Rêzbûna : Çi / Çî                                                         TEX
Çi / Çî : Sıralaması


Çiçek = Çiçek *** Bı çiçek = Çiçekli *** Bê çiçek = Çiçeksiz

Çiçek froş = Çiçekci

Çil , Benek

Çil sıpi = Benbeyaz

Çimen = Çimen *** Bı çimen = Çimenli *** Bê çimen = Çimsiz , Çimensiz

Çimento = Çimento *** Bı beton = Betonlu *** Bê beton = Betonsuz

Çimento kırın = Betonlamak 

Çin [pr] = Çin 

Çini 1 = Çinli

Çiniti = Çince

Çini 2 = Çini *** Bı çini = Çinili *** Bê çini = Çinisiz

Çinivan = Çinici

Çinko = Çinko *** Bı çinko = Çinkolu *** Bê çinko = Çinkosuz
Çiwar = Mezra

Çihet = Mevzu

Çiç = Petek

Çi = Yatak

Çi / Çiya = Dağ , Kūh *** Kelhoşk = 1 Dağeçidi 2 Dar kanyon , Çok mağralı girdili çıktılı yer *** Kelhoşka urgipe = Ürgüp mağracıkları , Ürgüpte oyularak barınak yapılan oymalar *** Bıntar = (geogr) Dağ eteği , Alt kısım *** Berkaş = ( geogr) Etek , Dağ eteği *** Pışta çiya = Dağlar arkası *** Pışta çi = Dağın arkası , Dağın öbür yüzü *** Sera çiya disa mıj û dû gıtiye = Daşlar başı yine sis ve duman tutulu , Dağlar yine sis ve dumanlı *** Çi xani = Dağ evi *** Çiya mışk za = Dağ fare doğurdu *** Wek çiya / Nota çiya = Dağ gibi , Tıpkı dağ *** Qanuna çiya = Dağ kanunu *** Jiyana çiya = Dağ yaşantısı *** Çiya tamiş newe ! = Dağlar dayanmayor ! *** Çiyada = Dağlarda *** Nava çiya =1 Dağların ismi 2 Dağlar içinde *** Pexember çû bervi çiya . çiya ne hat bervi pexember (!) = Peygamber dağa doğru gitti , dağ peygambere doğru gitmedi (!) *** Derda çiya heye ye mı tunne = (mz) Dağın derdi var benimkisi yok , Yani turp gibiyim *** Sınsıla çiya = Dağlar sinsilesi *** Çiya jı seyşta hë bı namuse . = (red) Dağlar ovalardan daha namusludur .
<< bkz Çiya >>
{ Diğer Diğyalekt’ler : Koh , Diyar, Këw }

Çik 1 = 1 Kıvılcım , Şuā , Şerāre 2 Çakım , Çakın , Uçkun 3 Şemme , Zerre , Işın 4 Molekül *** Çika hestê = Çakmak kıvılcımı *** Çakmak kıvılcımı , Çika kevır ê hest ê = Çakmak taşı kıvılcımı *** Çika êgır = Ateş kıvılcımı , Ateş zerresi *** Çika xarê = Bileği kıcılcım , Masat kıvılcımı *** Çika çeva = 1 (rel) Göz değme , Göz değme nazarı 2 Göz beni , Göz arpacığına denilen gözde sonradan beliren lekeler *** Bı çik = Kıvılcımlı *** Bê çik = Kıvılcımsız *** Çik dayi = 1 Kıvılcım verici 2 Fonksiyonel<< bkz Zere için Çıllık >>

Çik 2 = 1 Göz beni 2 Gözün ışığa duyarlı organı , Kuzahiye , Gözün fonksiyon merkezi 3 Göz akı

Çik 3 = 1 Çisimlerdeki ilk haraeketi başlatan etken , Hareketin çıkışına vesile olan veya sebebiyet veren şey 2 Elektron *** Navbera çika = Kıvılcım aralığı (techn) Elektron aralığı

Çik berdan / Çik pekandın = Kıvılcım salmak , Kıvılcım yayamak

Çikbûyin / Çikbûn = 1 Kıvılcımlaşmak , Kıvılcımlanmak , Kıvılcımlanış , Kıvılcımlanmak
2 Fonksiyonel oluş

Çikpêketın = Kıvılcım değmesi , Kıvılcım tuttuşması , Kıvılcım alması

Çik avêtın / Çik avitın = Kıvılcım atmak , Kıvılcım saçmak , Kıvılcım sıçraması , Kıvılcım saçmalaması

Çikolata = Çıkolata

Çile =Çile , Elem , Keder

Çilekêş = Çilekeş 


Çil = Çil

Çilo vilo = Gözleri acayipleştirmek

Çikkırın [techn] = 1 Kıvıvılcımlaştırmak 2 Fonksiyonlaştırmak 3 (techn) Elektronlaştırmak

 Çirok = Hikaye , Klssa

Çımento = Çimento

 Çın = Çin

Çıni / Çuni = Cİnli . Deli

Çivik / Çivık [bot] = 1 Kuş 2 (vulg / mz) Acemi cikcik 3 (mz) Erkerklik organı *** Arsıma çivika = Kuş gribi *** Çivikara nan pışırandın = Kuşlara ekmek ufalamak *** Çivika bang hılnayi = Ötücü kuş *** Çivtinî = Çıvıldamak , Çıvıldayış *** Çivık fırandın = Kuş uçurtmak , Kuş ürkütmek *** Çivıke parısti = Korunmalı kuşlar , Avlanması yasak kuşlar *** Nota çivıka / Mina çivıka = Kuş gibi *** Mızginiyate mı fırand note çivika ! = Müjden beni kuş gibi uçurttu *** Hëlina çivika = Kuş yuvası *** Cûcıka çivika = Kuş yavrusu , Kuş palazı *** Çivika avë = Su kuşu *** Çivika bı popıl = Tepeli kuşlar , Baş üstünde tepemsi tüyleri olan kuşlar , Sorguçlu kuşlar *** Nıkıla çivika = Kuş gagası *** Dıri = (bot) Kuş burnu ,Yaban gülü , Gül aşılamaya elverişli yaban koruğuda denilen bitki *** Mina çivika / Note çivika = Kuş gibi , Kuşça *** Serdara çivika = Kuşçubaşı , Beylik veya derebeyliklerde av kuşlarından görevli kişi *** Zımana çivika = Kuş dili *** Gılyasa çivika = (bot) Kuş kirazı , Yabani kiraz *** Nëçirvaniya çivika = Kuş avı yapmak , Kuş avcılığı *** Bı çivık = Kuşlu *** Çivikdank / Qefes = Büyük kuş kafaesi *** Pûrta çivika = Kuş tüyü *** Balgiya bı pûrta çivika = Kuş tüyünden yastık *** Tirya çivika = (bot) Kuş üzümü *** Quta çivika = 1 Kuş yemi 2 (bot) Kuş yemi bitkisi *** Mëjiya çivika = Kuş beyni *** Koçberiya çivika = Kuş göçü *** Xewa çivika = Kuş uykusu *** Moriya çivika = Kuş boncuğu , Uyku tutturmadığına inanılan bir tür nazar boncuğu *** Çeva çivika = Kuş gözü *** Şira çivika = (mz) Kuş sütü *** Ne çivik datine neji kerwan derbazdıwe = Kuş konmaz kervan geçmez *** Tike tike kırın =Kuş başı etmek , Ufak ufak doğramak *** Dûv bılınd = Kuyruk kaldıran kuşu *** Çivık gırtın = Kuş tutmak , Kuş yakalamak *** Çivıkji nakare bıfıre = Kuş bile uçamak *** Nehëlım çivıkji bıfıre = Bırakmam kuş gile uçsun *** Fetılandına çivika = Kuş dönümü , Kuşların göçten dönümü *** Çıkla gulda çivikek … = Gül dalında bir kuş …Romıstan = (pr) Kuşadası *** Mezekırna çivika = Kuş bakışı *** Ew çivikweji destamı nefılti ! = O kuş olsa elimden kurtulmaz ! *** Çivika şeytenok = Bayır kuşu
<< bkz Teyr >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Balınde , Çûk }

Çivıkıstan / Çivikıstanî [bot] = 1 Kuşluk , Kuşlak , Kuş cenneti 2 Avlak *** Çivıkısatana mantasë = Manyas kuşluğu , Manyas kuş cenneti (*53)

Çivikxane = 1 Kuşhāne , Kuş evi 2 Evlerin çatılarına kurulan kuş barınağı

Çivikxweyikırın = Kuşbazlık , Kuş beslemek , Kuş besiciliği

Çivikvan [zoo / adj] = Kuşbaz , Kuşcu , Hasatı korumada kuşculuk eden *** Çivikvanî = Kuşçuluk

Çivikzan [zoo / adj] = Kuş türlerini bilen , Kuş bilimcisi , Ornitolog

Çivikzanî [zoo] = Kuş bilimi , Kuş bilgisi , Ornitoloji

Çiya [ geogr] = Dağ *** Sera çiya = Dağ başı *** Nava çiyada mayin =Dağlar arasında kalmak *** Hıkışandına çiye = Dağa çıkış , Dağa çıkma *** Çiya lı çiya = Dağ dağa *** Merıve çiya / Mırove çiya = Dağ insanı*** Gule çiya = (bot) Dağ gülü , Yaban gülü , Nesrin ( Nesrin)*** Çiyara rakırın = Dağa kaldırmak *** Çiya ketın =Dağlara düşmek *** Lı çiyada = Dağlarda *** Jı çiya qe ne daket = Dağlardan hiç inmiyordu *** Lı çiya mezın bûye = Dağlarda büyümüş *** Qasi çiya = Dağ kadar *** Dû meqesqe çiya = (zoo) Dağ kırlangıcı *** Sire çiya = (bot) Dağ sarmısağı *** Qazıka çiya = (bot) 1Dağ kerevizi ,Yaban kerevizi 2 Bir çeşit peynir oto , Kokulu peynir otu *** Mırişka çiya / Mırişka darıstanë = (zoo) Dağ tavuğu , Orman tavuğu *** Dika çiya / Dika darıstanë = Dağ horozu , Orman horozu *** Pıncara çiya = Dağ sebzelikleri , İnsanlarında tükettiği dağ bitkileri *** Tuzıka çiya = (bot) Dağ teresi , Dağ tere otu *** Çiya neçe lë evdal dıçe = (red) Dağ gitmez fakat abdal gider *** Mışka çiya = (zoo) Dağ faresi *** Nıqutqe çiya = (bot) Dağ nohudu *** Pışta çiya = (syn) 1 Dağ sırtı 2 Dağ arkası , Dağın öte yüzü *** Sılsıle çiya = Dağ sinsilesi *** Rıhana çiya = (bot) Dağ reyhanı *** Pergara çiya = Dağ eşyası , Dağ teşhizatı *** Tırşıka çiya =(bot) Dağ eriği *** Bızına çiya = (zoo) Dağ keçisi ( Pezkovi )
{ Diğer Diyalekt’ler : Çıya , Koh , Diyar , Këw }

Çiyabûyin / Çiyabûn = Dağ oluş , Dağ olma safhası , Orijen

Çiyayi = 1 Dağlı , Dağī 2 (mz) Kaba insan , Görgüsüz 3 Dağlık , Düz arazisi az olan yer veya bölge
<< bkz Hovi , Havi >>


Çiyavan = Dağcı , Dağlı , Dağda yaşıyan (mz) Cüsseli iri yapılı insan (sp)Alpinist , Dağ sporcususu *** Çiyavani = (sp)Dağcılık , Alpinizm

Çiyavani = 1 Dağlıca 2 Dağlılara has adet veya gelenek (mus)Dağlı makamı , Trollu avazı ile tiz sesle ırlama veya şarkı söyleme

Çiyati [syn] = 1 Dağlık 2 (mz) Görgüsüzlük

Çiya walgerand [mz] = Dağ deviren , Çok kuvvetli İnsan veya deve

Çiyaistan / Dağıstan = 1 (pr) Dağıstan , Kafkasyada bir ülke 2 (geogr) Dağlık bölge

Çiyaistan’î = Dağıstanlı , Dağıstanī

Çiyaistani [geogr] = Dağıstanlık , Dağlık bölge