Anasayfa

 

 

 

Rêzbûna :Te / Tê
Te .Sıralaması
***********

 

Tef = Tef , Bendir

Tê gihişti = Bilen , Anlayan 

 

 

Tehran [pr] = Tahran

 

Tekoşin = Çabalamak


Tele = Tele , Fak , Tuzak , Kapan

Telaş = Telaş

Telaq =  Akit *** Telaq avitın = Evlilikten boşanmak için atılan taşlar 

Têl mdıri = Tikenli tel
Telis = Çuval , Balya

Telisvan = Çuvalcı

Teminad = Teminat , Garanti ,Güvence ,Kaparo
Tendûristi = Sağlık

Tepbûyin = Göçük olma , Çökertmek , Heyelan

Tevbûyin = Katılmak , İştirak etmek


Tepkırın = Göçüklemek

 

Texmin = Tahmin

Tevdan = Karıştırmak , Kurçalamak

Tevayi = Genel , Umumi

Teqlit = Benzeştime , Taklit

 

Tenık =Sıkıntılık , Morel bozukluğu , Duygusal hal ,Alınganlık , Bunalım *** Zef Tenıke = Çok alıngan *** Bihnam tenık neke = Sıkıntı verme , Morelimi bozma

Tenıkbûyin = Duygusal olma , Bunalımda olma , Bunalmak , Burukluk

Tendur = Tandır

Tevn = Halı ve tezgahı
Tewland
ın =Örüklemek

Tewl = Örük , Köstek

Tewlandın = Örüklenek

Teze = Şimdiki zaman , Şimdi

Tezi = Çıplak , Çırıl çıplak


Tep bûyin =Göçme , Yıkıntı

Teısandın = Kösteklenmek , Kapaklanmak ,Tökezlenmek

Tegihiştın = Ermek , Nail olmak


Tem = Tat , Lezet

Teme 1 = Sipariş , Ismarlama


Teme 2 = Nesihat


Temekırın = Ismarlamak , Sipariş etmek

Tenis [sp]= Tenis


Teşqele = Çatışma

Ter  = Yeşilliği kalmamış ,Olgunluğu erğinliği olmamış , Çiğ , Pişmemiş

Têr  1 = Tok *** Têrneke = Doyurma *** Têrke = Doyur *** Têre = Tok *** Têrbıke = Doyur

Têr 2 = Harar , Büyük çuval , Balya ,Şilte 

Têrbûn = Doymak , Bıkmak

Têrkırın = Doyurmak  

Têr 3 = Yetme *** Têramı nekır = Bana yetmedi ** Têraxu hılde = Sana yettiği kadar al *** Têrate nekır = Sana yetmedimi *** Têra gışti kır = Herkese yetti

 


Tehêl / Teel
 = Kıyı , Kenar , Yan ,  Sahil , Yalı *** Tehêla berê = Deniz kenarı , Deniz sahili *** Tehêla avê = Su kenarı , Suyun kenarı (*74)

Tedan = Sürmek

Têderxıstın = İçeriğini anlamak , Muammayı çözmek , Bilmece , Bulmaca
T
êgerin = Bulaştımak
Te
fil = Temiz , Necisattan arınma , Pak , Dine uygun temizlik , Tahir

Tefilkırın = Pak etmek , Dine uygun temizlik etmek , Tahir etmek 
Tellandın = Sinmek , Pusmak
Tep 1= Tokat

Tep 2 Göçkü

Tepısandın = Tepiştirmek , Yeni dikilen fidanın toprağını çiğneyerek tepiştirmek

Tep bûn = Göçme

Tepkırın = Göçürmek
Têrbûn = Doymak
Terbiye = Terbiye
Tebax = Ağutos Yılın aylarından 


Tewşo = Keser

Te
= Sen ,  İkinci tekil kişi , Şahıs zamiri *** Ne tera = Sana değil *** Te dıke = Sana yakışıyor , Sana uyuyor veya oluyor *** Te kinge bızewıçi ? = Sen nezaman evleneceksin ? *** Te çı go ? = Ne dediniz , Sen ne dedin ? *** Teva = Senle *** Teji bızani = Sende bileceksin *** Tera çı ! = Sana ne ! *** Teji ... = Sende ... *** Hostatiyate = Ustalığın *** Te viya ca laqix gırt ? = Sen bunu nasıl kendine laik tuttun ? *** Evite = Seninki , Seninkisi *** Evite zehf başe =Bu seninki çok iyi , Bu seninki çok yerinde *** Evite ne bû = Bu ettiğin olmadı , Bu edişin olmadı *** Roja teyê= Günündür (mz) Fırsatındır , Sırandır
<< bkz Tu 1 >>
Têketın= Ğiriş , Girmek
Tê 1 = Geliyor *** Têmê = Geliyorum *** Tê vıra = Geliyor buraya *** Tê kêderê = Nereye geliyor *** Tê an nê ? = Geliyormu yoksa gelmiyormu ? *** Tên = Geliyorlar *** Tê malê= Eve geliyor

Tê 2 = Kürtçede ön ek , Türkçede son ek , yor , de *** Têzanin = Biliniyor *** Tê dayin = Veriliyor *** Têhıldan = Alınıyor *** Tê veşartın = Saklanılıyor *** Tê çıkandın = Dikiliyor , Ekiliyor *** Têda = İçinde *** Tê derxıstın (syn) = 1 İçinden çıkarmak 2 Çıkarılabiliniyor *** Têrakırın (syn) = 1 Sokmak , Ziplemek 2 Kakalamak *** Tê bihistın = Duyuluyor *** Têxıstın = 1 Sokmak 2 Katmak , İçine kakalamak


Tebax = Yılın aylarından , Ağustos
{ Diğer Diyalekt’ler : Gelawêj }

Têbûyin / Têbûn
= Bulaşmak , Leke vs nin bulaşması *** Teni têbûn = İs bulaşması

Tebbûyin = Göçme
Tep = Yumuruk , Tokat

 

 





Tedarık =
Tedarik , Tedarikāt *** Dere tadarık / Dere tıvdilê = Tedarik mahalli , Temin olunan yer , İhtitaçların giderildiğiyer *** Bı tedarık = Tedarikli *** Bê tedarık =Tedariksiz
<<
bkz Tıvdil , Peyda 2 >>

Tedarıkbûyin / Tedarıkbûn =
Teminli hālde bulunmak , Tedarik olunmak , İhtiyaçları gidermek , İhtiyātlı olmak
<< bkz Tıvdilbûyin >>
Tedarıkgeh = Yredarşik olunan yer , Yedarik mahalli
<< bkz Tıvdilgeh >>

Tedarıkkırın = Tedarik etmek , Temin etmek , Bulup buluşturmak
<< bkz Tıvdilkırın >>

Tedbir / Tetbir = 1 Tetbir , Önlem , İhtiyāt , Gelecek için hazırlık 2 Disiplin*** Bı tedbir = Tedbirli , Önlemli *** Bê tedbir = Tedbirsiz , Önlemsiz *** Bêtedbirti = Tedbirsizlik , Önlemsizlik , İhmālcilik
<<
bkz Ewlekari , Tıvdil >>
{
Diğer Diyalekt’ler :
Tevdır , Bergıri , Berini}


Tefil / Tehfil [rel/ syn] = Vaftiz , Tāhir , Temiz , Pak , Necāsetten ve haram bulaşıktan temiz durum , Murdarlıktan arınmak için dini özel temizlik 2 Su , ateş veya benzeri kutsal sayılan şeyle ile vaftiz veya tāhir 3 Gusül 4 Teymmüm *** Tefil gırtın = Tāhir tutmak , Temiz tutmak *** Dewseki tefil = Tāhir bir yer , Temiz bir yer *** Goşta tefil = haram olmayan et , Dine uygun kesilen et *** Av â bê tefil = Temiz olmayan su , Murdar veya haran bulaşıklı su *** Tefil hıldan = Gusül olmak , Haram ve murdarlıktan arınmak için vecibe yerine getirmek , Tāhir alamak *** Av â tefile reşandın = Vaftiz suyu serpmek , Afsunlu su serpmek , Uğur suyu serpmke *** Neta tefilê = Vaftiz niyeti *** Heyame tefilê = Vaftiz zamanı , Vaftiz vakti *** Tefil  pê ave = Su ile vaftiz *** Tefil ê pê êgır = Ateş ile vaftiz *** Dewate tefilê = Vaftiz töreni *** Bave tefilê = Vaftiz babası *** Dayka tefilê= Vaftiz anansı
<< bkz Pakıj , Temiz >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Tafil , Mêrûn }

Tefilxane [rel] = 1 Vaftiz evi , Vaftizhāne 2 Gusülhāne , Boy aptesti için özel yer , veya eski türk evleride gusül için banyo yeri


Tefilname
[rel] = Vaftiz olunan için dini belge , Kiliselerde vaftiz kayıt defteri , Vaftiz sicili

Tefildank = Vaftiz edilirken kullanılan eşye , Vaftiz leğeni veya maşrabası veya herhangi vaftiz eşyası vs

Tefil kırın [rel] = 1 Tāhir etmek , Temizlemek , Paklamak veya vaftiz etmek , Mānen ve madden murdarlıktan arındırmak , Mānevi ve dini yemizlik yapmak , Helal durum sağlamak 2 Gugül etmek , Teyemmüm etmek , Su bulunmayınca niyet ile bir cismi kutsayıp tāhirlenmek *** Dan paqıjkırın / Dan temizkırın = Temizletmek / Temizletmeye vermek Paklatmak / Paklatmaya vermek *** Fera tefil kırın = Çanak tahir etmek , Haran seyılan bir bulaşığın çanaklardan murdarlığını gidermek **** Kınc tefil kırın = Giysi tāhirlemek , Dinen necāset veya murdar sayılan bir bulaşığı giysilerden arındırmak


Tefilbûyin / Tefilbûn [rel / syn] = 1 Temizlenmek , Paklanmak , Temizlik , Tāhir olma veya oluş 2 Su ile arınmak , Su ve başka bir kutsal sayılan şeyle vaftiz olmak .ve oldurmak 3 Cenabetlikten arınmak , Haram sayılan bir bulaşığı gidermek , Gusülli olmak , Teyemmümlü oluş veya olmak *** Tefilbûyi = 1 Vaftiz olan 2 Tähir olan , Temizlenen *** Dor â tefşl bûyine (syn) = 1 Vaftiz sırası 2 Vaftiz çevresi



Tefilvan [rel / adjl] = 1 Tāhirci , Vaftizci , Su ile iç ve dış temizlik gidericisi 2 hz Yahya peygamgerin vaftizcilikteki adı
{ Diğer Diyalekt’ler :
Tehfilakar , İmamadker , Mêrûnker }

<< bkz Çım >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Kenar , Qerax , Tenışt , Kevi , Guçık , Lëv , êvık , Delav , Perav , Kersax , Sırûm }

Tehl = Acı ***  Tehlbû =* Acı oldu

Tehr 1 [syn] = 1 Tarz , Baz , Biçim / Biçem , Şık , Şekil 2 Üslub , Sitil 3 Form , Yordam , Yöntem , Kaide , Sūret 4 Kıvam *** Vi tehri = Bu tarzda , Bu üslubda , Bu biçimde , Bu sūrette *** Kijan tehri = Hangi tarzda , Hangi bazda , Nasıl bir biçimde *** Tehreki hovana = Vahşi bir tarzda , Açımasız bir biçimde , Vahşi bir sūrette *** Tehr tehri = Biçim biçim , Şekil şekil , Form form , Formüle *** Bê tehr = Biçimsiz , Tarzsız , Usturupsuz , Yordamsız *** Bêtehr hılgırtın = 1Üslubsuz tutmak , Kaidesiz algılanış 2 Gelişi güzel davranmak *** Bı tehr = Tarzlı , Üslublu , Yordamlı , Biçimli *** Tehra ëcema = Acem üsulu *** Tehreki usa = Böyle bir biçimde , Bu tarzda *** Evji çı tehre = Buda ne biçim tarz ? *** Tehra dina = Deli gibi , Delice *** Ez vi tehri teze dıwinım . = Ben bu tarzı yeni görüyorum ., Bu biçimi yeni görüyorum *** Tehr gırtın = Tarz almak , Üsul benimsemek , Yöntem veya yordamlaşmak , Sūret oluşturm

<< bkz Qayde , Fesal >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Teşe , Esk , Dırûv , Teher , Awa , Terz ,Lewn }

 


Tehrxane = Klişehāne , Şablon veya mühür yapılan dükkan




Tehr 2 / Term
[syn] = 1 Terim , Tabir , Māna 2 Maddi veya mānevī tamlamada izafet

<< bkz Meine , Bıwêj ,Term >>

Tehr 3 = Tür , Cins , Çeşit

Terh 4 = Moda , Biçem , Biçim , Şekil
<< bkz Dezge>>

Tehrbûyin / Tehrbûn = 1 Formalite , Tarzlanış , Bicimleniş 2 Tavırlanış , Tutum takınıklı olma 3 Taklitleniş , Benzeşmek , Benzeşim 4 ( dn )
Mebhasüleşkāl *** Tehr bûna vi = Bunun biçimi , Bunun fomalitesi *** Tehrbûna lalki = Lal taklitleniş , Kekeme tarzı *** Tehrbûni / …yat = (dn) Formasyon , Biçim biliminde elde edilmiş bilgi ve beceriler veya Envanterler *** Bı tehr bûn = Formaliteli , Tarzlı veya üsulli


Tehrkırın = 1 Tarzlandırmak , Biçimlendirmek , Üslublaştırmak , Şekilvermek , Şekillendirmek 2 Formülleştirmek , Formüle etmek 3 Kalıplamak , Sarfī


Tehrname = Formüler , Formüle āit yazılı veya yazışma belgesi
, Form belgesi




Tehriyat 1 / Termiyat [dn] = 1 Biçim bilim , Şekilçilik , Biçem bilim 2 Terminoloji , Tabircilik , Bicimcilik , Istılah özel mānada
<< bkz Şıkıliyat , Termiyat >>

Tehriyat 2 [dn] = 1 Biçim bilim , Şekilcilik (grm) Morfoloji ; Dil yapı bilimi ile igili , Sarfi 2 Formalizm , Şekliye 3 (grm) Dil ilmi , Morfoloji 4 Varlıkların şekil veya bicimlerini inceleyen bilim
<< bkz Şık
ıliyat , Şemaliyat >>

Tehrok =
1 Klişe , Şema , Bicim verem kalıp vs , Şablon 2 Eşkāli 3 Bir biçime āit ve o biçime izafe edilem şey gibi biçimler üreten alet , Baskı kalıbı




Tehrvan [rgd] = Formalist ,, Biçemci , Şekilci ( mz ) Görünüşe göre davranan *** Tervan’î = 1 Formel tarzda , Formel biçimde , Biçimsel 2 Formalitecilik , Şekilcilik 3 Kalıpcı , Şabluncu , Klişeci (mz ) Basmakalıp söz kullanan *** Tehrvana … = … formalisti / … biçemcisi



Tehrzan [rgd] = 1 Morfolog , Şekil veya biçem
vede kelime olugularını bilen 2 Formalist








Têxıstın = Sokmak , Katmak , Koymak , Dahil etmek *** Serxwe têxıste belê= başını belāya soktu *** Mıji têxıstınnav xwe = Benide içlerine soktular , benide içlerine dahil ettiler *** Hılda têxıste malaxwe = Alıp evine soktu *** Tëdıxe çevemı = Gözüme sokuyor *** Têxıst veşart = Soktu sakladı *** Têkevi kijan qulli eze te derxım = Hangi deliğe girsen seni çıkaracağım *** Têxıstın tev hev = Sokup bir birne karıştırdılar , İç içe sokup karıştırdılar *** Pêçiyaxwe tëxıst devexwe gezkır = Parmağını ağzına katıp ısrdı *** Têxıstın heye lê derxıstın tunne = Sokmak var fakat çıkarmak yok *** Tênexıst = Sokmadı , Katmadı *** Tênexısti = Sokulmadık , Katılmadık (*61)
<< bkz Têvakırın , Têrakırın , Şişkırm 3 >>



 Têketın = Girmek

 

 

 

Têj [zo] = Yavru , Yırtıcı hayvan yavrusu *** Têja hurça = Ayı yavrusu *** Têja şêra = Aslan yvrusu *** Têja pişika = Kedi yavrusu *** Têja pılınga = Panter yavrusu *** Têjık mëjandın = Yavru emdirmek *** Têjık zayin / Tëjık tellıqandın = Yavru doğurmak *** Têjıka çeqela = Çakal yavrucuğu *** Têja rûviya = Tilki yavrusu *** Kustiniya têjıka = Yavru miyavlaması , Yavru mırıldanması

{ Diğer Diyalekt’ler : Çêl }


Têjık
[zo] = Yavrucuk , Hayvan yavrusu

Teji
[zo] = Tazı

Tek 1 = Tek , Adet , Bir , Tane

<< bkz Yek >>

Tek 2 = Örtü *** Teke masë = Masa örtüsü *** Teke fılan tışti = Filan şeyin örtüsü *** Teke hëvir = Hamur örtüsü

Tekkırın 1
[syn] = 1 Örtmek , Örtülemek 2 (mz) Örtüştürmek
Têkırın = Sokmak ,Katmak

Tekkırın 2 = Tekleştirmek


Têketın = Girmek

Tekbûyin / Tekbûn [syn] = 1 Örtülü olma veya olmak 2 Tek oluş , Teklik

 Teknisyen = Teknisyen 

Tekoşin = Devrim

 

Tekılif = Teklif , İstenc


Teqıl 1 [syn] = 1 Kinayene , Aksine , Zıt / Zıttına , Ters / Tersine , Mhuhalif durum , Karşıt 2 (grm) İma *** Teqıl teqıl xeberdan = Kinayene kinayene konuşmak , Kinayeli lakırdı etmek *** Teqıl teqıl rêva çûyin = Kırdıra kırdıra yürümek

Teqılbûyin / Teqılbûn = Kinayene oluş , Aksine olmak , Zıttına hāl veya durum , Zıtlaşmak , Zıtlık

Teqılkırın = Kinayene etmek , Aksine veya zıttına eylemek , Muhalifleştirmek

Teqıl 2 = Kırdırma , Kırıştırma , Laf veya kıç kırdırma hālleri *** Teqıl teqıl rêva çûyin = Kırdıra kırdıra yürümek , Kırıştıra kırıştıra yürümek

Teqılvan [adj] = 1 Nisbetci , Nisbetciliği yeyleyen , Kinayeci , Ağız körlmede denilen yenileyicilik eden , Zıtlaşıcı 2 (grm) İmacılık *** Teqılvanî = Nisbetcilik , Kinayecilik 

Teqini = Patlama
Tel = Sinme *** Telle tel = Sinsi sinsi
Tellandın = Sinmek , Pusmak

Têl = Tel *** Têla bam = Bam teli

 Telef = Telef , İtlaf

Telıqandın = Kedi köpek doğurmsı *** Dermana ne tellıqandıne = Doğum kontrol hapı *** Jınamı alıdand , çelek'ji za , pışikameji telıqi , Xwede cc dayeme ( ?! ) = Karım doğurdu , inek'te doğurdu , Kedi'mizde doğurdu Allāh cc verdi bize ( ?! )
<< bkz Zayin , Älıdandın , Walıdandın , Raketın >>
{ Diğer Diyalekt'ler : Terıqin , Delıqin }



Telaqi = 1 Telakki , Karşılamak , Münasip , Anlayışlı bulma , Laik saymak 2 İdrak ,
Konsepsiyon , Nazar'i nokta , Mülāhaza ( Mılahaza ) 3 Özgül 4 (pol) Laiki , Demokrasi

<< bkz Laq , Hesıbandın >>

Telaqikırın = Telakki etmek , İdrak etme , Özgül'lük etmek , Laikiyle ele alma , Fevkalādelik etmek , Mutāli etmek *** Te laqiva telaqi kır lë … = Laikiyle telakki ettiniz fakat … *** Ev tışt ne telaqi kırın ! = Bu şey telakki edilmiyor !

Telaqibûyin / Telaqibûn =
İdraklı olma , Laik bulunma , Mantıkcı oluş *** Laqbûn hebe telaqibûyin'ji heye ! = ( red ) Laik oluş varsa Laiklik'te vardır !

Telaqiperwer [ pol ] = Laikcilik , Demokrat *** Laqiti = Laiklik , Demokrasi *** Rêyazata laqitiye = Laik'ki siyaset
<< bkz Rêzani , Rêbazi , Laqiyat >>

Tellıqandın [zoo] = Doğurmak , Yırtıcı hayvan doğurması *** Pişik Tellıqi = Kedi doğurdu *** Se tellıqi = Köpek doğurdu
<< bkz Zayin , Alıdandın >>

Tele = Fak , Tuzak , Kapan



Temam = 1 Tamam , Oldu biti 2 Eyvallah , Baş üstüne gibi memnuniyet sözü .
<< bkz Amede >>


Temambûyin / Temamûn =
Tamam olna , Tekmil oluş *** Temam bû lê … = Bitti fakat …


Temamkırın = 1 Tamamlamak , Sonuclamak , Neticelendirmek , Noksansız kılmak 2 Tanzim etmek




Temaşe [syn] = 1 Bakma / Bakış , Görme / Görmek , Görü /Görüş , Nezāret , Rüyet 2 Manzara , Umumī görüntü , Panorama 3 Zihindeki hādiseler , Nazarı dikkat 4 Müşāhede , Göz ile görme olayı 3 ( vulg) Dikiz (ss) Dikiz , Seyr / Seyir 4 (tz) Röntgen 5 (edb)Titatro , Piyes , Seyir , Temāşa , Sinema 6 (astr) Rasat 7 Gözlem , Bakılş 8 (mz) Murakabe , Teemmül 9 Dalınç , İstiğrak 10 Reklam *** Hunere temaşê = Tamāşa sanaatları
<< bkz Ditın , Nehıramdın Rasat için Raçev >>
{ Diğer Diyalekt’ler
: Ferıcin , Hêre }

<<bkz Meze>>


Temaşedank / Temaşedang [syn] = 1 Pano , Resim veya reklam asılan levha , İlān yazı ve resinleri asılan pano , İlān tahtası , Reklam tabelası , Sinama perdesi 2 Işıklı görüntü sağlanan satıh , Negatif film seyretme satıhı 3 Güneş ve ay tutulmalarını iyi gözlemek için özel gözlükler veya sisli cam 4 Vitrin , Satış tezgahı gibi veya vitrin gibi yerler 5 Ekran , Görüntü veren cihaz ,Televizyon
<< bkz Raçevdank >>

<< bkz  Mezekırın >>

Temaşati = 1
Seyir , Seyirlik , Gösteri 2 Panoramalık ,Temāşalık 3 Reklamlık

Temaşexane
1 / Şanoxane [adb] = Tiyatro , Tiyatro binasi , Tiyatro gösteri salonu

Temaşexane 3 [edb] = Sinema salonu , Sine vizyon gibi şeylerin yapıldığı yer

Temaşexane 2 / Raçevxane [astr] = Rasathāne , Gözlem evi
<< bkz Raçevxane >>

 Temaşagah = Panorama , Seyir etme yeri

Temaşegeh = 1 Sahne , Oyun veya gösteri sergilenen ortam 2 Manzara seyir yeri , Balkon 
<< bkz Seyrangeh >>
{ Diğer Diyalekt’ler
: Dıke }

Temaşekırın = 1
Seyretmek , Seyreylemek , Bakmak ,  Tamāşa etmek , Manzara seyreylemek , Seyran eylemek , Seyrü temāşa 2 Bakmak , Gözetlemek , Gözlemek , Gözleniş yapmak , Göz ile bakıp kontrol etmek 3 Müşahede etmek 4 (astr) Rasat eymek , Göz ile tetkik etmek

Temaşedankırın = 1
Temāşa ettirtmek , Reklam etmek , Reklamlaştırmak , Reklamda bulunmak Tanıtım yapmak 2 Seyirleştirmek , Manzaralaştırmak

Temaşebûyin / Temaşebûn = 1
Seyreylenmek , Seyirlik olmak ,Görünmek , Bakılmak , 2 Derin düşünce içinde olmak 3 Seyirlik duruma gelmek , Reklamlaşmak , Görülücek veya seyredilecek duruma gelmek


Temaşevan [adj / syn] = 1 Seyirci , Temāşacı , Bakıp görenler 2 Sinemacı 3 Reklamcı , Reklam işleri yapan veya sağlıyan *** Temaşavanî (syn) = 1 Reklamcılık 2 Seyirselcilik , Göstericilik
{ Diğer Diyalekt’ler :
Temaşekâr}

Teme 1 = 1 Sipariş , Ismarlama , Teminni , Tavsiye 2 Rezerve 3 Randevu 4 Tanzim 5 Tevcih , Teslim 6 ( bn ) Talep 7 ( Rel ) Tevekkül *** Teme jıme sıtari jı xwede = Tevekkül bizden göven Allāhtan *** Teme çû jor’ê = Sipariş gitti yukarı *** Mı temexwe mıtemet'ra got ! = Tavsiyemi mutemede söyledim ! *** Mıtemet / Mıtemed = Sipariş alan , Emanet kabul eden , Emanetci *** Temete ser sera ser çeva . = Siparişin baş üstüne göz üstüne . *** Temeti / Temeki = Siparişli , Ismrlama
<< bkz Randevu için : Dewat 2 >>
{ Diğer Diyalekt'ler :
Qeweti }

Teme 2 = Tenbih , Nesihat
<< bkz Şiret >>



Temebûyin / Temebûn = 1 Siparişleme , Ismarlanış , Tavsiye oluş 2 Muhavvel , Tanzim veya tevcih olma , Yönlendirme 3 Temayüllü oluş *** Temabû = Ismarladı , Bildirildi *** Teme der zane ! = Resepsiyon biliyor , Müşteri hizmet yeri farkında !

Temedar =
1 Bulan , Buluşturan , Ismarlamaları yerine getiren , Talepleri karşılayan 2 Muhavvel eden

Temeder / Temegeh = Resepsiyon ; Müşteri hizmet yeri , Tedarık mahalli , Ismarlama ve istekler için baş vurulan yer *** Dıkana mıtemed kijan yaliye ? = Mutamed emanetci dükkanı ne tarafta ? *** Temevanra hate gotıne ! = 1 Sipariş alana söyledi , Siparişciye söylendi
<< bkz Tedarıkgeh , Tıvdilgeh >>
{ Diğer Diyalekt'ler :
Pêrgini }

Temename =
Talepname , İstek listesi , İstekleri içeren sipariş kāğıdı


Temeh / Teme = Tenbih , Öğüt . Nesihat , Tavsiye


Tem = 1 Tad / Tat ,Lezet 2 Besin , Gıda 3 (psych) Ruhen musik vs gibi mānevi tad *** Temeki xweş = Leziz bir tad , Enfes bir tat *** Teme xoy (xoy) = Tuz tadı *** Vi temi teze temdıkım . = Bu tadı yeni tadıyorum .*** Teme vi tışti revi ! = Bu şeyin tadı kaçtı ! *** Teme jehr'ë = Zehir tadı *** Tem revandın = Tadını kaçırmak ( mz ) Fazla ileri gitmek *** Tem derxıstın = Tadını çıkarmak *** Teme xerab ( xeraw) = Kötü tad , Bozuk tad *** Hê teme,-wi devemıdaye = Tadı hālā ağzımda *** Tem dayin = Tatlandırmak , Tat vermek *** Şemi tmi = Siftahı benden bereketi cc Allāh'tan , Siftah etmek
<< bkz Lezet Gıda için : Temet >>

{
Diğer Diyalekt'ler :Tam , Cêj , Çeşt }

Temet / Temed
[syn] = 1 Gıda , Taam 2 Rızık , Besin
<< bkz Hevran >>

Temkırın = Tatmak 



Tembûyin / Tembûn = 1 Dadanmak , Tatlanmak 2 ( mz ) Birilerice tadılmak 3 ( mz ) Tatmin *** Teme xerabûyi = Bozuk tad , Tadı bozuk olan


Temiz = 1 Temiz , Pak , Tāhir 2 (mz) Kusuru ve lekesi olmayan , Namuslu ve ebepli olan , Hatası ve suçu bulunmayan
<< bkz Paqıj , Tefil >>


Temizbûyin / Temizbûn = Temiz olmak , Pak olmak , Temizleşmek

Temizkırın = Temiz etmek , Pak etmek 2 (mz) Hatalı ve kusurlu bir şeyin ayıbını gidermek , Bir canlıyı öldürüp ortadan kaldırmak




Temkırın 1 =
Tatmak , Tadıma bakmak *** Şemi temi = Tadına ilk kez bakılınca söylenen bir söz


Temekırın 1 [ syn] = 1 Sipariş etmek , Ismarlamak ( f ) Rezerve etmek 2 Çağırmak , Getirtmek 3 Buyurtmak , Emretmek , Tavsiye etmek , Randevu etmek 4 Tanzim ve tertip etmek , İşleri yoluna koymak 5 Tevcihkırın *** Teme kıri / Temevan = 1 Sipariş eden , Ismarlatan 2 Revdavu veren *** Meji temekır . = Bizde sipariş verdik .

Temekırın 2 = 1 Tembihlemek , İfa ettirmek , Bir işi gördürmek 2 (re ) Tevekkül etmek , Temenni etmek *** Temedar’î = ( syn ) 1 Tavsiyekārlık 2 Nesihatdarlık 3 Tevekkülkārlık
<< bkz Tıvdilkırın >>


Temevan
[ syn ] = 1 Garson , Sipariş alıcı 2 ( ant) Sipariş eden , Ismarlatan 3 (rel) Tevekkül eden
<< bkz Temedar >>
{ Diğer diyalekt'ler :
Muxbeçe }

Temet =
Besin , Gıda , Nimet , Tad / Tat , Azık

<< bkz Hevran >>
Teminat / Tehminat = Teminat , Garanti , Güven

Teminatbûyin / Teminatbûn =
Teminat olma , Güvenli oluş , Garantili olma

Teminatkırın = Garantie etmek , Teminat Yapmak , Güvenli kılmak *** Teminat dayin = Teminat vermek ***
Teminat hıldan
=
Teminat almak , Güven alma , Garantie almak

 

Tenê = 1 Yanlız 2 Ancak , Velakin *** Tenê ev zane = Yanlız bu biliyor , Velakin bu biliyor


Teng = Dar , Sıkı *** Hevsal tengi / Hewsal tengi= Can sıkıntısı , Morel bozukluğu *** Rêya teng / Riya teng = Dar yol *** Zef tenge = Çok dar , Daraçık *** Sebır tenge lêriya fıre vedıke . = ( red ) Sabır dardır fakat geniş yol açar .*** Tengi = Darlık , Sıkılık *** Qulleki teng = Dar bir delik , Dar bir gedik *** Bëfıl teng = Dar burunlu *** Gewri teng = Dar boğazlı *** Roja teng =( syn ) 1 Dar günler , Kısa günler 2 Sıkıntılı günler , Dertli veya kederli günler *** Roja dırej şeva teng = Uzun günler kısa geçeler *** Teng tengi = Dar dar , Sıkı sıkı *** Eze dıne te teng bıkın ! = Dünyayı sana dar edeçeğim ! *** Ser teng = Dar kafalı
<< bkz Sıkı için : Berk , Şırandın >>
{ Diğer Diyalekt'ler :
Tang }

Tengbûyin / Tengûn = 1
Daralış, Daralma , Darlanma 2 Sıklık , Darlık , Daraltı

Tenkırın = Daraltmak

Tengasi = 1 Fakru zaruret , Daralma ,Geçim sıkımtısı , Sıkıntı , Akamet , Kesavet , Naçarlık , Bunalım *** Dest tengi = Fakru zaruretlik , El avuç darlığı , Fakirlik *** Ser tengi = Dar kafalılık ***Tengasiyeda mayin = Darlıkta kalmak , Akamete düşmek

 

Tengav = Bunalım , Sıkıntı

Tengavi = Bunalmak 

Tengkırın = 1 Daraltmak , Draltılmak 2 Sıklaştırmak *** Hevsal teng kırın = Morel daraltmak , Tahamülsüzleştirmek (mz) Sık boğaz etmek

Tenha = 1 Tenha , Issız , Ücra 2 Yanlız yer (mz) Sessiz yer
<< bkz Xali 1 , Xewle >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Kılwe ,Tenya , Xamoşani}

Tenhabû yin / Tenhabûn =
Tenhalaşmak ,Yanlız oluş , Tenha olma , Issızlık (mz) Sessiz durum *** Boy tenha bûne = Tenhalık için , Issızlık için ( mz) Yanlızlık ve sessizlik için
<< bkz Xalibûyin , Xewlebûyin >>

Tenha kırın = Tenhalaştırmak , Issızlaştırmak , Yanlızlaştırmak *** Kaşandıne dereki tenha ! = Tenha bir yere çekmişler ! *** Pëşta Tenha dıkın paşkë penehendera qelate dıkın ! = Önce yanlızlaştırıyorlar sonra mültecilere sū-i istimal ediyorlar !
<< bkz z Xali kırın , Xewle kırın >>

Tenhati = Tenhalık , Issızlık

Tenık = 1 İnce dokuma , Şeffaf şey , Zarif şey , Yufka 2 ( phy) Latif veya Yufka duygu , Açınık ,Sığ hāl *** Dıl tenıktayi = Mānen ince hassa veya tahamül sınırı , Sığ anlayışlı'lık 3 Gevrek , Kırılgan 4 (psy) Sıklat , Sıkıntı , Sığ , Sığlık , Aşırı sıcak ve morelsizlik hallerinde sıkıntı veya sıcaktan olan bunaltı vede sıklat , Tansiyon halinde basınç *** Zef tenıke = 1 Fazla kırılgan , Pek zarif *** Ev der binamı tenık kır ! = 1 Bu yer canımı sıktı ! 2 (mz) Burası kafama uymadı *** Na ne tenıkım Merıve bihn fıre me = Hayır kırılgan değilim geniş sabırlıyım *** Dıl tenık = Yufka yürekli *** Naxaşiya tenıke = İnce hastalığı , Verem *** Hevsal tenıki = Can sıkıntısı ,Morel bozukluğu *** Bihn tenıki / Bin tenıki = 1 İç sıkıntısı , Morel bozukluğu 2 Çevre veya ısıda meydana gelen tansiyon basıncı

<< bkz Zerif , Letif , Zırav , Hevsal Sığ için : Tenisk >>

Tenıkbûyin / Tenıkbûn [ syn ] = 1 ( psy ) Üzüntülü olma , Düş kırıklığı , Karamsal olma , Sabır ve tahammülde ümitsiz olma , Kırılganlık , Morel çöküntüsü , Duygusal'lık , Tansyon halinde basınçta olma 2 Sabır ve kararda inceleşmek , Tacizli oluş , Sıkıntı veya sıklatta kalma 3 ( rgd ) Yufka yüreklilik , Açınık olma , Açıklı hal 4 Gevreklik *** Tenıkayi = İncelik , Alınganış *** Dıl tenıktayi = 1 Düş kırıklığı , Can sıkıntısı 2 Yufka yüreklilik *** Hevsal’ê tenıkva şıxul neçe sëri . = Morel bozukluğu ile iş başa götürülmez . *** Zef dıl tenık’ê = 1 Fazla kırılgan , Aşırı alıngan ! 2 Pek yüfka yürekli ! *** Ter ra na mışke kor ra tenık bûm ( ! ) = (mz) Sana değil köstebeğe morelim bozuldu ( ! )


Tenıkkırın [lr] = 1
İnceltmek , Şeffaflaştırmak 2 ( psych ) Sıkıntı vervek , Üzüntü eylemek , Morel bozukluğu etmek , İnciltmek veya taciz etmek *** Tenıkdayi = Sıkıntı verici *** Tenıkayi dayin . = Üzüntü vermek , Sıkıntı eylemek , Taciz etmek

Tenıktayi / Tenıkayi [syn ] = 1 Karamsallık
( psych ) Üzüntü , Can sıkkınlığı , Heyecan , Duygu darlığı , Tahammülsüzlük , Sık' kın sabır , Alınma , His ve hassa'da daralmak , Karamsallık , Sıkıntı 2 Tacizli durum*** Dıl tenık ! = Yufka yürekli ! *** Gul gulıstanî'da Tenıktayi pijekji nine ! = (red ) Güllük gülüstanlık'ta sıkıntı tiken bile olamaz !
<< bkz Teng , Tenık Morel için : Hevsal >>

Teni = İs , Yanık karası , Kurum


Tenikırın = İslendirmek , Kurumlamak ( mz ) 
Karalamak , İftira etmek

Tenibûyin / Tenibûn = 1 İslenmek 2 ( mz ) Karalanmak , Kötülenmek

Tenisk = 1 Yayvan , Sığ , Derinliği olmayan su 2 ( mz) Basit , Yüzeysel hāl

*** Tenisktayi = Yayvanlık , Sığlık *** Behra tenisk = Yayvan deniz , Sığ deniz
{ Diğer Diyalekt'ler :
Tanık , Tenık }

Teniskbûyin / Teniskbûn = 1
Yayvanlık , Sığ durum , Derin olmama 2 ( mz ) Sığ düiünce veya tutumlu olma , Yüzeysel'lik

Teniskkırın = 1 Yayvanlaştırmak 2 ( mz ) Sığlaştırmak , Yüzeyselleştirmek *** Tasa tenisk = Yayvan tas *** Fera tenisk desta rûya enişk = ( red ) Dirsek yüzlü elde yayvan tas , Rap bana hep bana
<< bkz Serobero >>

Tenkit 1 / Tengıt 1 = 1 Tenkit , Kınama , Ayıplama , Tard 2 Kritik ( f ) 3 ( mil ) Muhtıra , Nota 4 Derkenar , Haşiye *** Bë tenkit = Tenkitsiz *** Seri hıldan’ä Tenkite = Kritik başkaldırı , Tekit başkaldırısı
<< bkz Rexne >>
Tenkitvan = 1 Mu'teriz , Tenkitci , Münekkid Mınekıd 2 Eleştirici , Eleştirmen 3 Münekitler , Eleştirmeciler 4 Horgörücü , Kınamacı , *** Tenkitvan’î / Tenkitvanti = Tenkitcilik , Eleştiricilik *** Tekit’ä te tengasi kır . = Tenkitin sıkıntı verdi
<< bkz Rexne >>

Tenkitkırın = Tekit etmek , Eleştirmek , .Münakkit'lik *** Tenkitavi dıgeje xwede ( ! ) Bunun tenkiti Allā h cc ulaşır (!)

Tenkit 2 / Tengıt 2 = Interpunktion , Ponktüasyon , Noktalama işaretleri ( f )
<< bkz Lêdank , Rêzıman , Nişandek >>

Tenkitkar / Tenkitvan = 1 Tenkitkār 2 Münekkid 3 Mütecāviz
<< bkz Rexnevan >>




Tep 1 = Tokat , Şamar , Sille , Avuç içiyle vuruş


Tep 2 = 1
(goegr) Göçük , Yıkık /Yıkıntı , Kayşa , Heyelanlaşmış yıkıntı , Deprenden oluşan çatlak veya çöküntü 2 Enkaz , Toprak kazması
<< bkz Çatlak için Qeliştek >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Hezaz , Reni , Ceqin }

Tep 3 / Geji [tz] =
Sara hastalığı
<< bkz Êş >>


Tep 4 =
Tümsek ,Yığın , Küme 2 (an.) Harabelik , Höyük
<< bkz Qûç Küme için Kol 2 >>

Tepkırın = 1 Yıkıntı etmek , Göçük etmek , Göçürtmek , Çükertmek , Bina veya duvar göçükleştirmek , Yıkım etmek 2 Halı veya kilim vs silkelerken tokaçlamak veya el ile vurmak


Tepbûyin / Tepbûn 1 = 1 Tokatlanmak , Sille veya şamarlanmak 2 (mz) Sözlü pataklanmak

Tepbûyin / Tepbûn 2 [syn] = 1 Göçükleniş , Yıkıntılanış , Heyelan oluş , Toprak kayması 2 Enkazlanış , Çükme 3 (fin) İnhidam , İnkırāz , İflās oluş 4 Harab oluş 5 (geogr) Fay kırıklığı
<< bkz Xırabe >>

Tepısandın = 1 Tepiştirmek , İtiştirmek , Sıkıştırarak doldurmak , Tıka basa etmek 2 Sokuşturmak *** Tepıs mepısi (cn) = Sıkış tetepiş *** Tepısıki / Tepısıti = Dolgulu , Tepişik ,Tıkabasaca oluş *** Çel tepısandın / Çal tepısandın = Çukur doldurup sıkıştırmak , Çukurun dolmasını sağlamak için toprağı sıkıştırmak *** Tepısandi = Tepiştirilen , Tıka basa edilen *** Kulav tepısandın = Keçe tepiştirmek , Keçe olmasını sağlamak için tekmeleyip çiğnemek veya aygıtla onu sağlamak

Tepısok = Tepiştirme aygıtı , Vurarak tepişmesini sağlayan aygıt , İnşaatlarda taze betonu sıkıştıran aygıt , Keçe dövmede kullanılan tokmaklama ve sıkıştırma aygıtı

Tepısıki / Tepısıti = Dolgulu , Tepişik , Tıka basa edilmiş olama

Tepok [syn] = 1 (adj) Tokatcı , Dayakcı 2 Keçe sıkıştırıcısı
<< bkz Tepısok >>


Tepûş [syn] = 1 İstidat , Maharet , El yordamı , Dokunma , Deyme 2 Çalım 3 Kaide , Usūl 4 Pund , Uygun fırsat , Zaman fırsatı , Kollanan zaman , Tonga Tuzak , Hile *** Tepûş destaxweva = El yordamımla , El karaımla , El tahminiyle *** Me kete tepûşawe = Sizin issafınıza düştük *** Xwedë mı nexe tepûşawe = Allah beni sizin insafınıza düşürmesin yana düştük***Tepûşera anin = Punduna getirmek , Fırsat ve zamanı kollamak *** Tepûşa dest = El yatkınlışı , El alışkanlığı *** Tepûşa desva = El yordamı ile (* 55)
<< bkz Usūl ve kaide için Qayde , Tehr >>


Têra = İçinde , İçte , Katlılmış hālde , Ziplenik
<< bkz Têva >>

 

Têrakırın = Sokmak , Batırmak



Terane = 1 Terāne , Nağme , Doğaçlama 2 (mz) Bıktırıcı tekrarlı söz , Sık sık veya üst üste bir sözü veya konuyu bıktırıcı duruma getirmek
<< bkz Kılam>>



Têrrakırın = 1 Sokmak , Saplamak , Ziplamek , İçine sokmak , Geçirmek 2 Banmak , Batırmak , Daldırmak 3 (vulg) Kakalamak *** Têrabûyi = Sokuk , Girik , İçinde *** Bınva têrake = Altan sok *** Serva têrake = Üsten sok *** Hêdi têrakırın = Yavaş sokmak , Yavaş katmak *** Ne têrakıri = Sokulu değil , Katılı değil *** Têraneke = Sokma (*61)
<< bkz Têvakırın , Xıstın 1 , Têxıstın Sokmak için
Şişkırın 3 >>





Terıkandın
[ ınf ] = 1 Vazgeçmek , Çaymak , Sarf-ı nazar , İstinkāf 2 Yüzüstü bırakmak , Bırakmak 3 Vedalaşmak , Ayrılık , Terketmek  ( f ) 4 Feragāt 5 Bir alışkanlıktan vazgeçme , Caymak  6 Müfarakat 7 İstifa etmek *** Cıxare terıkandın = Sigara terketmet , Sigara içmeyi bırakmak *** Havalam mı terıkand = Arkadaşım beni terk etti *** Terıkatıneda mam = Yapa yanlız kaldım , Tekbaşıma kaldın *** Terıkandın’î = Feragāt etmek *** Terıki çû = Terk edip gitti , Ayrılıp gitti *** Terıkand Terketti , Bıraktı , Vazgeçti *** Ewi terıkand = O Terk etti , O bıraktı *** Hedi hedi terıkandın = ( syn ) 1 Yavaş yavaş bıraktı 2 Yavaş yavaş bırakmak *** Ne terıkandın = Terk etmedi *** Dıterkinım = Terk ediyorum *** Terıkiyayi = Sahipsiz , Terk edilmiş , Gunde terıki = Terk edilik köy , Kimsesiz köy *** Terıkatın = Fürgat , Ayrılık , Terk ediliş *** Terıkatından = Vaz geçirtmek , İstifa ettirmek
<< bkz Hiştın Feragāt için : Fırêqet >>

Terıkantın = 1 Fürkat , Ayrılık 2 Vedalaşmak , Elveda etmek , Bırakıp gitmek , Koyup gitmek , İstifayı basmak
 

<< bkz Xatırxustın , Tefriqat , Vekışandın >>

 

Tefriqat = Tefrikat

Terıkatın name = 1 Veda name 2 Diploma 3 İstifa dilekcesi , İstifa name

Terıkî = İri , Koçaman , İriyarı , Olağan üstü büyüklük 2 (vulg) Babuşka

Terif = Tarif , İzah , Tanıtım *** Terifamı ... = Tarifim ... *** Terifate ... = Tarifin ... *** Në terif kırın = Tārif edilmiyor , Tanıtılmıyor

Terife [syn] = 1 Tārife , Etiket 2 Bandrol

 

Terkeseri = Başı boşsuzluk , Tekreserlik




Terifbûyin / Terifbûn = Tārif olmak veya olma

Terifkırın = Tārif etmek , İzahta bulunmak *** Terif dıkım = Tārif ediyorum , İzah ediyorum 

Terqandın = Patlatmak , Gümletmek

Terk = 1 Terk , Veda , Ayrılık , Bırakılma , Vazgeçiliş , Avare / Avarë 2 Firkat / Firqat , Fürkat ,Firak , Müfarakat , Elveda 3 İstifa
<< bkz Avarë >>

Terkbûyin / Terkbûn = 1 Terk ediliş , Terki diyar olma , Yanlız kalmak , Bırakılma , Vazgeçiliş , Çayış 2 Bir alışkınlığı bırakmak , Devametmeme , Vedalaşma 3 Avarelik , Haytalık ( mz ) Postalanma , Yolanma *** Terıkati = Ayrılık , Firkatlık /
Firqati

Terkkırın =
Terketmek , Bırakıp gitmek , Bir alışkanlıktan vaz geçme , Vazgeçmek , Savuşmak , Çekilip gitmek , Çaymak
<< bkz Terıkandın , Berdan , Beredayi >>
{ Diğer Diyalekt'ler :
Helıstın }

Terkeser =
1 Bigāne , Divanelik , Avare , Nerde akşam orda sabah , Gaile sizlik 2 Alākasız , Aldırışsız , Kayıtsız , Oralı olmama , Haytalaşma , Savuşuk olma , Çayıp gitme 3 Mechūl , Bilinmeyen 4 Tevekkül , Keffiyed 5 Içe dönüklük , İnsanlardan uzak kalış*** Terkeser kırın = Tevekkül etmek *** Xwedara cc terkeser ! =
Allāha cc tevekkül !
<< bkz Xem , Xıyal , Diwane , Beredayi , Âware >>


Terp = Patırtı sesi

Terpini = 1 Pastırtı sesi 2 Şamata 3 (vulg)
Çıngar


Terrıki = Zebellah ,Izmandık , Dağlı , İriyarı


Ters 1 [syn] = 1 Aksi 2 Ters , Zıt

Ters 2 [zo] = At veya eşek boku , Dışkı (*73)




Tewanbar = İsnat , Suç

Tesele [syn] = 1 Kontrol , Araştırma , Yoklama , Anket 2 Deney , Prova ,Sınav 2 (mil) Teftiş , Denetlim 3 (soz) İstatistik / Statistik , İhsāiyat (mz) Arayış 4 Tetkik 5 (soz) Etüd 6 Test , Sınama , İmtihan 7 Denetleme , Denetim *** Tesele dergehi = Gümrük yoklaması , Gümrük kontroli *** Mı tesele kır = Ben yokladın , Ben kontrol ettim *** Ki teseledıki ? (syn) = 1 Kimi yokluyorsun 2 Kimi deniyorsun *** Tesele neke ! (syn) = Yoklama , Karıştırma , Sınama *** Destva tesele kırın = El ile yoklamak , El ile kontrol etmek *** Kê derê teselekım ? = Nereyi yoklayayım ?

Teselebûyin / Teselebûn [syn] = 1 Denenmek , Kontrollenmek , Yoklanmak , Denetim oluş , Sınamak 2 (dn) Denetlenmek (mil) Teftişlenme 2 Prova olma veya olmak 3 (soz) Etüdleniş 4 (dn) İmtihanlanış , Sınavlanış (mz) Sınanmak

Teselekırın [syn] = 1 Yoklamak 2 Araştırmak , Kontrol etmek , Denetlemek 3 Etüd etmek , Tetkik etmek , İncelemek 4 Prova etmek , Denemek 4 (dn) Test etmek , Sınamak , İmtihan etmek 5 (mil) Teftiş etmek *** Leşker teselekırın (syn) = 1 Asker teftiş etmek 2 Asker kontrol etmek *** Teseledıkır = Deniyordu , Prova ediyordu , Kontrol ediyordu *** Şagırt teselekırın (syn) = 1 Talebe sınamak 2 Talebe imtihan etmek 3 Talebe denetlemek *** Destva tesele dıkır = El ile yokluyordu , El ile kontrol ediyordu
<< bkz Cerıbandın >>

Teselevan [adj] = 1 Deneyci 2 Kontrol edici , Kontrolör , Yoklayıcı , Denetçi 3 Prova edici 4 (dn) Müfetiş 5 Muayeneci 6 (mil) Denetleyici , Teftiş edici , Teftişci *** Teselevanî / Telesevanti = 1 Kotrolörlük , Teftişcilik , Denetcilik 2 Müfetişcilik


Tesdiq = Onay , Tastik

Teşqele = Kargaşa , Anarşi , Hırgur , Hegame , Telaşe , Şamata , Karışıklık , Kesmekeşlik , Hercümerç , Fitne , Tezebzüb , Müşevveş , Şuriş *** Teqele şagıta = Öğrenci kargaşası *** Teşqelatiya seyrû sefere = Trafik kargaşası , Seyrüsefer kesmekeşi *** Bê teşqele rojek derbaz neve ! = kargaşasız bir gün gecmiyor ! *** Nışkeva teşqele … = Ansızın şamata … *** Se’ji wanawa teşqele dıkır ( ! ) = Köpekte onlar ile hırgur ediyodu ( ! ) *** Em himi teşqele ninin ! = Biz kargaşaya alışık değiliz !
<< bkz Şer , Hercmerc , Alozi , Tengeşi , Tengezar >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Têşıkan }


Tesqur =
Lütfen , Müsade , İzin *** Tesqurexuva = Müsadenle  , İzninizle
Tesvir kırın =
Betimlemek

Tesviri = Betimsel

Teşqelekırın [ Lr ] = Şamata etmek , Anarşi çıkarmak , Kargaşa çıkarmak , Telaşlandırmak

Teşqelebûyin / Teşqelebûn = Kargaşa hali , Şamatalık , Hırgurluk ,Telaşalı olma *** Nıçandın’va teşqele derket ! = Dürtükleme ile şamata çıktı ! *** Îsal tu teşqele nebû ! = Bu yıl hiç kargaşa olmadı !

Teşqelevan [ rgd ] = Kargaşacı , Anarrşit , Hengāmreci
{ Diğer Diyalkt'ler : Gerew }


Têva = İçinde , İçte , Katılı veya içindeki durum , Kakılı vaziyet , Ziplenip
<< bkz Tëra >>



Têvakırın [syn] = 1 Banmak ,Daldırmak , İçlemek 2 Sokmak , Sokmasını sağlamak , Kakalamak , İtiştirmak , Geçirmek *** Pari têvakırın = Lokma banmak *** Pêçi tëvakırın = 1 Parmak sokmak , Bapmak banmak , Parmaklamak 2(sp) Kündelemek , Kakalamak , Parmakla yağlı güreşte rakibini kündelemek *** Têva bû ! = Girdi ! *** Têva çû ! = Girdi , Girişti , Katıldı , Sokuldu ! *** Têvaye = İçinde , Katılı hālde , Sokulu hālde *** Têva tıjiye = İçinde dolu *** Têva derket = İçinden çıktı , İçten çıktı *** Têva ... = İçinde ... (*61)
<< bkz Têrakırın , Xıstın 1 Sokmak için Têxıstın , Şişkırın >>


Tevızandın [tz] = 1 Uyuşturmak , Uyuşmak , Anestezi / Enestezi yapmak , Hiss iplali 2 Adale karıncalaşması *** Derziyeva tevızandın = İğneyle uyuşturmak *** Hebva tevuzandın = Hapla uyuştşrmak *** Tevizandi / Tevızıti = Uyuşukluk *** Tevızim = Uyuştum *** Pıri tevızandın = Damak uyuşturmak *** Tezvızi mayin = Uyuşarak kalmak *** Tevızandi = Uyuşturucu , Uyuşturucu özelliği olan *** Tevızim = Uyuştum *** Dıtevızım = Uyuşuyorum *** Dıtevızi = Uyuşuyorsun *** Bıtezızine = Uyuştur *** Netevızine = Uyuşturma *** Dom domdıtevıze = Arasıra uyuşuyor , Peşi sıra uyuşuyor *** Qe netezızi = Hiç uyuşmadı *** Tezızandınva ëş unda dıbe = Uyuşturularak ağrı kayboluyor , Anestezi ile ağrı kayboluyur *** Tevızi = Uyuştu
<< bkz Qerımandın >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Qufılandın , Çızandın
}

Tevızok
[syn] = 1 (tz) Uyuşturucuda kullanılan şeyler , Zerk etmekte kullanılan ilaçlar , Uyuşturucu etkisi olan ilaç 2 (tz) Şırınga , Enjektör 3 (bot) Uğuyturucu etkisi olan bitkiler

 Tevlı hev = İç içe ,Karma karışık

Teşık = 1 Hayalar , Apış arası 2 Kasık , Avret


Teşi =
Kirman , Cehre
Teşwik  =
Teşvik
Teşwik kırın =
Teşvik etmek



T
ewl [syn]= 1 Örük 2 Tuşak

Tewlandın = Örüklemek

Têmaşe = Temaşe

 

Terqıni = Patlama , Gümleme

Teyşt [syn]= 1 Tekne Kayık teknesi 2 (mu) Saz ve çalgı teknesi 3 Hamur teknesi 4 Küvet yıkanma teknesi

Tewle = Ahır , Dam

Têvakırın = Banmak , Sokmak

Tevdan = Karıştırmak , Kurcalamak

Tevhev = Karışık , İçiçe

Tevhevbûn = Karmalı olma , Karışıklık , İç içe olmak , Dahil olma

 Tevhevkırın = Karıştırmak ,  Karmak 



Terpıni = Patırtı , Paldırtı

 

Texsi = Taksi

Tewanbar = İsnat , Suç

Tewn = Tezgah dokuma tezgahı  *** Şeye tevne = Dokuma tarağı



KÜRTÇE = TÜRKÇE  sözlük   FERHENG www.elat.ch