Anasayfa

Rêzbûna : Dı                                                          
Dı : Sıralaması
***********

Dı 1 [ adv ] = ( dç ) Belirteç , Zarf , Fiil belirteçi , Türt’çede da , de , tir , ta , te , dan , den , rum , yor gibileri , Son ek , Ardek , Türçede fiilde şimdiki zamanlı ardek , Kürtçede ömndek *** Dıpëm = Nöbetteyim , Gözlüyorum , Gödüyorum *** Dıpë = Gözlüyor *** Dıçe = Gidiyor *** Dısekıne = Duruyor *** Dılize = Oynuyor *** Dıxwane / Dıxûne = Okuyor *** Dıxure = Kaşınıyor *** Dıpëje = Pişiyor *** Dıfıkırım = Düşünüyorum *** Dısekınani = Durduruyordu *** Hıdık ma dı ket = Az kalsın düşüyordu *** Ev dı xıst = Bu düşürüyordu *** Ew dıkır = O yapıyordu *** Dımılmıland = Dalgalanıyordu *** Dıwinım = Görüyorum , Buluyorum *** Lı wi barida dı … *** Dı wi wareda = Bu konuda *** Dı war’ë çandeda = Kültürel konuda *** Xwera dıbılım = Kendimle meşkulum , Kendim ile oyalanıyorum *** Dıfıkıri bı fıkıre = Düşüneceksen düşün , Düşünürsen düşün *** Lı waxta bere dıma = Eskiden kalıyordu *** Dımali bımale = Süpüreceksen süpür , Devşireceksen devşir *** Dıreqısi = Oynuyordu , Raks ediyordu *** Dıwejın ne wejım qe … / Dıbëjım ne bëjım qe … = Söyluyorum söylemiyorum hiç … *** Dı dome = Devam ediyor , Sürüyor *** Dıwe / Dıbe = Olur *** Dıkarıbe = Dıkarıbû = Deste dı = Dımıli = 1 Dalgalanıyordu 2 Kürtçede zazaca veya Dımılice
<< bkz Lı , Bı >>

…dı 2 / …dın = Öteki , Başka Fi,lan , Filan şey , Daha *** Yeki dı = Başka biri , Başka birtane *** Çeveki dı =Başka nbir gözle *** Çeva dı =Öteki göz *** Rojeki dı = Başka bir gün *** Hınek dı = Biraz daha *** Ewi dı = Ötekisi
<< bkz …dın 1 >>

Dıbe / Dıwe [syn] = 1 Oluyor 2 Olur

Dıl = 1 Gönül , Kalp *** Bê dıl = Gönülsüz *** Dılam nexoze = Gönlüm istemiyor *** Dılva = Gönülden *** Du dıli = İki gönüllü *** Bı dıl = Gönülle


Dıfa [syn] = 1 Dava Savunma , Müdafaa 2 (sp) Defans 3 Tedafüi *** Dıfa mı = Müdafaam , Savunman *** Dıfa te = Müdafaan , Savunman *** Dıfava = Müdafaayla , Müdafaa ile , Savunmayla , Savunma ile *** Dewsa dıfë = Müdafaa yeri , Savunma yeri *** Dıfa heqe = Savunma haktır , Müdafaa haktır *** Xeta dıfë = Müdafaa hattı , Savunma hattı *** Kara dıfë = Müdafaa hazırlığı , Savunma hazırlığı *** Dıfa çıye ? = Neyin müdefaası ? ; Neyin savunması ? *** Xweberë dıfa dıki = Boşuna savunuyorsun , Boşuna müdafaa ediyorsun
<< bkz Mıdafa , Parestın >>

Dıfabûyin / Dıfabûn = 1 Mudafaa olma , Savunulma 2 Tedafüi hāller

Dıfakırın [syn] = 1 Müdefaa etmek , Savunmak 2 Tedafüi hālde bulunmak , Bir devaya veya benzer olaya karşı durmak

Dıfavan [adj] = 1 Müdahil , Savunucu , Müdefaacı , Müdafi 2 (sp) Bekler , Bek

Dıbır = Dübür , Makat , Büzük
<< bkz Qûn >>

Dıbıstan = Okul , Mektep , Medrese , Seminer *** Dıbıstan a navin = Orta okul *** Dıbıstan a ewıl = İlk okul
<< bkz Xwendegeh>>

Dıgehe = Akıp gidiyor anlamında bir sözcük

Dıgel = İle

Dıjital = Dijital

Dık = Edat , Kırın fiilinin Başka bir biçimi *** Dıkım = Ediyorum , Yapıyorum *** Çı dıki ? = Ne ediyorsun ? *** Radıkım = Kaldırıyorum *** Dıke ! = Ediyor !

Dıhlık = Dişi kedi

Dıl = 1 Kalp 2 Gönül (mz) Huy *** Jı ber dıl mır = Kalpten öldü *** Êş a dıl = Kalp ağrısı *** Derba dıl = Kalp darbesi *** Naxaşiya dıl = Kalp hastalığı *** Dıl keştandın = Kalp kırmak , Gönül kırmak *** Derda dıl = Gönül derdi *** Dılki = Kalpten , Gönülden *** Dıldar = Gönül verici *** Dıl xışk = Habis , Fasat , Kötü tabiatlı *** Dıl tenık = Sıkkın gönüllü , Sabırsız *** Dıl tenık kırın = Bunaltmak , Sıkıntı vermek *** Dıl pak = İyi kalpli *** Dıl tengi = Gönül sıkıntısı , Gönül darlığı *** Dıl levketın = Gönül çırpınışı *** Dıl paqıj = Temiz kalpli *** Bê dıl = İsteksiz , Gönülsüz *** Bı dıl = Gönülden *** Dıl sari = Gönül soğukluğu *** Dıl şewati = Gönül yangınlığı *** Dıl rehm = Mütevazi (mz) Yumşak huylu *** Dıl nerm = Yumşak huylu , Halim , Yufka gçnüllü *** Dıl tengi = Bunalım , İç sıkıntısı , Meyusluk *** Dılki = İçtenlikle , Samimiyetle , Sadakatla *** Dıl sar = İlgisiz , Aldırışsız , Meraksız *** Dıl şa = 1 Sevincli 2 Bayan ismi *** Dıl geş (syn) = 1 Ferahlık , Esenlik 2 Şen , Mutlu *** Dıl tunebûyin = Gönlü olmamak , İsteksizlik *** Dıl xweşi = Hoşluk , Hoş gönüllülük *** Derb a dıl = Kalp sektesi *** Dıl fıre = Gönlü geniş *** Dıl tari kırın = Gönlünü karartmak *** Listik a dıl = 1 Gönül oyunu 2 Gönül eğlencesi *** Qasi dıl = Gönlüne kadar , Kalbine göre *** Xwedê cc qasi dıl ... = Allah cc gönlüne göre ... *** Dılva = Gönülle , Gönül ile *** Dıl û can ... = Gönül ve can ... *** Dıla wi tune = Gönlü yok , Onun gönlü yok *** Nêçirvan a dıla = Gönül avcusu *** Dıl gırêdan va = Gönül bağlılığı ile *** Bela dıl = Gönül belāsı *** Parsekvan a dıl = Gönül dilencisi *** Jı dıl ketın = Gönülden düşmek *** Kêfa dıl = Gönül keyfi *** Dıl fermanê gudar newe = Gönül ferman dinlemez *** Dıl gerandın = Gönül gezdirmek *** Rıza dıl = Gönül rızası *** Dina dıl binha gul e = (red) Gönül delisi gül kokusudur *** Dıl kê hez bıke Sıltan ew e = Gönül kimi severse Sultan odur *** Dıl mızdan = Gönül okşamak *** Dıl dayin = Gönül vermek *** Jı dılaxwe derxıstın = Gönlünden çıkarmak *** Çeva dıl xenci pera tışteki newine . = Gönül gözü paradan başka bir şey görmüyor .*** Dıl dewlemend = Zengin gönüllü *** Dıl kışandın = Gönül çekmek *** Dıl a mera pëva dıma = İnsanın gönlü onunla kalıyordu *** Dıl sar kırın = Gönül soğutmak *** Dıl reş kırın = Gönül karartmak *** Dıl têr = Tok gönüllü *** Dıl hebûn = Gönlü var olmak *** Dıle keçıkê heye = Kızın gönlü var *** Dılaxweda derbazkır = Gönlümden geçirdim *** Gori dılaxwe = Gönlüne göre *** Ber dıl gerandın = Teselli etmek *** Heyrana dılam = Gönlümün hayranı *** Komegiya dıl = Gönül birliği *** Dıl vedan = Gönül açmak *** Axmaxa dıl = Gönül budalası *** Dıl levketın = Gönül bulantısı *** Dıl dız = Gönül hırsızı *** Dıl guhurandaı = Gönül değiştirmek *** Dina dıl = Gönül delisi *** Tırana dıl = Gönül eğlencesi *** Merxas a dıl = Gönül eri *** Dıl ne kal dıbe neji pir. = Gönül ne ihtiyarlar nede yaşlanır. *** Rehetiya dıl = Gönül rahatlığı *** Dilana dıl = Gönül şenliği *** Dıl acızi = Gönül acizliği *** Dıl a wi pê maye = Gönlü onun ile kalmış *** Dıl hışyar = Gönlü uyanık *** Dıl a mı ... = Gönlüm ... *** Dıl a te = Gönlün *** Dıl bırin = Gönlü yaralı *** Pê dıleki şewat = Yanık bir gönül ile *** Dıl rast = Doğru gönüllü , Sadık *** Dıl tıji = Gönlü dolu *** Dıl vala kırın = Gönül boşaltmak , Gönlünü boşaltmak *** Dıl vekıri ... = Açık gönül ... *** Dıl xırab = Kötü niyetli , Bozuk gönüllü *** Dıl xurt [syn] = 1 Dinc kalpli , Güçlü kalpli 2 İradeli , Mānen güçlü *** Jı dıl avëtın = Gönülden atmak , Baştan savmak *** Jı dıl derxıstın = Gönülden çıkarmak *** Jı dılva gotın = Gönül ile söylemek *** Dıl a xwe gırtın = Gönlünü kapamak *** Dıl dıl a = Gönülden gönüle *** Bê dıl = Gönülsüz , İsteksiz *** Bı dıl = Gönülle *** Kabax a dıl = Meret olası gönül *** Xeyda dıl = Gönül gailesi *** Jı dıl qetin = Gönülden kopmak ***Dıl şewatê = Yanık gönüllü
*** Hemiki dılate tunnawu ewıl iqrar nekıryayi ! = Maden gönlün yoktu ezelinden ikrar eylemeyeydin ! (ebd / K.oğlan)

Dılawer [rgd] = 1 Erkek ismi , Erkek güzeli 2 Cesaretli , Korkusuz , Atılgan


Dılhavin / Dılavin = Yazın başlangıcı , Meyvelerin olgunluk alma mevsimi

Dılber [rgd] = Bayan ismi , Dilber , Güzel

Dılçûyin / Dılçûn = Arzu ile gitmek , Arzulamak

Dıldar = İhtiraslı , Tutkulu , Samimi

Dılêş = Kalp ağrısı

Dıl êşandın = Kalp incitmek , Gönül bıraktırmak , Gönül incitmek

Dılgeş = Hoşnut , Sevicli , Neşeli

 Dıl gırti = Alıngan ,İsteksizlik

Dılxwaz = 1 İyimser , İyi niyetli 2 Optimist *** Dılxwazî = İyimserlik

Dılxweş = Hoş gönüllü , Latif gönüllü *** Dıl xweşî = Esenlik , Gönence , Mutluluk

Dıl kışandın = 1 Gönlü çekmek ; Meyl etmek 2 İştahla bir yiyeceği arzulamak

Dıl ketin = Gönlü düşmek , Gönlü girmek , Sevdalanmak , Aşık olmak

Dılıkıjandın = Otlanmak , Gagalamak , Didiklemek

Dılkëş = Gönül çekici , Meyl ettirici veya edici , Cazip

Dılovan [syn] = 1 Sevecen , Gönül deş , Şefkatli , Müşvik 2 Kanber *** Dılovanî = Sevecenli , Ālī cenaplık
<< bkz Hogır , Omıt >>

Dıl pak = İyi kalpli

Dıl reş = Kara gönüllü , Kötü niyetli , Fesatcı , Kate külleci

Dılvan [adj] = 1 Kardiyolog 2 Gönüldeş

Dılvaniyat = Kardiyoloji



Dılkeştandın / Dılşıkandın = Gönül kırmak , Kalp kırmak , Gücendirmek *** Dılkeşti kırın = Düş kırıklığı etmek , Gönül kırıklığına sebep olmak , Burukluk vermek

Dılkeşti = Burukluk , Gücenik / Güceniş , Gönül kırıklığı , Alınganlık



Dılkeştibûyin / Dılkeştibûn = Gücenikleşme , Düşkırıklığı , Alıngan oluş

..dın 1 = 1 Başka , Ayrı , Fark , Öteki , Diğer / Diğeri , Sāir 2 Kürt’çede ve Türk’çede belirteç imi , den , dan , si , ki , kini , ka , Bileşik kelimelerde don ek , Ardek , Edat *** Mesele dın = Öteki mesele , Başka sorun , Sāir mesele / Sāir meseleler *** Ew î dın = Ötekisi , Sāiri *** Rojaki dın / Rojki dın = Başka bir gün , Sāir bir gün *** Y-en dı = Ötekisi , Diğeri *** Yen dın = Ötekisi *** Weki dın = Gayrisi , Farklıca *** Heqa yen dın = Ötekinin hakkı *** Gunde dın / ... dı = Öteki köy *** Saleki dın / ... dı disa = Başka yıl yine , Başka yıl tekrar *** dın = Ötekisi , Diğeri *** Ën dı = Ötekisi , Diğeri *** Xwendına dın = Başka okuma , Öteki okuma *** Dıbıstaneki dın = Başka bir okul , Sāir bir okul *** Rorki dın = Sāir bir gün , Öteki bir gün , Başka bir gün

...dın 2 = 1 Kırın fiilinin farklı zamanlarındaki biçiminde kullanılır 2 Son ek , mak , mek gibi fiil , Ardek , Fiil

ardekleridir *** Alıdandın / Walıdandın = Doğmak , Doğuş ,Zāhirleşme/ Zāhirleşmek *** Hesıbandın = Saymak , Hesaba katmak , Saygı veya hürmet ile değer vermek *** Şëlandın / Şëllandın = 1 Bulandırmak 2 Çalmak , Soygun etmek , Çapul etmek *** Ecıbandın = Acayipleştirmek *** Kolandın = 1 Kazı yapmak , Deşelemek 2 (mz) Araştırma veya inceleme etmek *** Malandın = 1 Ev içini süpürmek veya derleyip toparlamak 2 Delmek veya toparlamak
(*47)
<< bkz Kırın , ... tın >>



...dın 3 / ...rın /...tın = Kırın fiil biçimlerinin farklı büzgün hālleri , Sözcüğe kılgılarında fiil anlamı verir , Ardek , me , mek , mak *** Mıjûlandın / Fıkırandın = Düğünmek , Fikreylemek *** Mıjûldantın / Mıjûlandın = Düşümüşleme , Fikreylenme *** Fıkırdantın / Fıkırandın = Düşünüş , Düşünce içinde olmak veya Fikreyletmek , Fikreylemelerde bulunmak *** Çëkırtın = Yapım , Yapılış *** Çëkırtın datın / Çëkırtın dayin = Yapım verdirmek , Yapılış sağlamak *** Hënıjandın = Pineklemek , Uyuklamak *** Hellandın = Eritmek *** Hejandın = Sallamak *** Şandın = Göndermek , Yollamak *** Darojtın = (syn) Sıyırmak , Kazımak , Kürümek *** Derda barın = Dert yüküdürler veya dert yüküdürler *** Hılgırtın = Tutumlaşmak , Yüklenmek Yük yüklenene yükü birine kaldırmada bulunmak *** Domandın = Sürdürmek , Devam ettirmek *** Sotandın = 1 Sotelenmek , Kavurlanmak 2 Soteleniş , Kavurlanış
(*64 / *47)

Dılop = Damla , Katre *** Dılop dılop = Damla damla , Katre katre *** Dınıqute = Damlıyor *** Dılopa baranë = Yağmur damlası *** Dılpa xudanë = Ter damlası *** Dıdılope = Damlıyor , Damlalaşıyor , Katreleşiyor *** Bıdılopine = Damlat , Damıtla *** Bı dılop = Damla ile , Damıtımla *** Bë dılop = Damlasız *** Çend dılop = 1 Kaç damla ? 2 Bir kaç damla . *** Dılapa hësıra =Göz yaiı damlaları *** Dılopa xwinë = Kan damlası *** Dılopa avë = Su damlası *** Dılopek = Bir damla , Bir katre *** Naxaşiya dılopë / Şehte dıl = (tz) 1 Damla hastalığı , Kalp felçi , Kalp inmesi 2 Apopleksi , Felç , Nüzul *** Kewşte kevıre dılopi = Damla taş mağarası *** Kevıre dılopi = 1 Damla taşı , Sarkıt , İskalaktik 2 Zümrüt ve yasmin veya elmas gibi değerli taşlar *** Denge dılopa dahat jı derva , Mı ewrava tev dıbari ! = (edb) Damla sesleri geliyordu dışarıdan , Ben bulutlarla birlikte yağıyordum ! *** Dılop dılop dıkışi = Damla damla akıyordu

<< bkz Nıqut , Çıllık / Çılk >>
{ Diğer Diğyalekt’ler : Peşk , Çıpık , Pujak }

 Dıkteyor = Diktetör

Dıktetori = Diltetörlük

Dılopandın = Damıtmak , Damlatmak , İmbiklemek , Katreleştirmek
<< bkz Nıqutandın , Lûlıkkrın >>

Dılopbûyin / Dılopbûn = 1 Damlamak

Damlalanış 2 (mz) Gelmek , Şıpadak çıkıp gelmek , Habersizce gelmek , Dammak , Damlamak

Dılopkırın = Damlatmak , Damıtmak
<< bkz Lûlıkkırın >>

Dılopdank / Dılopdang = 1 Damlalık , Damla sayacı , Damlatma şırıngası , Katrelik , Kontgut 2 Çatı altı oluğu , Çatıya yağan yağmuru arıtan borular 3 Pençere çerçevesinde suyun içeriye girmesini önleyen pervazlar veya dışa çıkık kanat
<< bkz Nıqutdank >>

Dıngil = Dingil

Dıri [bot] = 1 Tikenli çalı 2 Kuşkonmaz bitkisi , Gür ormanıda denilen bitki *** Dıriya reş = 1 Kara çalı 2 (mz) İki gönül arasına giren


Dırık [bot] = 1 Çalı , Çalı çırpı 2 Tikenli çalı , Kuşkonmaz bitkisi *** Dırıke reş = 1 Kara çalı 2 (mz) İki gönül arasına giren


Dıwek = Belki , Acaba , Olası , İhtimal , Tahmin , Muhtemel 2 Farz etme veya sanma , Herhalde , Var sayım , Olabilir *** Dıwek bê = Belki gelebilir *** Dıwek tê = Herhalde geliyor *** Dıwek tê dittın = Belki bulunabilir , Görülme olasallığı var *** Dıwek hewe = Belki vardır *** Dıwek tê birate = Belki hatırına geliyor *** Dıwek bû = Belki oldu *** Dıwek waxt … = Belki vakit *** Dıwek evarê be = İhtimaldir akşama gelebilir
{ Diğer Diyalekt’ler : Dıvêt , Rawêj , Belım , Belki }

Dılkeş = Gönül çekici , Meyl ettirici veya edici

Dılovan [syn] = 1 Sevecen , Gönül deş , Şefkatli , Müşvik 2 Kanber , Yaren*** Dılovanî = Sevecenli , Ālī cenaplık
<< bkz Hogır , Omıt >>

Dıl pak = İyi kalpli

Dıl reş = Kara gönüllü , Kötü niyetli , Fesatcı , Kate külleci

Dılvan [adj] = 1 Kardiyolog 2 Gönüldeş

Dılvaniyat = Kardiyoloji



Dılkeştandın / Dılşıkandın = Gönül kırmak , Kalp kırmak , Gücendirmek *** Dılkeşti kırın = Düş kırıklığı etmek , Gönül kırıklığına sebep olmak , Burukluk vermek

Dılkeşti = Burukluk , Gücenik / Güceniş , Gönül kırıklığı , Alınganlık



Dılkeştibûyin / Dılkeştibûn = Gücenikleşme , Düşkırıklığı , Alıngan oluş

..dın 1 = 1 Başka , Ayrı , Fark , Öteki , Diğer / Diğeri , Sāir 2 Kürt’çede ve Türk’çede belirteç imi , den , dan , si , ki , kini , ka , Bileşik kelimelerde don ek , Ardek , Edat *** Mesele dın = Öteki mesele , Başka sorun , Sāir mesele / Sāir meseleler *** Ew î dın = Ötekisi , Sāiri *** Rojaki dın / Rojki dın = Başka bir gün , Sāir bir gün *** Yën dı = Ötekisi , Diğeri *** Yen dın = Ötekisi *** Weki dın = Gayrisi , Farklıca *** Heqa yen dın = Ötekinin hakkı *** Gunde dın / ... dı = Öteki köy *** Saleki dın / ... dı disa = Başka yıl yine , Başka yıl tekrar *** Ë dın = Ötekisi , Diğeri *** Ën dı = Ötekisi , Diğeri *** Xwendına dın = Başka okuma , Öteki okuma *** Dıbıstaneki dın = Başka bir okul , Sāir bir okul *** Rorki dın = Sāir bir gün , Öteki bir gün , Başka bir gün
<< bkz Yën >>

...dın 2 = 1 Kırın fiilinin farklı zamanlarındaki biçiminde kullanılır 2 Son ek , mak , mek gibi fiil , Ardek , Fiil

ardekleridir *** Alıdandın / Walıdandın = Doğmak , Doğuş ,Zāhirleşme/ Zāhirleşmek *** Hesıbandın = Saymak , Hesaba katmak , Saygı veya hürmet ile değer vermek *** Şëlandın / Şëllandın = 1 Bulandırmak 2 Çalmak , Soygun etmek , Çapul etmek *** Ecıbandın = Acayipleştirmek *** Kolandın = 1 Kazı yapmak , Deşelemek 2 (mz) Araştırma veya inceleme etmek *** Malandın = 1 Ev içini süpürmek veya derleyip toparlamak 2 Delmek veya toparlamak
(*47)
<< bkz Kırın , ... tın >>



...dın 3 / ...rın /...tın = Kırın fiil biçimlerinin farklı büzgün hālleri , Sözcüğe kılgılarında fiil anlamı verir , Ardek , me , mek , mak *** Mıjûlandın / Fıkırandın = Düğünmek , Fikreylemek *** Mıjûldantın / Mıjûlandın = Düşümüşleme , Fikreylenme *** Fıkırdantın / Fıkırandın = Düşünüş , Düşünce içinde olmak veya Fikreyletmek , Fikreylemelerde bulunmak *** Çëkırtın = Yapım , Yapılış *** Çëkırtın datın / Çëkırtın dayin = Yapım verdirmek , Yapılış sağlamak *** Hënıjandın = Pineklemek , Uyuklamak *** Hellandın = Eritmek *** Hejandın = Sallamak *** Şandın = Göndermek , Yollamak *** Darojtın = (syn) Sıyırmak , Kazımak , Kürümek *** Derda barın = Dert yüküdürler veya dert yüküdürler *** Hılgırtın = Tutumlaşmak , Yüklenmek Yük yüklenene yükü birine kaldırmada bulunmak *** Domandın = Sürdürmek , Devam ettirmek *** Sotandın = 1 Sotelenmek , Kavurlanmak 2 Soteleniş , Kavurlanış
(*64 / *47)

Dılop = Damla , Katre *** Dılop dılop = Damla damla , Katre katre *** Dınıqute = Damlıyor *** Dılopa baranê = Yağmur damlası *** Dılpa xudanë = Ter damlası *** Dıdılope = Damlıyor , Damlalaşıyor , Katreleşiyor *** Bıdılopine = Damlat , Damıtla *** Bı dılop = Damla ile , Damıtımla *** Bë dılop = Damlasız *** Çend dılop = 1 Kaç damla ? 2 Bir kaç damla . *** Dılapa hësıra =Göz yaiı damlaları *** Dılopa xwinë = Kan damlası *** Dılopa avë = Su damlası *** Dılopek = Bir damla , Bir katre *** Naxaşiya dılopë / Şehte dıl = (tz) 1 Damla hastalığı , Kalp felçi , Kalp inmesi 2 Apopleksi , Felç , Nüzul *** Kewşte kevıre dılopi = Damla taş mağarası *** Kevıre dılopi = 1 Damla taşı , Sarkıt , İskalaktik 2 Zümrüt ve yasmin veya elmas gibi değerli taşlar *** Denge dılopa dahat jı derva , Mı ewrava tev dıbari ! = (edb) Damla sesleri geliyordu dışarıdan , Ben bulutlarla birlikte yağıyordum ! *** Dılop dılop dıkışi = Damla damla akıyordu

<< bkz Nıqut , Çıllık / Çılk >>
{ Diğer Diğyalekt’ler : Peşk , Çıpık , Pujak }

Dılopandın = Damıtmak , Damıtmak , İmbiklemek , Katreleştirmek
<< bkz Nıqutandın , Lûlıkkrın >>

Dılopbûyin / Dılopbûn = 1 Damlamak

Damlalanış 2 (mz) Gelmek , Şıpadak çıkıp gelmek , Habersizce gelmek , Dammak , Damlamak

Dılopkırın = Damlatmak , Damıtmak
<< bkz Lûlıkkırın >>

Dılopdank / Dılopdang = 1 Damlalık , Damla sayacı , Damlatma şırıngası , Katrelik , Kontgut 2 Çatı altı oluğu , Çatıya yağan yağmuru arıtan borular 3 Pençere çerçevesinde suyun içeriye girmesini önleyen pervazlar veya dışa çıkık kanat
<< bkz Nıqutdank >>

Dıl = çalışması olmadı yanlız bu sözler hatırda kalması için = Hemiki dılate tunnawu ewıl iqrar nekıryayi ! = Maden gönlün yoktu ezelinden ikrar eylemeyeydin ! (ebd / K.oğlan)

Dıri [bot] = 1 Tikenli çalı 2 Kuşkonmaz bitkisi , Gür ormanıda denilen bitki *** Dıriya reş = 1 Kara çalı 2 (mz) İki gönül arasına giren


Dırık 1 = 1 Çalı , Çalı çırpı 2 Tikenli çalı *** Dırıke reş = 1 Kara çalı 2 (mz) İki gönül arasına giren
 

Dırık 2 = Çalı , Maki , Bodur

Dırıkıstan = Makilik , Bodur orkamlık

Dıbılandın= Oyalanma

 Dırrireşk = Ağaç çileği

Doıjber = Karşıt , Aykırıkık

Dıjberi = Zıtlık , Aykırılık , Karşıt

Dıjwar = Zor , Zahmetli , Çok zor

Dijwarbûn = Zorlu olma , Zorlaşma , Çetinleşme

Dıkan = Bakkal , Dükkan

Dıkandar = Dükkancı , Bakkalcı

Dıjvari = Vahamet

Dıjmın = Düşman , Hasım *** Bı dıjmın = Hasımlı , Düşmanlı *** Bê dıjmın = Düşmansız , Hasımsız

 Dıran = Diş *** Bı dıran = Dişli *** Bê dıran = Dişsiz *** Dıran êş = Diş ağrısı *** Dırn beş = Dişlek 

Dıran ker = Dişci

 Dınıqandın = Damlama

Dınê = Dünya , Cihan

Dınê ne diti = Görgüsüz , Terbiyesiz

Dıwek = Belki , Acaba , Olası , İhtimal , Tahmin , Muhtemel 2 Farz etme veya sanma , Herhalde , Var sayım , Olabilir *** Dıwek bê = Belki gelebilir *** Dıwek tê = Herhalde geliyor *** Dıwek tê dittın = Belki bulunabilir , Görülme olasallığı var *** Dıwek hewe = Belki vardır *** Dıwek të birate = Belki hatırına geliyor *** Dıwek bû = Belki oldu *** Dıwek waxt … = Belki vakit …
{ Diğer Diyalekt’ler : Dıvêt ,  Belım , Belki }

Dırêj = Uzun *** Dırêjke = Uzat *** Zef dırêje = çok uzun  

Dırêj kırın = Uzatmak

Dırrandın = Yırtmak

Dırûn = Dikiş , Dikim 

Dırûtxane = Dikim evi

Dırûnker = Terzi

Dırûkeri = Dikişcilik  , Terzilik

Dırıst = Dürüst

Dırûnge = KIşın hayvanlara ot verilen yer , Yaban hayvanlarına  halikopterle ot bırakılan yer

Dıwanxane = Divanhane

Dıvane herb = Divan hane , Dadgehe leşkeri 

Dıvit = Divit

Dıyabed = Diyabet , Naxaşiye şekır

Dıyagram = Diyagram 

Dıwek = Belki , Olası

Dız = Hırsız *** Kelle dız = Bitirim hırsız *** Mala dıziyê = Hırsızlık malı

 Dızi = Hırsızlık , Araklamak , Aşırmak

Dızi kırın = Hırsızlık etmek , Çalmak

Dizinga / Dızingava = Gizlice


KÜRTÇE = TÜRKÇE  sözlük   FERHENG www.elat.ch