Anasayfa

                                                                                                                   TEX
zb
ûna : De / Dê
De :Sıralaması

*************************

Despotizm = Despotizm

Determinizim = Determinizim

Despoti = Despotluk

Destûr= Destrur , İzin , Museade *** Bı destûr = İzinli , Museadeli *** Bê destûr = İzinsiz , Museadesiz , Destursuz 


Destav = Tualet ve Taharat 

Destmêj / Dezmêj = Aptes *** Dezmêj  hıldan = Aptes almak *** Dezmêj keştandın = Aptes bozmak , Aptes kırmak *** Bê dezmêj = Aptessiz

Destroyer = Destroyer , Savaş gemisi

Destek = Destek *** Bı destek = Destekli *** Bê destek = Desteksiz  

Destek kırın = Desteklemek

Dezmêjxane = Apteshane

Deşık [zo] = Sıpa

Deşifre = Deşifre

Def = Davul

Defvan = Dovulcu

 

Dellıng = Paça , Giysi paçası

Demograf = Demograf

Demografi = Demografi

Demografik = Demografik

Demokrasi = Demokrasi

Demokrat = Demokrat

 

Dêran = Zavallı , Ezgin , Mazlum*** Dêran dêranê = Zavallının zavallısı
<< bkz Reben >>

Derew = Yalan , Asılsız 

 

Dêrık [pr] =Derık

Derxıstın = Çıkarmak *** Zıman derxıstın = Dilini çıkarmak *** Dıran derxıstın = Diş çıkarmak , Diş çıkarmak


Derızandın  
= Yıpratmak , Sıvı dolu Teneke vs nin çatlaklığı , Akıtmak , Sızdırmak , Sızıntı , Sızma

 

Dardenk = 1 Askılık 2 Elde taşınabilinen her şey 


De =
De , Hele , Haydi , Hade , Artık , Gare , Gayrı , Be , De ğayri ,İsteksizlik ünlemi – Tabi *** Deyca = Haydi gayrı , Hade bakalım *** De me usakır . = Artık öyle yaptık , Öyle üstesinden geldik .*** De paşke ! = Artık sonra , Haydi sonra ! *** De lo = Haydi la ( vulg ) Hade lan *** De lê lê = Haydi , haydi gare , ( Bayanı ünleme ) *** De be = De be *** De tuji = Sende artık *** De bese = Yeter artık , Yeter gayrı *** De hılde = Al hade , Al haydi , Al gayrı
<< bkz Deyca
, Hay , Ca Tabi için Lê 3 , İca >>

[antr] = Ana , Anne , Valide *** Dê z arraxweva = Çocuk annesi ile *** Dayka fatê = Fatma ana *** Dayka meyrê = Mariya ana *** Dê bav = Ana baba *** Dê mezındıke êvd hıldıre . = Ana büyütür el alır .*** Paşıla dê = Anne koynu ***
Dıbıstana dê = Ana okulu , Çocuk yuvası *** Hemêza dê = Ana kucağı *** Berxa dê = Ana kuzusu *** Zımana dê . = Ana dili , Ana lisanı . *** Jı dê alıdi usane = Anadan doğma öyle . *** Şira dê = Ana sütü *** Şirete dê . = Ana öyüdü , Ana nesihatı . *** Xezkırna dê = Ana sevgisi *** Dêk deh seri kulfet xweyidıke , mezındıke rok tê deh seri kulfet dêki xweyi newe . = ( Red ) Bir ana on baş evladı barındırıp büyütür gün gelir on baş evlat bir anneyi barındıramaz .*** Roja dayka . = Analar günü .*** Pariya dê hıngıve . = ( Red ) Ana loknası baldır . *** Kezewa dê = Ana çiğeri *** Heqa dê heqa pêxemberayê . = ( red ) Ana hakkı Peygamber hakkıdır .*** Roja dê bava . = Ana baba günü .
<< bkz Dayık . Yadê >>

Dê û Bav = Ebeveyn

Daqultandın = Yurmak

Dew 1 = Ayran *** Av dew = Çalkama ayran
Dev 2 = Ağız

Devki = Ağızdan , Şifayen

Deontoloji = Deontoloji
Dewa = Dava

Dewet = Davet , Okuntu


Devjev = Avanak , Boş bohaz , Patavasız , Susak ağızlı , Açık ağız

Debırandın = Kotarmak ,Becermek , İş çevirmek

 

Debır 1 = Ot biçim mevsimi , Hasad

Debır 2 = Divit

Debo = Güyüm , Bidon / Vidon  *** Deboye ave = Su güyümü *** Deboye şir = Süt güyümü

Debriyaj = Debriyaj

Decal = Deccal

Dedektör = Dedektör

Defn = Defin , Ölü gömmek


Defandivan (adj) = 1 Kaktırıcı , İtekleyici , İtici 2 Sadmeci (mz) Darbeleyici

Def 1 = 1 Sadme , Vurma , Vurgu 2 Darb / Darp , Zarb , Def 3 (mz) Baştan sağma *** Defi çû = Def oldu gitti , Sittir oldu gitti *** Bıdefe = Def ol , Sittir ol *** Defiyam (syn) = 1 İteklendim , Sendelendim 2 Def oldum , Atıldım , Sittirlendim *** Def bûm = Def oldum *** Defekiva erde ket (syn) = 1 Bir iteklemeyle yere düştü 2 Bir sadme ile yere düştü
<< bkz Derb 2 >>

Def 2 [mus] = Davul , Vurgulu veya vurmalı bir çalgı *** Defe paşive = Sahur davulu *** Defe fıtarê = İftar dasvulu *** Defe dewatê = Düğün davulu *** Denge defe = Davul sesi *** Defeki = Bir davul *** Defva heyşarbûyin = Davulla uyanmak *** Defe pê = Ayak davulu *** Defe dest = El davulu *** Defe çûk = Küçük davul , Davulbaz *** Defe pıçûk = Küçücük davul *** Defe namıllê = Omuz davulu *** Mêkute defe = Davul tokmağı *** Şıvıke defe = Davul değneği *** Em defêdıxın evdji parse belavdıke = Biz davulu çalıyoruz elde parsayı topluyor *** Denge defe dûrva xweş tê = (red) Davulun sesi uzaktan hoş gelir *** Çerma defe = Davul derisi *** Ne bûke neji zava ev çı def û zırneye = (red) Ne gelin nede damat bu ne davul zurna (mz) Boşu boşuna velvele *** Mina defe / Note defe = Davul gibi *** Defeva = Davul ile , Davulla
<< bkz Duhol >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Dahol , Dehol , Duhûl , Dol }

Tef [mus] = Tef  Vurmalı bir çalgı *** Tef lêdan  = Tef çalamak
Defvan
[mus] = Davulcu , Davul çalan *** Defvanî = Davulculuk *** Def lêdan = Davul çaşmak , Davul döğmek *** Defvana paşive = Sahur davulcusu *** Defvana remezanê = Ramazan davulcusu *** Şabaşa defvanê = Davulcu bahşişi

 

Deh = On rakamı

Delal = Çiğer pare,Canımın içi , Canan

Dem = Dem *** Çayeki bı dem = Demli bir çay *** Bı dem = Demli *** Bê dem = Demsiz

Dêm = Esna , An *** Wê dêmê = 0 anda , o esnada ***  Hê ew dêm ne hat =  Daha o an gelmedi 

Demkırın = Demlemek 

 

Demlık = Demlik

Demogoji = Demogoji

Dejenere = Dejenere

Dejenerebûn = Dejenere olma 

Dekan = Dekan

Dekanti = Dekanlık

Dekatlon = Dekatlon

Dekor / Xemılandın = Dekor 

Delalet = Delalet

Delege = Delege

Delegeti = Delegelik

Delta = Delta 
Denğ = Ses

Denğnaz = Fonolog
Denği = Yaygara


Dest = El *** Deste vala = Eli boş *** Destemı = Elim *** Destem lene ket = Elime düşmedi ***  Dest dırêj = Eli sarkıntılı *** Dwst nivis = El yazısı *** Dest  dayi = El verişli *** Bı destva = El ile *** Bê dest = Elsiz *** Dest keşti = Kırık elli              

Dewatname = Davetname

Dewr = Devir , Geçmiş zaman ,Çağ

Dewran = Devran , Zaman , Devir , Çağ , Kainat 

Devgerin =  Sayıklamak , Mırıldanmak

Defandın [syn] = 1 İtmek , İttirmek , İteklemek , Kaktırmak , Kakalamak 2 İtişme hāli , Tartaklamak , İtip kakışmak 3 Hırpalamak 4 Def etmek , Baştan savmak , Sittir etmek , Kovmak , Def etmek *** Bı define ! = Kaktır , İtekle ! *** Ne define = İtekleme , Kaktırma ! *** Defandın dıxoze . = Kaktırılmak istiyor , İteklenmek istiyor .*** Defandın mefandın = (cn) Kakırma maktırma *** Defandınva = İteklemek ile , İtmekle , Kaktırmakla *** Pê destva defandın = El ile iteklemek , El ile kakalamak *** Pê namılva defandın = Omuzla iteklemek , Omuzla kaktırmak *** Hevra defandın = Birlikte kaktırmak , Beraber iteklemek *** Ew mı defand = O beni itekledi , O beni kaktırdı *** Mı defand = Ben kaktırdım , Ben itekledim *** Te defand = Sen itekledin , Sen kaktırdın *** Nê defandın = İteklenmiyor , Kaktırılmıyor *** Pê çı bıdefinım ? = Ne ile itekleyeyin , Ne ile kaktırayım ? *** Ev tışta dafandınva neçe ! = Bu şey iteklemek ile gitmez , Bu şey kaktırmakla gitmez ! *** Tu bıdefine = Sen itekle , Sen kaktır *** Ez bıdefinım = Ben itekleyeyim , Ben kaktırayım*** Defi çû = Def oldu gitti , Sittir oldu gitti
<< bkz Hırpalamak için : Mızdan>>
{ Diğer Diyalekt’ler :Tandan}


Defkırın 1 = Defetmek , Savmak / Baştan savmak , Sittir çekmek / Siktir etmek , Kovmak , İtekliyerek uzaklaştırmak , Darbelemek
<< bkz Berdan 2 >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Qewıtandın , Qewırandın , Defıhandın , Nıjtın }

Defkırın 2 = 1 İteklemek , İtiştirmek 2 Kaktırmak 3 Darbetmek (mz) Baltalamak
<< bkz Defandın >>

Defbûyin / Defbûn
= Def olmak , Çekip gitmek , Sittirlaniş , Siktir olma veya olmak , Kovulmak , Kovulma , Darbelenmek *** Def bûm = Def oldum *** Def bû çûye = Def olup gitmiş


Defok 1 / Defdank 1 = 1
İtenek , İtici aygıt , Piston 2 Ponpa
<< bkz Defdank 2 >>

Defdank 2 / Defok 2 = 1 İtici alet 2 Zenberek, Saatlarda zenbereğin kurgusu ile kendi kendine hareket sağlıyan yay 3 Yaylı kapıların kendi kendine kapanmasını sağlayan mekanizma veya o gibi işler gören aygıt
<<
bkz Defok 1 >>

Defter = Defter

Defter froş = Defter satıcısı

Defterdar = Defterdar

 Deh = On sayısı

Deqsor = Ala balık
Dexl [syn] = 1 Tahıl , Hububat 2 Ürün , Mahsul


Dek = Hile , Numara , Kandırma
<< bkz Pexem >>

Dexes = Kıskanç

Dexesi = Kıskançlık

Dexme 1 = Zerdüşt dininde sessizlik kulesi

Dexme 2 = Yara bere izi , İyişen yaradan kalan iz , Darbe 

Dexme 3 = Damğa *** Bı dexme = Damgalı *** Bê dexme = Damgasız

Dexmekırın =  Damgalamak

Dêl   = Kancık, Dişi , Kedi veya köpek cinsinden olan hayvanların dişisine denilir ( * 74) *** Dêla gur = Dişi kurt , Kancık kurt köpeği

Dêl 2/ Dêlbıji = Atın kuyruk kılları

Delav = Gölet , Su birikintisi

Delal = Sevgili , Gönüldaş , Canan

Dendık = Çekirdek *** Bı dendık = Çekirdekli *** Bê dendık = Çekirdekli

Dendık froş = Çekirdekci

Delil = 1 Delil , Kanıt , Emare 2 Kılavuz , Rehper , Yol yordam gösterici , İz , Nişan 3 Belge 4 İkilem hālindeyken ispat veya tasdik edici şey 5 (rel) Hüccet , Bürhan 6 Şifre

Dengnıvis = Nota , Ses yazılımı , Ses yazılışı , Musikide kullanılan yazı biçimi

Depresyon = Depresyon 

Deplasman [sp] Deplasman

Depo = Depo , Anbar

Depozit = Depozit



Derb 1 = Darbe , Darp , Yara izi , Bere
<< bkz Bırin , Kul 1 >>

Derb 2 / Lêdan [syn] = 1 Vuruş , Sadme , Atış , Çarpış 2 Çarpmalı vuruş , Tezenesiz telli çalgıda çarpma 3 (math) Çarpma , Zarb 4 (geom) Çarpı 5 (techn) Kontak *** Derba dıl (syn) = Kalp atışı , Kalp vuruşu , Klap çarpması *** Derbekiva = Bir vuruşta , Bir çarpışta *** Derba tamara = Damar atışı , Nabız atışı *** Derba elekrikê = Elektirik çarpması , Elektrik kontağı
<< bkz Lêxıstın , Avêtın , Lêdan 1 >>
Derb 3 = Bir atımlık ölçü , Üç parmak uçu kadar tutulabilen miktar *** Derbe çay = Bir atımlık çay , Üç parmak uçları kadar tutam veya tutar çay *** Derbe xwê = Bir atımlık tuz , Üç parmak uçu kadar tutar tuz , Biraz tuz *** Derbe barût / Derbe têz = Bir atımlık barut , Bir sıkılık kadar barur

Derbbûyin / Derbbûn = 1 Çarpılış , Vuruluş , Darplanış 2 Döğme ile damgalanış *** Derbbûyi = 1 (math) Mazrub , Çarpılan 2 Madrup olan
Derbazi = Geçinmek

Derbe mesel = Darbı mesel , Ata sözü , Hadisenin özü , Hulasası , Öz değiş
<< bkz Methelok >>

Derbvan [adj] = Darbeci 2 Vurucu , Atıcı , Attığını vuran , Vurduğu yerde iz bırakan , On ikiden vuran


Derbaz / Ketın =
1 Giriş , Geçme , Aşma 2 Geçim , İdāre 3 Meri *** Derbaz’î jorêwe = Yukarı geç , Yukarı çık *** Derbaz’î = 1 Geçim , Geçinme , İdārelik 2 (v ulg) Avanta , Uçlanma *** Çıva derbaziyaxwe dıkır ? = Ne ile geçiniyordu , İdāresi ne ileydi ? *** Bajo keraxe derbazwe = Sür eşeğini geç *** Derbaziya malê = Ev idāresi , Ev geçimi
<< bkz Ketın 1 >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Derbas }

Derd = Dert *** Bı berd = Dert ile , Dertle *** Bê derd = Dertsiz

Derbazbûn =
Geçmek

Deq / Teq =
İlmik

Dergısti =
Sevgili , Yavuklu

Derfet = Fırsat , İmkan

Derbazbûyin / Derbazbûn =1
Geçiş , Geçmek , Geçip gitmek , Geçip aşmak 2 Geçinmek , İdāre olmak 3 Geçerli olma , Geçerli oluş , Meriyyet , Geçen 4 Muteber olan , Tedavêl 5 Revaç , Geçerli olan 6 Cari , Geçmekte ve muteber olan , Meri olan , Mûtedavil *** Derbazbû çû ! = Geçti gitti , Geçip gitti ! *** Ev salji derbazbû ! = Bu yılda geçti ! *** Derbazbûyin ne usane ! = Geçim öyle olmaz , Geçinmek öyle değil ! *** Serseramıda derbazbû . = Başımdan geçti *** Lı çemê zûyinva derbazbûn . = Çaydan yüzerek geçtiler .*** jı mı derbazbû ! = Benden geçmiş , Bana göre değil !*** Sehet jı pênca deh derbazbûye ! = Sahat beşi on geçiyor ! *** Derbazbû = 1 Geçti 2 Savuştu *** Derbazi malêwe ! = Eve geç , Eve yürü ! *** Şev û rojam tım usa derbazıwe . = Geçem ve günüm hep böyle geçiyor . *** Îroji derbazbû = Bugünde geçti *** Note gulle derbazbû = Kurşun gibi geçti *** Lı kutanê derbazdıwe = Dayaktan geçiyor , Pataklamadan geçiyor *** Boy vi tışti tışteki nekım , nekarım derbazvım = Buna dair bir şey yapmazsam geçemem *** Derbazi hem walatiye bû = Vatandaşlığa geçti , Tabiiyetliğe geçti *** Haviname zozana derbazdıwe = Yazımız yaylada geçiyor , Yazımız sayfiyede geçiyor *** Derbazi vi kursiyewe = 1 Bu sandalyeye geç 2 Bu kürsüye geç *** Gıliyam derbaz newe ! = Sözüm geçmiyor ! *** Derbazi serokatiyê kê bû ? = Başkanlığa kim geçti ? *** Leşker xette derbaz dıwe ! = Askeriye hattı geçiyor ! *** Hespê hıldayi jê Uskudarê derbazdıwe . = ( red ) Atı alan üsküdarı geçiyor . Bejnamı beyjnawi derbazbû ! = Boyum onun boyunu geçti ! *** Wiya derbazke = Onu geçir , Onu geçiştir *** Derbazi gund gundane . = Köyden köye geçiyor, Köyden köye geçiliyor *** Yê evji derbazwe ! = Buda geçer ! ***  Êşa dıranam derbaz bû .= Dişimin ağrısı geçti . *** Ev qayde zef derbazdıwe . = Bu kaide çok geçiyor , Bu usül pek geçiyor . *** Ne laqi mıneqaşeye = Münekaşaya gelmez , Münekaşaya uygun değil *** Bes , ev gefana vıra derbaznewe . = Yeter , bu tehdidler burada geçmez . Navawanaji nav wa tıştada derbazdıbe . = Onların ismide o şeyler içinde geçiyor . *** Tıranax derbazdıkırın . = Gırgırlarından geçiriyorlardı , Sarakalarından geçiriyorlardı .*** Derbaznewe pır’â nemerda aveda dıxanıkiji bıxenıke = Geçme namerdin köprüsünden suda boğulursanda boğul *** Derbaznewe dıgoti ça derbazbû ! = Geçmez diyordun nasıl geçti ! *** Nota gula derbazi dıwe . = Gül gibi oluyor geçim .*** Jê derbazbûm = 1 Vaz geçtim 2 Geçip gittim *** Yên ne derbazbûyi = Geçerli olmayanlar , Muteber olunmayanlar *** Derbazbûyi = Geçici , Revaçta olan , Tedavülde olan *** Derbaz nebûyi = Geçici olmayan , Meri olmayan , Revaçta bulunmayan

<<
bkz Mutaber ve Revaç için :Mıteber , Rêwaç >>

Derbeder = Derbeder

Derebeg = Derebey

Derece = Derece *** Bı derece = Derece ile *** Bê derece = Derecesiz

Dergah = Dergâh

Deri = Kapı *** Bı mderi = Kapılı *** Bê deri = Kapısız *** Deriya hesın = Demir kapı


Derketın = 1 Çıkmak ,Çıkış 2 Tırmanmak

 

Derkırın = 1 Kapı dışarı etmek 2 Yaradan cerahat akıtmak


Derbazi = 1Geçim , İdāre , Geçinme 2(vulg) Uçlanma , Aşantiyonla geçinme , Avantayla iş yürütme *** Derbazi dıbû = Geçim ouyodu fakat … , İdere oluyordu lākin …

Derbazkırın 1 =
1 Geçirmek , Geçiştirmek Uğurlamak 2 Yoluna koymak , Savuşturmak (mz) Atlatmak 3 İdare etmek , Geçim sağlamak , Muteber kılmak *** Ta jı derziye derbazkırım . = İpliği iğneden geçirdim .*** Hetta pırê derbazwi hurçra xalo të gotın ! = ( red ) Köprüden geçene kadar ayıya dayı deniliyor ! *** Derbazwe = Geç *** Derbaz dıki ? = Geçiriyormusun ? *** Derbaz nêkırın = 1 Geçirilmiyor , Savuşturulmuyor 2 İdare edilmiyor , Geçimi sağlanamıyor
<<
bkz Têrakırın ,Têxıstın >>

Derbazkırın 2 = 1
Geçiştirmek , Savuşturmak 2 Savmak (mz) Def etemek

 Desarj = Desarj , Boşalım


Dest
= El , Yed *** Dest dayi = Elverişli *** Dest xıstın = Elde etmek , Temin etmek *** Desta mı = Elim *** Destate = Elin *** Dest hûner = Yedi tulla

 Destkari = 1 El işleri  2 Manipülasyon
Destpêkırın = Başlamak , Ele almak

Dest pêker = Başlayıcı

Destpêk = Başlangıç


D
êlbıji = Atın Kuyruk ve ensekılları

 Derbazbûn = Geçmek 

Derbazgeh = Geçit , Patika

Derbazvan = [adj] = 1 Geçen , Geçip giden 2 (vulg) Avantacı , Hava parası gibi işlerle geçinen (mz) İşi yolunda olan

Derpi / Derpê =
Don , Kilot , Şort *** Bı derpi = Donlu *** Bê derpi = Donsuz

Dereng = 1
Geç , Tehir , Rötar 2 Tehür *** Bı derengi = Tehirli , Rötarlı , Gecikmeli *** Bê derengi = Tehirsiz , Tam vaktinde , Rötarsız , Gecikmesiz *** Bı derengi = Gecikmeli , Rötarlı ,Tehirli olma , Sonraya kalmak *** Derengi mayi = Gecikmede kalan , Rötarda kalan
<<
bkz Egle , Paşke >>

Derengvan / Derengivan
[adj] = 1 Geciken , Redif 2 Rötarcı

Derengbûyin / Derengbûn = 1
Geçikmek , Eyleşmek , Vaktinde bulunmamak , Zamanında gelmemek , Sonraya kalmak , Bakaya / Bakiye oluş ,Teehhür 2 (ss) Tehirli oluş , Tehirleniş
<<
bkz Eglebûyin Sonraya kalmak ve Bakaya veya Tehür için :
Paşvamayin , Şundamayin >>

Dereng kırın = 1
Geçiktirmek , Eyleştirmek , Ertelemek 2 (ss) Tehir ettirmek , Rötarda bırakmak

<< bkz Eglekırın, Paşva xıstın >>

 

Derengmayin = Geç kalmak , Geçikme


Derenxıstın =
Erteletmek , Geçiktirmek , Tehirletmek
<< bkz Şûdaxıstın >>


Derew = 1 Yalan , Uyduruk söz , İftira , Palavra 2 (lt) Blöf 3 Martaval , Asılsız söz , Bühtan , İsnat / İsnad 3 (mz) Mübalağa *** Derew derxıstın = Yalanı meydana çıkarmak , Tekzip etmek *** Derew eşkere kırın = Tekzip etmek , Yalanı ilān etmek *** Derewe yên teze = Yeni yalanlar , Yeni palavralar , Yeni martavallar *** Derew a mı = Yalanım , Palavram *** Derawe te = Yalanın , Palavran *** Derew neke = Yalan etme , Palavra deme , Martavallık etme *** Derawä neke / Derawan neke = Yalanlar etme , Palavralar eyleme *** Derawa kê ? = Kimin yalanı ? *** Derawa bê çembıl = Kulpsuz yalanlar *** Deraw a bê boçık = Kuyruksuz yalan
<< bkz Şıltax >>



Derewkar [rgd]
= 1 Yalancı , Martavacı ,Uydurukcu , Bühtancı , İftiracı , Palavracı , Müfteri 2 Müzevirci , Asılsız isnatlar eden 3 Tekzipciliğe konu olan *** Derewkari = Tezvircilik , Yalancılık (mz) Karacılık , Çamurculuk
<< bkz Vırek >>

Derewbûyin / Derewbûn = Yalanlanış , Martaval hāl veya durum , Karalamak , Karalanış İftiralanış , Palavra oluş

Derewkırın =Yalan etmek , Bühtan eylemek , Martavallar eylemek , Palavra etmek (mz) Karalama işlerinde bulunmak , Çamur atmak , Fişlemek


Derge / Dergeh 2 = Sınır kapısı , Büyük kapı 2 Gümrük 3 Ulu mekān kapısı , Bir çok kapının bağlı olduğu kapı 4 Ermilş kişi kapısı veya Pir ulu kişilere āit mekān 5 (rel) Mānevi kapı , Allah veya meleklerin , cennetin veya cehennemin kapısı *** Derge cınnete / Derge bıhūştê = Cennet kapısı*** Derge cıhnemê / Drege dojhê = Cennem kapısı *** Derge walat / Derge welat = Ülke kapısı , Gümrük , Vatana giriş çıkış kapısı *** Derge şex adi = Şeh adinin mekānı , Şeh adinin kapısı
<< bkz Deri >>

Dergevan / Dergehvan = 1 Kapıcı 2 Gümükcü

Dergeh = 1 Dergāh , Tekke , Hankāh 2 Āsitānbe

Derbûyin / Derbûn 1 =
Hacamat , Keserek ve sıkarak irin veya kann akışı (mz) Boşalmak *** Pızıke xwinê derbû / Kinor terqiya = Kan çıbanı patladı

Derbûyin / Derbûn 2 = 1
Kapı dışı olamk , Dışa kalış , Def olmak 2 (vulg) Sittir olmak , Dışlanmak 3 (hq)Tahliye olmak , Beraat etmek
<< bkz Dervabûyin >>


Derdor =
Etraf , Çevre , Çepe çevre ,Civar

Derbûyin / Derbûn 3 = 1
Oluşmak , Zuhur etmek , Medarlaşmak , Görnecek hāle gelmek , Gözükmek , Deşifre olmak 2 (mz) Gizli keder veya elemleri deşmek , Dertleri dile getirmek

Derdayin = 1Yitirmek , Kaybetmek , Yitiriş , Feda etmek 2 İflās etmek , Kifayetsizlik 3 (lt) Ütülmek , Bahis kaybetmek 4 Zāyi oluş *** Derdayi = Müsrif , Yitirgen , Savurgan
<< bkz
Undakırın >>

 

Delal = Sevgili , Çiğer pare

 




Dergûş = 1 Beşik 2 Salıngac *** Drergû medeniyete / Dergûşa şarıstanî = Medeniyet beşiği , Uygarlık beşiği *** Dergıstiya dergûşë = Beşik kerkmesi , Beşikte nişanlanan *** Çape dergûşê = İlk baskı , Birinci basılan baskı , Inkunabel *** Kembere dergûşê = (qb) Beşik kemek , Tonozlar arası yarım daire yapı *** Kevıre dergûşê= Beşik taşı , Mezar yanlarına konulan yassı taş *** Dergûşa dardakıri = Asılan beşik , Salıngac *** Dergûşa erde = Yer beşiği *** Hemêza bı dergûş = (mz) Beşik kuçaklı
<< bkz Hêlaçan >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Landık , Mehdık , Çıncil , Deydık ,Colang }

Dergûşvan / Derguşker = Beşikçi , Beşik yapan veyan satan
Derızandın = Dolu Bir teneke veya benzerinin sızıntısı

Derkırın = 1 Deşmek , Deşerek irin akıtmak , Arıtmak , Sulu veya irinli bir şişkinliği patlatmak 2 Bertaraf etmek , Dışarı çıkarmak , Def etmek 3 Tehliye etmek , Boşaltmak *** Kinor derkırıı = Kann çıbanı patlatmakm , Kan çıbanı deşmek veya irinlerini akıtmak
<< bkz Derızandın >>

 

Derman = Derman , Deva , İlaç *** Bı derman = Derman ile *** Bê derman = Dermansız , Devasız

Dermatoloğ = Dermatolog

Dermatoloji = Dermatoloji

Derzi = İğne

Destan = Destan *** Bı destan = Destanlı *** Bê destan = Destansız


Destar = El değirmeni

Destdar = Eli odunlu (mz) Dayakcı

Destan = Destan 

Destanbûn = Destanlaşmak



Dest dırêj = 1 Haksızlık eden el , Sū-ī istimalli eli olan , Sarkıntılık eden eli olan 2Yedi tūlā , Uzun elli


Desti = Sap
Dezmêj
[rel]= Aptes




Dewat / Dilan = Düğün *** Bı dewat = Düğünlü *** Bê dewat = Düğünsüz
Demokırasi
[pol] = Demokrasi
Derd = Dert
Derdank = E
şya taşımaya yarayan herbunu gibi şeylerin genel adı

Dermali = Besicilik

 

Dergısti =  Sevgili

Ders / Wane = Ders

Dersxane = Dersane

Despot = Derpot , Derebey

Despotik = Despotik

Destjeberdan
= Elçekmek , İlgilenmemek
Delav = Körfez , Koy
Dellıng = Giyside paça *** Delınğ hıldan = Paçaları sıvamak
Dexes =Kıskanc***Dexesi =  Kıskanma
Dendık = Çekirdek , Tohum
Denğ 1= Seda, Ses 2 Oy
Deyn = Borç , Ödünç *** Bê deyn = Borçsuz

Deydar = Borçlu

Deydarkırın = Borçlandırmak $ Borçlanmak

Deydarbûn = Borçlu olma
Deyştiman = Kır bekçisi ,Ova bekçisi , Bekçi
  *** Deyştimana şeve = Gece bekçisi *** Deyştimana  deyştê = Ova bekçisi *** Deyştimana gund = Köy bekıçisi


Destgeh =
El yeri , Klavye , Saz sapı , Sazlarda perde yerleri

Destûrname =
Tezkere , Ruhsat , İzin belgesi , Diploma , Sertifika



Destûr = Musaede , İzin , Cevaz *** Bı destûr = İzinli , Museadeli *** Bê destûr = İzinsiz , Musaedeli





 

Destar = El değirmeni


Deste 1
[syn/ adj] = 1 (mus) Koro , Bir işi görmede birden fazla oluşan topluluk 2 (sp)Grup , Zümre ,Takım 3 (mil) Tim ,Manga 4 Kategori , Sınıf , Takım 5 (pol) Heyet , Delegasyon *** Deste dengbêja = Türkücüler gurubu *** Deste leşker = Bir tim asker , Bir manga asker *** Deste kewşê = Kefş heyeti *** Deste poles = Bir tim polis *** Deste leşkerî = Bir manga askeri *** Deste xwendıvan = Bir grup öğrenci *** Vi destida = (syn) 1 Bu elde 2 Bu kategoride *** Deste gulbank xewndi = İlāhi okuyan koro , İlāhi okuyan grup *** Desteki kevn = Eski bir zümre , Eski bir sınıf


Deste 2 [syn] =1 Demet , Tutam , Deste , Bağ , Büket 3 Külte , Demet hālindeki şey 4 (mil) Tutak , Tutamaç , Kabza *** Deste gul = Bir demet gül , Bir tutum gül *** Deste kaxız = Bir deste kağıt , Bir deste iskanbil *** Deste salname = Bir deste takvim *** Bı deste = Desteli , Deste ile , Demetli *** deste = Destesiz , Demetsiz *** Deste mezın = Büyük deste , Büyük demet *** Deste gıredan = Deste bağlamak , Demet bağlamak *** Desteki = (syn) 1 Bir deste , Bir demet , Bir tutam 2 Bir el

<<
bkz Gurz , Qevş >>

Deste
[syn] 3 = 1 Düzüne ,Takım , Eşyanın altı veya on iki adetin aynı ve birlikteki komple adı 2 Yörelere göre altı veya on iki sayısı kadar olan aynı çeşit düzünedeki şeyler *** Deste kınc = Bir takım elbise *** Deste fera = Bir takım çanak , Bir düzüne tabak vs *** Deste gulle / Deste gule = Bir deste mermi , Bir tarak mermi *** Deste iskan / Desta istikan = Bir takım bardak , Bir düzüne bardak vs *** Deste kıras = Bir takım gömlek*** Deste sol = Bir düüzne ayak kabı
<< bkz Düzüne için Dezge 1>>

 

Destaf = Tualet , Hela , WC , Ayak yolu

Destebûyin / Destebûn =
Desteli oluş , Deste li durunm , Bağ oluş , Büketli durum

Destekırın = Destelemek , Bağ etmek , , Tutam tutam etmek *** Destva deste kırın = El ile destelemek

<<
bkz Gurzkırın , Qevşkırın >>

Destek
[syn] = 1 Destek , Muavenet / Teavün 2 Payanda 3 İstinat , Mesnet , Dayanak , Dayangaç , Müttekā 4 Yük sarmada yükü dengede tutan pāyānlık , Dayak 5 Manivela , Bir cismi hareket ettirmeye veya kaldırmaya yarıyan ālet , Saat zemberek çark yayını tutan tutamaç 6 (qb) Pilpāye *** Bı destek = Destekli , Destek ile *** Bê destek = Desteksiz *** Desteke evda = Elin desteği, El alemin desteği *** Hêza destek = Destek güç , Destek kuvvet *** Destek hıldan = Destek almak , Desteklenmek *** Destek berdan = Desteği çekmek , Desteklememek *** Destek şandın = Destek göndermek
<< bkz Pilpāye için Istûn >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Hemet , Hevgel }

Destekbûyin / Destekbûn = Destekleniş , Desteklenmek , Destekli oluş , Yardım hāli , Yardaklanma / Yardakcılık

<<
bkz Alikari / Yalikari , Pıştıvani >>

Destekdayin =
Desteklemek ,Yardım vermek , Yardım veriş , Arka çıkmak , Müdahilde bulunmak *** Destek ne dayin = Destek vermemek

Destxıstın = 1 Elde etmek , Temin etmek , Tedarik etmek , Buluşturmak 2 Ele geçirmek , Elde etmek
<< bkz Tıvdilkırın , Peydakırın >>

Destekvan / Destekkar [adj] = 1 Destekleyici , Destekkār , Yardımcı , Arka çıkıcı ,Birilerini savunan veya müdafa eden , Karışan , Müdahil 2 Yardakcı *** Destekvanî = Destekleyicilik , Arak çıkıcılık , Müdahilcilik
<< bkz Alikar , Pıştivan >>

Destekkırın =
Desteklemek , Arka çıkmak , Yardımda bulunmak *** Destek dankırın = Destekletmek

Destmal / Dezmal = 1 Mendil , Çeket yakalrında yaka mendili 2 Peçete , Yemekte kullanılan kığıt mendil 3 Yaşmak ,Yazma ,Üstlük , Başa örtülen örtü ,Turban , Yazma

Destmêj / Dezmêj [rel] = 1Abdest , Namaza hazırlık için yıkanma 2 Gusül / Gusl , Boy abdtesti


Deşık =
Sıpa , Eşek yavrusu




Derva = 1 Dış / Dışta , Dışarıda , Dışarı 2 Hāriç

Dervabûyin / Dervabûn =
Kapı dışarı olmak , Dışarıda olmak , Açıkta kalmak , Dışlamış , Dışta kalmak , Hāiçte tutulmak
<< bkz Derbûyin 2 >>

Dervakırın = 1
Dışa atmak , Dişlamak , Dıştan etmek , Dışarıdan etmek , Kapı dışarı etmek 2 Hārice atmak , Dahil etmemek , Kapı dışı etmek

Devdilk = Kapak , Tapa , Tıkaç *** Devdilka kari = Mantar tıkaç , Mantar tapa *** Devdilka çaynıkê = Çaydanlık kapağı . Demlik kapağı *** Devdilka şûşê = Şişe kapağı , Şişe tıkaçı , Şişe tapası *** Devdilk bûyi = Tıkaçlı olan , Tapalı olan *** Bı devdilk = Tapalı / Tapa ile , Tıkaçlı / Tıkaç ile *** Bê devdilk = Tapasız , Tıkaçsız , Kapaksız *** Devdilka qasıkê = Sahan kapağı , Tencere kapağı *** Devdilka pipık = Düdüklü kapak *** Devdilka qelemê = Kalem kapağı *** Devdilka fılan tıştê =Filan şeyin kapağı , Filan şeyin tıkaçı / .. tapası *** Devdilk rakırın = 1 Kapak kaldırmak 2 (mz
) Kazan kaldırmak , Sır perdelerini aralamak *** Devdilk çêkırın = Kapak yapmak , Tıkaç yapmak , Tapa yapmak *** Devdilk ... = Kapak ... , Tapa ... , Tıkaç ... *** Deve bê devdilk = 1 Kapaksız ağız 2(mz) Kapaksız ağız , Sır tutamayan , Aklına geleni söyleyen , Estiren ağızlı

{ Diğer Diyalekt’ler : Devgırk , Devık , Hevdel , Serık }

Devdilk kırın =
Kapaklamak , Tapalamak , Tıkaçlamak

Deverû / Deveri = Yüzü koyun *** Deveriya walgerti == Yüzü koyun dönük , Tesine çevrilik , Ağzı üstüne dönük *** Deverû ketın / Deveri ketın = Kapaklanmak , Tökezlenip yüzü koyun düşmek *** Deveri xıstın = Yüzü koyun düşürmek
<< bkz Algerandın , Walgerandın >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Zıkiski , Lıserdev , Serdevki Bernexûn }

Deverûbûyin / Deveribûn = 1
Yüzükoyun olmak , Terside dönük olmak , Ters kapca olmak , Tumba oluş 2 (mz) Dört tekerlek hava gelmek (vulg) Nalları dikmek

Devık =
Ağızlık , Takım , Siğara içmeye yarıyan dumanlık , Nargile marpucunda ağızlık 2(mus) Nefesli saz yani enstrümanlarda ağıza alınan kısım 3 Su kanal veya arklarında su almak için açılan gedik 4 (zo) Köpeklere ısırmaması için takılan ağızlık , Tasma , Halata , Hayvanların otlanmasını engelleyen ağızlık 5 Kuyu veya yer altı tesisat çukuruna konulan kapak veya bilezik 6 Meyve ve tütün fidelerini küfelerken küfe ağzına kanulan ot veya geniş yapraklar 7 Çifte başlarken sürülecek toprağın ilk başlangıç yeri 8 Ağız burun maskesi , Mikroptan veya kirli havadan korunmak için ağız buruna takılan süzgeç veya filter
<< bkz Ağız burun maskasi için Berdevk >>

Devki = Ağızdan , Sözlü , Şifehen

Devki = Ağzından , Ağzına , Ağız yolu ile


Deverikırın / Deverûkırın =
1 Devirip kapatmak , Tesyüz edip kapatmak , Çanak veya bardağı ağzı üstüne getirmek , Ters kapca etmek 2 Tumbalaştırmak *** Deveri algetrandın = Tesine çevirmek , Yüzü koyun etmek

Deveri = Devrik , Devrilik , Ağzı üstüne getirilmiş , Ters kapca

Devi devi =
Ful , Ağzına kadar dolu , Tıka basa dolu , Silmece
<< bkz Tıji >>


Devırandın / Algerandın / Walgerandın = 1 
Devirmek , Ağzı üstüne getirip kapatmak , Ters kapca getirmek , Baş aşağı getirmek , Ağız üstüne getirip kapatmak 2 Tunbalaştırıp başaltmak , Tumba yöntemini uygılamak

Devlok = Boşboğaz , Geveze
Devra = Dışarıda , Hariç

Dewrêş = Derviş *** Bava dewrêş = Derviş baba

Dewlemend [syn] = 1 Zengin , Varsıl (vulg) Kodaman 2 (pol) Kapitalist 3 Burokrat


Dewlemendi = Kapitalizm , Zenginlik , Varsıllık


Dews = 1  İz , Darbe yeri 2 Bir şeyin konulduğu yer , Mekan


Dewsvan = 1 Yerli , Yerler sahibi 2 İzci , İz bilen , İz süren veya izlerden delil çıkaran
<< bkz Kıvşvan >>

Devşêrvan =
Devşirici , Toplayıcı 2 Derleyici


Dewar [zoo] = 1 Sığır , Kürtçe de büyük baş hayvan 2 (mz) Görgüsüz , Bön *** Dewaran gund = Köy sığırları *** Dewara nêr = Erkek sığır *** Dewara më = Dişi sığır *** Dewara me = Sığırımız *** Dewara we = Sığırınız *** Dewar fırotın = Sığır satmak *** Dewar kırin = Sığır satın almak *** Dewara qesawi = Kasaplık sığır , Kesim hayvanı

 



Dewarvan [rgd] = Sığırcı , Sığır yetiştiren veya satan , Tirkçe de koyun veya keçi gibi küçük baş hayvancısı *** Dewarvanî = Sığırcılık , Sığır besiciliği








Dewşêrti = 1
Toplanık , Devşirik 2 Dözenli , Tertipli *** Dewşêrandi = Toplanmış , Devşirilmiş ***Dewşêrvanî = Derleyicilik , Toplayıcılık

Dewşêrtın / Dewşêrandın = 1 Devşirmek , Devşirim , Toplamak 2 Derlemek 3 Dürmek , Katlamak *** Dewsa dewşêrtınê = Toplama yeri , Topklatma yeri , Yığma yeri

<<
bkz Belavkırın >>

 




Dezgevan / Dezgebaz [adj] = 1 Tezgāhçı , Tezgāhtar (mz) Usta , Ehil 2 Düzenci 3 Mobilyacı 3 Kurgucu 4 Organizetör 5 (mz) Entrikacı *** Dezgevanî = Tegāhtarlık , Düzencilik
<< bkz Dezgehvan >>

Dezge 1 [syn] = 1 Tezgah , Sehpa , Çatkı , Çalışma masasında ne varsa iş görebilen gereçler , Dökümacılıkta tezgāah 2 Düzen , Kurulu düzen , Kurgu , Organize 3 Mobilya , Ev içi eşyaları  4 Takım / Takım eşya veya elbise vs , Düzüne 5 (soz) İntizan , Nizam 6 Takım edavat , Malzeme 7 (mil) Tezad / Tezat , Bir neferin üzerindeki askeri malzeme 8 (edb)Usturup ,Yönten ,Tertip *** Dezgeti = 1 Düzedsel , Düzenlik 2 Kurgusal , Kurgusallık *** Dezge Dewletê = Devlet düzeni *** Dezge malê = Ev düzeni *** Dezge komalati = Toplum düzeni *** Dezge xeraw = Kötü düzen *** Dezge dewra = Dış düzen *** Dezge hındır = İç düzen *** Dezge dıbıstanê = Okul düzeni *** Bê dezgeti = Düzensizlik , Tertipsizlik *** Bı dezgeti = Düzenlilikle , Tertiplice *** Dezge zewace = Evlilik düzeni *** Dezge tev hevkırın = Düzen karıştırmak *** Gezge tewnê = Döküma tezgāhı << bkz Tehr 1 ,Pergar Düzüne için Deste 3 Dökuma tezgāahı için Tewn >>


Dezge 2 [syn] = 1 El ve elektirikle çalışan mekanik şey, Aygıt , Cıhaz 2 Tertipli ve düzenli kurulu şey 3 Aksam , Bir mekanizma bulunan kısımlar ,veya parçalar 4 Mehanik / Mekanizma 5 Sistem 6 İş araç gereçleri , Takım edavatlar *** Dezge şıkıl çêkırnê = Ressam tezgāhı , Resim yapmak için üç ayaklı tezgāh veya araç gereçleri

Dezge 3
[syn] = 1 Taktik , Yöntem , Usül 2 Teknik , Pratıik , Oluşturulmuş ve kullanılır hāl aldırılmış her durun veya bu duruma āit
<< bkz Fent 2 >>

Dezgedank / Dezgehdank [syn] = Malzemelik , Eşya konulan çanta veya torba , Eşya , malzeme konulan masa veya kutu , İş ve çalışma masası gibi duvaradaki askılı masa , Çalışma ve iş görme masası
<< bkz Dezgedank , Hacetdank >>


Dezgeh 1
[syn] = 1 Düzen , Tezgāh , Bir iş için kurulan araç ve gereçler , Çalışma masası 2 Aygıt veya aygıtın fonksiyonundaki şeyler , Cıhaz , Mekanik şey , Aksamlar , Mehanik işlevi olan mekanizma , Mekanizma

Dezgeh 2
[syn] = 1 Kurulu düzen , Kuruluş , Kurum , Kuruluş ,Teşkilat 2 Örgüt , Şebeke , İş görülüp bitirilen yer veya bu işlere āit fiiliyatlar 3 Resepsiyon , Otellerde müşteri kubul yeri , Resmi kabul için ve protokol āit şeyler


Destgeh / Dezgeh 3 = Plan , Program
<< bkz Metıl >>

Dezgehiyat
[phil] = Mekanizm , Mekanikcilik , Hareket bile bir mekanik olaydır , bu seyirde tüm şeyler devinim içinde şekillenir , diye tezleri savunan felsefeyi akım

Dezgehbûyin / Dezgehbûn = 1 Takım edavatlanış , Tezgāhlanış 2 Aygıtlanış veya cıhazlanış , Mekanikleşme 3 Tezgāhlanma


Dezgebûyin / Dezgebûn =
Düzenleniş , Tertipleniş , Kurgulanış

Dezgekırın =
Tezgāhlamak , Düzenleştirmek , Tertip ve intizamını sağlamak *** Dezgeh vekırın = Tezgāh açmak *** Dezgeh avakırın = Tezgāh kurmak , Tezgāh çatmak


Dezgehvan = 1 Tezgāhcı , Tezgāhtar , Tegvahta çalışan kişi (mz) Usta , Ehil 2 Tezgāh işçiliğinde kullanılan araç ve gereçleri yapan veya satan *** Dezgeh vanî = Tezgāahtārlık *** Dezgehvanti = Tezgāhtārlık (mz) Kadırma işlerinde dolap çevirmek
<< bkz Dezgevan >>


Dezgedar = Tezgāhtar , *** Dezgehdari = tezgāhtārlık
<< bkz Dezgevan >>

 

Dezgin = Dizgin *** Bı dezgin = Dizginli *** Bê dezgin = Dizginsiz

Dewat 1/ Dawat [syn] = 1 Düğün , Toy , Sūr , Velīme 2 Okuntu , Düğün için dağıtılan şeker veya kart 3 Dāvet , Teklif , Buluşma istemi 4 Çağrı 5 Tören , Merasim 6 (mz) Toplantı , Toplanma *** Dewet xane = Düğün salonu *** Dewet kırın (syn) = 1 Düğün etmek 2 Davet etmek , Davetlemek 3 (hq) Celblemek , Çağırmak *** Bê dewet (syn) = 1 Düğünsüz 2 Dāvetsiz *** Bı dewet = Düğünlü , Düğün ile *** Dewate me = Düğünümüz *** Dewate we = Düğününüz *** Dewate çinara = Komşuların düğünü *** Gırara dewatê = Velīme çorbası , Düğün çorbası *** Xwarıne dewatê = Velīme yemeği , Düğün yemeği , Düğün aşı *** Boy dewatê = Düğün için , Düğünlük *** Gulbıhar (bot) = 1 Düğün çiçeği 2 Ay çiçeği , Gündöndü çiçeği , Güne bakan çiçeği *** Bı dewat = Düğünlü *** Bê dewat = Düğünsüz
<< bkz Dilan , Şahi Çağrı için Bang 2 >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Bû , Dawat , Dawet }


Dewet 2 [syn] = 1 (hq) Celb , Dāvet , Buyur etme 2 Çağırma , Çağrı 3 (wirt) Talep , İstek , İstem 4 Randevu *** Dewati mehkemê kırın = Mahkemeye davet ettiler *** Dewata mehkemê hat = Mahkeme celbi geldi , Mahkeme tebşiği geldi
<< bkz Bang 2 >>

Dewet 3 / Dewat [syn] = 1 (rel) Tebliğ 2 Mesaj , Bildiri , Dāvet içerikli çağrı 3 İlān , Buyur etmek *** Dewat kışandın = 1 Dāvet çekmek 2 Mesaj çekmek 3 (hq) Celb gödermek 4 (rel) Tebliğ yollamak *** Dewatşye şandın / Dewat name şandın = 1 Davetiye göndermek 2 Mesaj göndermek

<<
bkz Mesaj için
Peyan , Elam >>

Dewet 4 / Dewat
[syn] = (mz) Dernek , Katılım için panel veya o gibi şey veya yer


Dewet 5 / Dewat
[syn] = 1 (pol) Vize , İzin , İzin dāveti veya müsaadesi 2 Vizite , Sağlık kontroli için istem 3 Randevu , Buluşmak için teklif veya dāvet
<< bkz Vize için Destûr >>

Dewatbûyin / Dewatbûn = 1
Düğün olma 2 Dāvetleniş *** Dewetiva dewat bûm = Dāveiye ile dāvetlendim *** Deweti mehkeme bûm = Kahkemeye dāvet olundum , Mahkemeye dāvetlendim *** Tuji bîyi dewat = Sende dāvetlendin , Sende oldun dāvet

Dewatxane =
Düğün salonu , Evlilik tören salonu

Dewatkırın
[syn] = 1 Düğün etmek 2 Dāvet etmek , Buyur etmek 3 Mesaj kılmak


Dewatname [syn] = 1 Dāvetname , Dāvetiye 2 (hq) Celb kağıdı , Celbnāme , Çağrı belgesi 3 Vizite kartı 4 (pol) Lesepase , Dāvetiye belgesi , Bir ülkeye giriş için davet belgesi 5 (mz) Beyannāme
< bkz Byannāme için Beyanname Lesepase için Destûrname >>

Dewatvan / Dewetvan = 1
Düğüncü 2 Dāvetkār , Dāvet edici , Dāvetçi 3 (rel) Tebliğci *** Dewetvanî = 1 Dāvetçilik 2 (rel) Tebliğcilik

Dêw = 1 Ayran , Yayık 2 Dev

Dewran = Devran , Çağ

 

Devaluasyon = Devalüsyon




Destar = El değirmeni

 

 

Deyca = Haydi bakalım , De bakayım , Haydi şimdi

 

Deyl [syn] = 1 Uyarış 2 İkaz , Uyarı *** Deyl mıke = Beni uyandır *** Mı deylkır = Ben uyandırdım *** Jı xewe deylkırın = Uykudan uyandırmak

Deylkırın = 1 Uyandırmak 2 Uyarı

Deyr [rel] Kilise
 Deyşt
 = 1 Ova 2 Bozkıra



Deyl = Uyarı , İkaz

Deylbûyin / Deylbûn
[syn] = 1 Uyarılmak , Uyandırılmak 2 İkaz edilmek , İkaz olmak , Uyarılrış , İhtarlanış

Deylkırın = 1 Uyandırmak 2 İkazlamak , Uyarış eylemek *** Pê defeji nê deylkırın = Davul ilede uyandırılmıyor
<< bkz Elamkırın , Heyşarkırın >>

Deyldank = Uyarıcı cihaz veya zil , Saaatlerde veya telafonda uyarıcı zil veyahut ses

KÜRTÇE = TÜRKÇE  sözlük   FERHENG www.elat.ch