Anasayfa
FERHENG www.elat.ch
KURD’Î Term = KÜRT’çe Terim ve kısaltmalar
AE / ae = Aşpëjxane MK / mk = Mut
Ai / ai = Abari , Sıtari , İqtisat Ekonomi , İkisat , Beytiye
ap / AP = Aşpezxane , Aşxane mut / Mut Mutfak
B. / b. = Behri Bahrī , Denizsel Su taşımacılğı ile ilgili
B / b = Bar , Bang Grm Ünlen , Nida
BN / bn = Bınërın / Bınehrın Bkz Bakınız
BT / bt = n Bedewiyat Estetik
ANTR = Antrapo ( Merıv’ayi / Merıv’ti)
B K = Bë Këmasiyat [ rz ] = Kusursuz , mükemmel , fevkalāde
Bëje = n Kelime ,Söz *** Gıli / Kelime = Laf , Söz , Kelime *** Gotın = Laf , söz
Bıwëj = n Terim TEHR = 1 Biçim , şekil uslup , Tür 2 Grm Terim , Tabir
Bl = Bal , görece
DN / dn = Dıbıstan
Dıjraber = Karışık , zıt mana veren kelime , Rakip , Muallif
DT / Dermaniyat n = Farmakoloji , Derman İlmi
DY / dy Der doriyat / Doriyat = f Ekoloji , Çereçilik *** Ökologie
Et / et = Edet Gelenek , Anane Tradition
EDW / edw = Edawi Edb / edb = Yazın edebiyatında ahlaki anlam
Edad / Daçek = [ rz ] = Grm Edat , ilgeç ; İlgeç = Bir süzcükten sonra gelerek o sözcük ile öteki söz öğeleri arasında ilgi sağlıyan sözcük , Ad ve Adıl’ları sık sık tamamlama biçiminde kullanılır . Edat = kendi başına māna ifade etmeyip , kelime ve fiillerle birlikte māna ifade eden kelime veya harf .
FN / Fetılantın = Dönüştürmek , Döngü kılmak , Gidişi olanı geri döndürmek Grm ( sb ) Mutavaat fiili , dönüşlü fiil , Mutavaat zamiri , dönüşlü adıl
GT / gt = Geleriyat / Gelerinas = ( Xelkiyat ) Halkıyat , Halk bilim , Budun bilim , Folklor , Kavim bilimi
G / g = Gihanek / Gırëk Grm bağlaç Gehinek [ rz ] = Bağlaç
G . / g . = Guhërker / Guherbar = Değiştirici ,Ön ve son ek’lerin manā’larını deniştirir
HZ / hz = Hesab zan’î = n Mat = Matematik
HK = Hevok = n Grm Cümle , Tümce
HQ / hq =Hıqûq= n HK = Hukluk ,Yasa
HM / hm = Heyam Eyam , Vakit , Zaman ile ilgili kısaltma
HT / ht =Hësahiyat Teknoloji , Teknolojik , Fenni
HZ . / hz . = Hewa zani ( Met) Meteoroloji , Hava bilimi
Kite = n [ rz ] Grm Hece
KŞ / kş = Kıvş’dank Bir yazının veya sözğn altına çizilen çizgi , Söcük yaymada kullanılan çizgiler.
KT / kt = Komeliyat n / SOS = sosyaloji SOS = Sosyaloji
V / v = Veqetandek = İki farklı bir şeyi birbirinden ayıran , belirleyen .
QB / qb = Qesır bendi , Avahivani Mimarlık
Lk / lk = Lëdank / Lëdan Grm Vurgu , Üsteleme ( Serxıstın )
Lr / lr = Lëker Fiil ,eylem / Hal veya eylemin kipini zamanını sıfat halinide belirlemek’te kulanılır
M / m = Më’nav [ rgd ] Grm Dişil , Müzekkerin karşıtı
MZ / mz = Mecäz’î Mecāz’i
NR / nr = Nıfır Bed Dua , İleniş , İntizar
N / n = Nav İsim , Ad
N . / n. = Në’nav / Nër’nav [rgd] Grm Eril , Müzekker , Müennesin karşıtı
NN / nn = Navin nav Grm Ortaç
Nişandek = n Nokta’lama işaretleri [ Nişan dank / Kıvş dank = Bir şeyi belirleyen veya bulunmasını kolaylaştıran İm veya ima’da işaret veya iz gibi hallerde kullanılır , Yazılan yazı’nın üzerine kalem çekmek texs etme’de kullanılan yazın sözü .
PK / pk = Pëşdank [ rz ] Grm Ön ek
PK . / Pk . = Paşdank / Päş dank[rz ] Grm Son ek Son takı Mı’va = Benim ile Ke’ va = Kimin ile Lı’va = Ken’disi ile olurken Lı’va = O ile veya Nesnenin her hangi birisi ile’de olur. Mı’va wu = Geçmiş zamanlı bir durum ile BENİM İLE’YDİ WU son takısı sık kullanılan bir takıdır ( bkz Alman’ca Terim bölüm Pp / POSTPOSİTİON bkz Edat’ı lāhika )
Lt / lt = Listık Oyun ,oyuncak veya iskambil , tavla gibi isimleri kısaltmada kulanılır
P / p = Pëşker [ rz ] Grm Belirleyiçi işaret
P . / p . = Pevdeng [ rz ] Tek ses veren çift harf . ( Zodeng /Kûrdeng)
Pıçûker = n Küçülten
Pırhejmar = rgd Grm Çoğul
Pronav / Ber nav[ P ëş’nav = n Adıl / Zamir Türk’çede İsim’lerin sonuna gelen sonekler ; Zamir’i fiil’î , de Geçmiş zanam fiil’lerin sonlarına gelen Dim , din , di , dik ,diniz , , diler gibi ; Zamir’i izafî,de Muzāf ‚ların sonuna gelen im , in , i , imiz , iniz , gibi ; Zamiri nisbî , de ise isimlerin sonuna gelen im , siz ,dir ,iz , siniz , gibi ; Zamiri şahsi şahıs ismi yerine kullanılan zamirler Ben ,Sen , O , Biz , Siz ,onlar gibi . Kürt’çede ise ön ek olan bir hal alır’lar Dı , Lı , Lë , Lo ,Bı , Ber , Ser , Der , Hıl gibi .
( Zamir Grm mütekellim, muhatab ve gaibe delālet eden ve bunların makamına kaim olan rumūzat hafleri ve harf terkip’lerin her biri . )
Rader = Grm Fiilin mastar hali , / Mastar Fiil’lerin şahıs ve zaman göstermiyen , fakat olumlu,olumsuz halleri olabilen isim şekli , isim fiili .
( Masdar = mastar ,Fiil kökü ,fiilin zamana ve şahsa bağlıolmuyan şekli )
RAWE = Grm Kip /Fiillerin bildirme ,dilekşart , istek geçerlilik veya emir bildirdiklerine göre girdikleri şekil .
Rengdër = Sıfat , ( Wesf = vasf , vasıf , sıfat bir kimse veya şeyin keyfiyetini belirler Çehre ,Alamet , sima kişi hallerini belirler . )
Rengpişe =Zarf , belirteç (Hoker = Zarf ) Bir fiilin veya bir sıfatın veya başka bir zarfın manāsına nicelik nitelik gibi yer, zaman māhiyyet’lerde başkalık belirten kelime .
Zarf ,bir fiilin bir sıfatın veya başka bir zarfın << yer zaman , māhiyyet >> ( nicelik, nitelik ) gibi durumlar’da başkalık katan vasıf’larını belirten kelime .
Rom 1 / rom 1 = Romvani Alafranga , Avrupa tarzı
Rom 2 / rom 2 = Romvani Alaturka , Türk atrzı , Şark usüli
RZ / rz = Rëzımann / ZZ / zz = Zıman zani Grm / Gramer , Dil bilgisi
SS / ss = Seyrüsefer ; Trafik
ŞT/ şt = Şemaliyat 1 Teşrih , Yapı bilim , Otopsi 2 Gövde bilim , Anatomi
Tm / tm = Term , Tehr Terim , Tarz , Üslūb , Biçem
TT / tt = Tehriyat Termiyat = Terminoloji , Lūgat ilmi
T QT / Tıranevan’î , Qelfkar’î , Tımazvan’î = n Yermeli , Alaylı , Hicivli , Yergili
WD / Wek dın = n VS / vs Ötekiler gibi
Y / y = Yekhejmar Grm Tekil , Sayı ve rakamda tek
ZA / za = Zarava / Zarawa = Diyalektik , Şive veya lehçe ile ilgili
ZZ / zz = Zımana zarra ÇD / çd = Çoçuk dili
Nişandar’ ä nıvis’ë Gulık’ë Nıvıs’ë = İmla işaretleri
****************************************************************************
. Nıqte sekınandın’ë ( Rawestın )
, Bihnok
; Bihnoktayî
….. Hatına peyhev / Domandın
? Pırsok
! Hayjdan
/ Parvekır
( ) Parantez / Nenok / Nenûk
( *. ) İzahat , Salıhat
{ } İzafī işareti , Kevanok
*** Domandın .
% Sed’î
= Wekhev
+ Pırani
„“ Çot bihnok
→ Ëşareta Tir’ë
[ ] Ëşareta Kozık’ë / Pardër
<< >> İzāfi işareti Nık ; Bu isim motif’te halı kilim nakış’larında motif kıvrımı veya gaga’ya benzeyen desen’lerden alın’mıştır .
Bu işaret’ler < > , << >> , İle bu ( ) , (( )) işaret’ler Terçihen zaman zanam karışık Kimi Terim Kimi baika yönleri Bir birinden Ayrı göstermek için kullanılmıştır .
( * .) Parantez içindeki yıldızın sağ altında nokta yerinde rakamlar bulaçaksınız , Bu nedemektir ? Bu şu demektir ; Açıklamar demektir , yazılandan yetinilmeyince açıklamalar bakabilirsiniz
Not = Eril ve Dişil anlam’lı kişi isim’lerinde bazı istisna’lar dışında genel’de Ünlem’lerde Eril olanlar [ Nav në / Nav nër ] sözçük son’una „ o“ Dişil olanlar [ Navmë ] „e /ë“ ile bitter . *** Qiz’ë = Kız *** Bav’o = Baba *** Da’ye = Anne *** Ap’o = Amça *** Xal’o = dayı gibi .