Rêzbûna : Da /Dê TEX
Da / Da : Siralamasi
***************
Dan [syn]= 1 Öğün 2 Vakit , Gece ve gündüzün belli zamanları *** Dane nivro = Öğle vakti *** Dana evarê = Akşam vakti , Akşam öğünü *** Dana paşive = Saur vakti
Daxıstın = İndirmek
Da 1 / Dayik [ antr ] = Ana , Anne
<< bkz Dê , Lel , Hayvan anasi için : Mak >>
Da 2 / Dayin = Verme , Veriş , Sunuş ,Vermek halinin simdiki zamanı , '' Dayin '' fiilinin büzgün halidir , Koyma , Bırakıp yerlestirme ( mz ) Çarpmak , Vurmak *** Xwe da me = Kendisi verdi bize *** Hılda da erde = ( syn ) 1 Alip yere bıraktı , Alip yere koydu , 2 Alip yere çarpti , Kaldirip yere vurdu ! *** Mı da vıra = 1 Ben koydum buraya ! 2 Buraya biraktim , Buraya koydum .*** Da erda şıl = Islak yere bıraktı , Islak yere oydu ! *** Da, cewaxwe ! = Cebine koydu ! *** Ne da . = Vermedi .***Mı da lê... = Veriyordu fakat ... **Da jorê = Yukarı koydu *** Daye pış guhaxwe = Kulak ardi etmiş *** Da te = Sana verdi *** Da mı = Bana veredi *** Da êvda ( ewda) = Ele verdi , El aleme verdi *** Da kê ? = Kime verdi ? *** Da an na ? = verdimi yoksa vermedimi ? *** Da ser çevaxwe û ser seraxwe ! = Başı ve gözü üstüne koydu ! , Hatırları sayıldı . *** Hespaxwe da xarana = Atını dört nalaya kaldırdı *** Da destekaxwe = Bir eline verdi , Bir eline tutturdu
<< bkz Dayin >>
...da 3 = 1 Edat , Batini manada içle , Belirsiz zahiri olmayan içsel , Esoterik anlamda iç , Içrek anlam veren son ek , Belirteç , Isaret edati veya soru imi ki , ya , de , da , den , dan gibi son ekler Mütevellid hallerde son ek olarak kullanilir, Soru imi *** Bınıda = Altında , Altından *** Serda = ( syn ) 1 Üstünden , Üzerinden 2 Üstelik *** Ne bıhist da ? = Duymadi ya ? Duymadı ki *** Xweda = ( syn ) 1 Kedisi verdi 2 Terledi 3 Allah cc ( Xwede ) *** Dernam da = Ilaç'ta *** Gundeme da = 1 Köyümüzde 2 Köyünüzdemi ? **** Têda = İçinde *** Têda yê ? = İçindemi ? *** Mala weda = Evinizde *** Mala weda yê = Evinizdemi ? *** Dere weda = Kapinizda *** Dere weda yê = Kapinizda ha , Kapinizdami ?
<< bkz Hindir , Têda 1>>
...da 4 = Isaret edati , Zaman , Mekan belirteçinde son ek , den , dan , te hali , Mütevellid hallerde son ek olarak kullanilir. Ardek *** Bereda / Bereva = Eskiden , Ezelden *** Zûda = ( syn) 1 Çabuk verdi 2 Eskiden , Ezelden ( Zûva ) *** Vırda = Burdan , Buradan *** Bıne erdeda = Yerin altinda *** Malê da = Evde , Ev içinde *** Xiyanet da = Ihanet te , Hainlik te *** Hiberinë da = Üretim de , Istihsal de , Müstahsil de
<< bkz Va , Ra 4 >>
... da 5 / ...datın / ...dantın = Verme dayın fiilinin büzgün şeklidir , Verdirmekle , ettirmekle ilgili bilesik kelimelerde ortaç görevi yapar , kırın fiilinin büzgün hallerinde rin , in önlerinde ort *** Xeraw datın / xeraw dayin = Kötülük vermek , Kemlik eylemek *** Dotın dayin = Sağımını sağlamak *** Xwendın dayin (syn) = Okuma etttirmek , Okutmak ,aç Okumalarına yardimci olmak , Okumalarnı saglamak , Okuyuş eyletmek *** Xwendın da (syn) = 1 Okuma da , Okuma veya okutma durumlari , Okuma şekli saglamak , Okuyus becertmek 2 Okumalar verdirmek , Okumalarini saglamak , Okunusa yardimci olmak , Okumasi olmayana okumasina ön ayak olmak , Okuma rehperliginde bulunmak *** Xwendında = Okumada = Şıxulda = Işte *** Malda = Evde
Dad = Adalet
Dadan / Darin = Yakmak
Dadgeh [syn] = 1 Muhakeme , Duruşma 2 Adliye
Dadgehxane = Adliye
Dadgehvan = Adliyeci , Mübaşir
Daf / Dek = Tuzak , Aldatmaca , Hile
Dagir = Tarti
Dagır = İşkal , Zapt
Dagırkırın = İşkal etmek ,Üşüşmek
Dagırkar = İşkalci
Dagırkari = İşkalcilik
Dagırtın 1 = Tartmak , Ölçmek , Tedarik etmek , Ölçüp tartıp elde etmek *** Ar dagırtın = Un Ölçmek *** Genım dagırtın = Buğday ölçmek
Dagırtın 2 =( pol) İşkal etmek
Dagırti 1 = Tartili , Ölçülü , Mizanli , Denkli , Uyumlu
Dagırti 2 = Kuşatılmış , Zapedilmiş , İşkal edilmiş
Dahi = Yeni sözcük üretmede son eklerde kullanilir *** Bılındahi = Yükseklik
Daire [syn] = 1 Daire , Resmi makam 2 (geom) Daire
Dani = Kaynatılmış buğday , Yeni diş çıkaran çocuklar için
Dannandın = 1 Dinmek ,Ağrı ve sızının dinmesi , Teskin 2 Yağmur vs dinmesi
Darandın = Yakmak , Tutuşturmak
Danıstandın = Diyaloğ , Teati
<<bkz Şewr>>
Danûstandın = 1 Alış veriş , Pazarlama 2 Ahzüita
Dannavi = Bezdirme , Usandırma , Bıktırma
Dannavi kırın = Usandırmak , Bezdirmek
Dapir = Yaşlı ihtiyarlar kadın ,Nene, Dede
Dagirker = İşkalci
Dagir kırın / Dagirtin = Okkalamak , Çekip ölçmek veya tartmak
Dagır kırın = İşkal etmek , İştila etmek
Dagırtın = İşkal etmek
Daketım = İnmek *** Hespê daket = Attan indi *** Darê dakat = Ağaçtan indi ***Dakawe warê = İn gel *** Rê ne ditim dakavım = Yol bulamadım inmeye
Dax 1 = Gizli iç acısı veya yarasi *** Daxa dıl = (mz) Gönül dahi
Dax 2 = Dah . Atesle veya kızdırılmıs demirle dah
Daxbûyin / Daxbûn = Dağlanma
Daxkırın = Dağlamak *** Morva daxkırın = Mühürle dağlamak *** Pez daxkırın = Koyun dağlamak
Daxuyani = Açıklama , Beyanat *** Daxuyani kırın = Açıklama yapmak *** Daxuyaniya we = Sizin açıklamanız
Daxuyaniname = Beyanname
Dalıstın = Yalamak , Yalanma veya yalanmak *** Lêv Dalıstın = Dudak yalamak *** Pêçi dalıstın = Parmak yalamak *** Dadalıse = Yaliyor *** Dalıst = Yaladi *** Dadılıst = Yaliyordu *** Danelıse = Yalamiyor *** Tas dalıstın = Tas yalamak *** Hevdı dadlësın = Bir birini yaliyarlar *** Pişikame xwe dadilêse = Kedimiz kendini yaliyor *** Besteni dalıstın = Dondurma yalamak *** Kefe destaxwe dalıse = Avçunu yala *** ... dalıstın = ... yalamak
{ Diger Diyalekt’ler: Dalêstın , Dalastın , Alastın , Balastın}
Daxwaz = İstek , Dilek ,Umu *** Daxwazi = Arzu
Daxwazvan [rgd] = İstekci Talip olan (mz) Aday
Daxwazname = 1 Arzuhal 2 Dilekce ,İstida
Daxwazname nivis = Arzuhalci
Daxıstın [syn] = 1 Tenkis , Indirim / Indirme , Noksanlastirmak 2 Tenzilat , Iskonto f Azaltim 3 Indiris , Asili birseyi indirmek , Asagi indirmek veya çekmek , Alçaltmak , Seviyesini düsürmek , Tedenni etmek 4 İndirgemek , Irca etmek *** Daxisti = İnik , İndirik / İndirilmiş *** Ba daxıstın = Hava indirmek , Havasini indirmek *** Bûk daxıstın = Gelin indirmek , Gelin getirip damat evine teslim etmek *** Ji internete rûpel daxıstın = Internetten sayfa indirmek *** Bıha daxıstın = Fiyat indirmek *** Bar daxıstın = Yük indirmek *** Hevra daxıstın = Birlikte indirmek , Beraber indirmek *** Beraq daxıstın = Bayrak indirmek *** Balafir daxıstın = Uçak indirmek veya Alçaltmak *** Hat daxıstınê = Indirildi , Aşağı çekildi *** Bi daxıstın = İndirimli , İskontolu *** Bê daxıstın = Indirimsiz , Tenzilatsız , İskontosuz *** Dan daxistinê = Indirtildi , Indirilisini sağlamak *** Tê daxıstın = İndirilebiliniyor , İndirgenebilinir *** Jorva daxıstın = Üsten indirmek *** Çıte daxıstın = Çıta indirmek , Çıtayı alçaltmak *** Daxıst = İndirdi *** Mı daxıst = Ben indirdim *** Te daxıst = Sen indirdin *** Daxıstıne Xwedê = Allahih indergesi , Allahin indirisi (mz) Vahiy *** Badank daxıstın = Yelken indirmek , Rüzgarlıgı indirmek *** Dawşendınva daxıstın = Silkeleyerek indirmek *** Daxbûyi = Dağlı olama
<< bkz Kemkırın Iskonto ve Tenzilat için Erzankırın >>
{ Diger Diyalekt’ler : Rekandın , Dahıstın , Dahelandın }
Daxıstıvan [adj] = 1 (syn) İndirici , İnişi saglayıcı , indirgeyeci , indirim saglayici 2 İskontocu , Tenzilatı 3 Bir seyi aşaği indiren *** Bûk daxistivan = Gelin indirici *** Hêsir daxıstivan = Göz yaşı indirici *** Daxıstivani = İndiricilik
Daxıstan [pr]= Dağıstan
Daxıstani = Dağıstanlı
Daxıstanki = Dağıtanca
Daketın [syn] = 1 İnmek ,İIniş 2 Nüzul , Yukarıdan aşagi inmek ***Dadıkeve = İniyor *** Danekeve = İnmiyor *** Ez daketım = Ben indim *** Tuji dakeve = Sende in *** Dadıxıstın = indirmek *** Zû dadıkeve = Çabul iniyor *** Hëdi dakive = Yavaş iniyor *** Kındırva daketın = Urgan ile inmek *** Daket erde peyebû = İndi yere yaya oldu *** Dakete ave = Suya indi *** Çivika dewletë dakewe ser serate = Devlet kuşu başına konsun
<< bkz Daxıstın , Peyabûn >>
Daketın [syn]= İnmek , İniş *** Dadıkeve = İniyor *** Danekeve = İnmiyor *** Daxine = İndir *** Dadıxım = İndiriyorum *** Daxısti / Daketi = İnik *** Daket = İndi *** Daxine = İndir
Daketi = İnik , İnişte bulunmak
Dakışandın [syn] = 1 Asagı çekmek , Yukaridan aşagı dogru sıyırmak 2 (math) İhtisar etmek 3 Kapalı ve görünmeyen bir yerden akıtım saglamak *** Derpi dakisandin = Don siyirmak , Donu aşagı çekmek veya indirmek *** Xwe dakışandın = Kendini çekmek , Çekinmede bulunmak , Kendini sakinir gibi dahranmak *** Xwe hilisi disa xwe dakisi = Kendisi çikti yine kendisi indi
Dakışandivan [adj] = İndergeyeci olan , İnişle asagi çekici olan , Çekerek indirici olan
Daktilo = Daktilo
Dalestın = Yalamak
Daqiqe = Dakika
Daqultandın = Yutmak , Yutkunmak *** Hep daqultandın = Hap yutmak , Tablet yutmak *** Pari daqultandın = Lokma yutmak *** Danequlte = Yutulmuyor
Dan 1 = 1 Ögün , Iki vakit arasi , zaman birimi , Belli bir vakit , Belli bi süre , Sean 2 Dem , Kez , Vardiye *** Dana nivro = Ögle ögünü ,Öglen ögünü *** Dana evarê = 1 Akşamin deminde , Akşamin vaktinde 2 Akşamin vardiyesinde *** Dana seve = 1 Geçenin deminde , Geçenin vaktinde 2 Geçenin vardiyesinde *** Dana taste = Ögün vakti , Ögün zamani *** Danaki = Bir ögün , Bir vakit *** Bêdan = Ögünsüz ,Vakitsiz , Zamansiz *** Dan ser danê = Ögün üstüne ögün *** Daneki nesekini = Bir kez durmadı *** Daneki mıraji hate gotin = Bir kez banada söylendi *** Her dan = 1 Her ögün 2 Her vakit
<< bkz Dem 2 , Dom , Waxt >>
Dan 2 / Dani = Bugday pilavi , Yeni dis çikaran çocuklar için özel yapilan bugday pilavi veya haslamasi , Aşurelik kaynamis bugday
<< bkz Dani >>
Dan 3 =1 Verme , Verils , Vermek 2 Sürmek , Yag vesayre gibi bir seyi sürmek 3 (mz / edb) Koymak , Konmak , Dinmek , Bırakmak 4 (grm) Ön ve son eklerde yardimci fiilde kullanılır *** Dan serseraxwe = (mz) Baş üstüne koydular , Başta tuttular *** Danni erde = 1 Yere koydu 2 Yere kondu *** Dan peyhev = 1 Bir birini kosturdular 2 Bir biri pelsine takildilar , Arka arkaya takıldılar *** Dan xelaskırın = Kurtardilar *** Damı = Bana verdi *** Da te = Dana verdi *** Da kê ? =Kime verdi ? *** Da me = Bize verdi *** Avdan = 1 Sulamak 2 Sulama işi yapmak , Su vermek *** Xeberdan = 1 Konusmak 2 Haber vernmek *** Serdan = Bas vuru *** Lêdan = Vurmak , Dövmek , Pataklamak *** Berdan = 1 Kovmak , Defetmek 2 Salmak , Koyvermek *** Da bermi = Önüme koydu , Önüme birakri *** Kijan daneda ? = Hangi vakitte*** Bê dan = Vakitsiz , Zamansiz *** Wê danê = O zaman , O vcakit *** Her dawe daye kê ? = Verdi ise kime verdi ? *** Derdan / Pûçkirin = Kaybetmek , Yitirmek , Elden çikarmak *** Têdan = Sürmek , Melhem veya yag gibi bir seyi sürmek *** Baranê danna = Yagmur dindi , Yagmur durdu *** Bılbılek danni ser çıkla gulek ... = Gül dalina konbdu bir bülbül ... Dermandan = Ilaç sürmek , Ilaçlamak , Ilaç vermek (*47)
<< bkz Dayin Koymak için : Dannin >>
Dan 4 = 1 Ihsan , Lutf 2 Vergi 3 Kütrçede oldugu gibi tipki Türkçede dan , tan gibi sifat ekidir *** Xwedan = Allah cc bir sifati , Lütufkar Allah , Ihsankar Yaradan *** Xwedawendan = (myt) Tanrıçalar , İlahlar , Mabudlar
...dang / ...dank =Ardek , Son ek , Isimden ism türeten son ek *** Derdank = Içine esya konulan sey *** Soldank = Kunduralik ,Ayak kabı konulan yer veya raf *** Kincdank = Elbise dolabı veya tozdan hasaretten korunmasi için kılıf *** Kerdank = Bıçaklık , Bıçak konulan yer *** Feradank = Çanaklik , Çanak konulan yer (*53)
Dar 1 [bot] = 1 Agaç , Secer / Secere 2 Funda , Bodur bitki *** Dar gez / Dar â gezê = Ilgin agaci *** Dar bi = Sögüt agacı *** Dar hinar = Nar agacı *** Daristan = Orman , Ormanlik *** Dar â bilind = Uzu agaç , Yüksek agaç , Ulu agaç *** Dar â seng = Dallı agaç *** Darâ ber malame = Evimizin önündeki agaç *** Bê dar = Agaçsız *** Dar zefe / Dar zehfe = Agaç epeyce , Agaç çok , Agaç bol *** Dar çıkandın / Dar çandın = Agaç dikmek *** Dar gihiştandin = Agaç yesertmek , Agaç bitirmek , Agaç yetistirmek *** Hılpasi darê bûyin = Agaca ziplamak , Agaça kalgamak *** Dareki tenê = 1 Tek bir agaç , Yanliz bir agaç 2 (mz) Tek bir can , Tek bir kişi , Yanlız biri *** Dar dawşandin = Agaç silkelemek *** Dar ê zeytûnê = Zeytin agacı *** Dar darotin = 1 Agaç soymak ***Qalika dar â darotin = Agaç kabugu soymak , Agaç kabuğunu kazımak 2 Agaç yontmak , Agaçtan ürün almak , Reçine vs için yontmak veya kazimak *** Darti / Darki = 1 Agaç ca 2 Agaçli , Agaç ile *** Bı dar = Agaç ile , Agaçlı *** Beqa dar â = Agaç kurbagasi *** Beniste Dar â / Hingive dar â = Agaç bali , Agaçtan sizan zamk *** Kurm dar â darê, dertji mera dixe = (red) Agaçin kurdu ağaçı , dertte insani yer *** Çikla dar â = Ağaç dalı *** Kutkutok =(zo) Agaç kakan , Bir cims agaç oyucu kuş *** Kurme dar â = Agaç kurdu *** Hevire dar â = Agaç hamuru *** Dar â sıcare = Soy agaci , Soy kütügü *** Qeleme darî = Agaç kalem *** Nav â darada / Nava dar â (syn) = 1 Agaçlar içinde 2 Agaç ismi , Agaç adi *** Nava dara da [syn] = 1 Agaçlar içinde 2 Agaç isimlerinde , Agaç adlarinda *** Siya dar â = Agaç gölgeleri *** Siya dar â da = Agaç gölgelerinde *** Siya darâ = Agaç gölgesi *** Çikla dar â daliqi = Sarkik dalli agaç , Dalli sarkik olan agaç *** Dar be belçık = Yapraksiz agaç , Yapragi olmayan agaç *** Dar â belçik hurneşandi = Yaprak dökmeyen agaç , Yapragini dökmeyen agaç *** Dar tolik = Agaç ebegümeci *** Qalika dar â = Agaç kabugu *** Sosina dar â = Agaç lalesi *** (zo) Mehre dar â / Mahra dar â = Agaç yılanı *** Sipindar = Selvi *** Gul dar [syn] = 1 Gül agaçi 2 Gül verici , Gül veren *** Dar ê jêr = Aşagidaki agaç , Alttaki agaç *** Dendike dar â = Agaç çekirdegi
Dar 2 = 1 Odun , Yakıtlık odun 2 Kesilmiş agaç , Kerste , Direk 3 Omaca , Tomruk *** Dar birrin / Dar qutkirin = Odun kesmek *** Dar kırin = Odun satin almak *** Dar jenin = Odun istif etmek , Odun yigmak *** Dar qelastın = Odun yarmak *** Teysta dar = Odundan tekne , Odun teknesi , Odundan yapilan tekne *** Mor ê dari / Dar mor = Agaç baski , Desencilikte ve eski matbada denilen seri yazi yazmada kullanilan agaçtan yapilan mühür biçiminde baskisi *** Mıxe dari = Odun çivi , Agaç çivi *** Kariya dar â / Pisoyê dar â = Agaç mantari *** Dar â ter = Yaş odun *** Dar ä xısk = Kuru odun *** Dar â hûrbûyi = Dogranik odun , Kivmiklasmis odun *** Dar â vexistinê = Yakitlik odun , Yakmak için odun *** Dar â dirana = Dislik odun , Kürdan *** Dar bır = Odun kesici *** Meşke dar = Agaç yayik , Tahtadan yapilan yayik *** Satıla dar = Agaç bakiraç *** Devdilke dar = Agaç tipa , Agaç tikaç , Odundan kapak *** Mêkuta dar = Odun tokmak , Agaçtan tokmak *** Darlistin = Çelik çomok oynamak
<< bkz Ardû Direk için Sıtun , Kereste için Kêran >>
{ Diger Diyalekt’ler : Êzing }
Dar 3 = Deynek , Sopa , Çomak *** Dareki zirav = Ince bir sopa , Ince bir odun *** Dareki qalınd = Kalın bir sopa , Kalın bir odun *** Darlistıun / Şıvlistın = Çelik çomok oynamak , Değnek oyunu
<< bkz Şıv >>
...dar 4 = Kürtçede son ek , Sıfat takısı , Türkçede son ek sal , sel , ca *** Evindar = Sevdalı , Asik , Seyda *** Berdar = 1 İdam / Idamli 2 Odun veya agaç önü *** Navdar = Ünlü , Namli , Aleme sayan *** Xwindar = Kanlı , Kanlı işlerde bulunan , Kanlıca *** Serdar = 1 Reis , Önder, Baskan 2 (mil) Komutan *** Hıkımdar =Hükümdar , Hükmeden *** Jindar = Hayat verici , Yasam verici , Yasamsal , Hayatsal *** Destdar = Eli odunlu (mz) Dayakci *** Dayindar = 1 Verici , Verici olan , Versimkar 2 Vergisel , Verimsel *** Dayindar bûyin = Verimsel olmak , Vermeye yanasmak *** Xweyidar [adj] = 1 Sahibe , Hami , Sahiplenen 2 Kollayan , Gözetleyen , Koruyan , Sahip çikan *** Deyndar = Borçlu , Borçu olan , Medyum olan , Yükümlülük altinda olan *** Gul dar [syn] = 1 Gül agaçi 2 Gül verici , Gül veren
Dar 5 = Kürtçede ön ek , Agaç ismi belirlemede kullanilir , Bileşik sözcüklerde ön ek olarak geçer *** Dar best = 1 Sedye 2 Teskere , Yük taşıma araci 3 Tabut , Sal , Salaca , Tenesir *** Darda = Asılı , Askıda olan *** Daristan = Orman , Ormanlik *** Dar gilyas = Kiraz agaci *** Dar â guzê = Çeviz agaci *** Dar tût / Dar tû = Dut agaci *** Dar â hejire = Incir agacı ***Dar şûti kirin = Agaç bıdamak , Agaç imari etmek *** Dar â res = Kara agaç , Kara selvi *** Dar â êmişe nê birrin-e = (red) Meyveli agaç kesilmez *** Dar â simê = (bot) Mum agaci , Mum palmiyesi
Dar 6 = İdam sehpasi , Dar agaci , Sehpa
Dare nani = Ekmek ağacı
Dara sor [bot] = Kızıl agaç
Daretehl = Acı ağaç
Dar best = 1 Sedye 2 Teskere ,Tabut , Sal , Salaca , Teneşir
Dalıqandın [syn] = 1 Sarkıtmak , Agdırtmak , Agmasını saglamak , Takışmak , Asmak 2 Sarkıntılık etmek , Askıntı olmak , 3 Sarkıntılık , Askıntılık , Sataşmak 4 Asmak , Bayrak filama vs dikip asmak , Dikip sarkıtmak *** Dı dalıqe = Sarkılıyor , Ağdırıyor *** Ne dalıqe = Sakmıyor , Ağdırmıyor *** Çıkla dalıqi = Sarkık dal *** Guşi guşi dalıqi yê= Salkım salkım sarkık *** Gusi gusi didaliqe = Salkim salkim sarkiyar *** Miva daliqiye = Bana askıntı olmus *** Nota pızana mıva dalıqi = Etene gibi askıntı olmuşlar bana , Etene gibi bana sarkıyorlar *** Beraq dalıqandın / Ala dalıqandın = Bayrak sarkıtmak , Bayrak agdirtmak
Darlistın = Çelik çomok oynamak
<< bkz Şıvlistın >>
Darıvandın [syn] = 1 Süzülme , Süzülüs , Sıvının damla damla süzülüşü , Süzmek , Islak bir bezi asip suyun süzülüsünü saglamak , Süzülüş
2 İmbikleme ile danıtım etmek , İbikten geçirip damıtmak 3 (bot) Agaç ve bitkilerde şıranın sızıp akışı *** Dıdarıve = Süzülüyor , Sızıyor *** Bıdarıvine = Süzdür , Süzülmesini sağla *** Dilop dilop dıdarıve = Damla damla süzülüyor *** Hêsır darıvandın = Göz yasi akıtmak , Damla damla göz yaşı süzmek , Göz yaşı süzdürmek = Nedarıvine = Süzdürme
{ Diger Diyalek’ler : Palavtin , Palandin , Parawtin , Palaftin , Palitin }
<< bkz Parzûnkirin Damitin için Dilopandin , Lûlikkirin >>
Daraz = Yargı
Darçin = Tarçın
Darımandın = Siskinligni indirmek , Havasini indirmek *** Ji arimandinë fetili darıvandınë = Siskinliginden inmeye döndü , Siskinligi inmeye dönd
Darotın [syn] = 1 Soymak , Agaç kabugu vs soymak , Sıyırmak 2 Kazımak , Kürümek 3 Yontmak
<< bkz Sipikırın , Darojtın >>
Darojtın [syn] = 1 Kürümek 2 Siyirip soymak 3 Yontmak
<< bkz Darotin >>
Darojtok [syn] = 1 Keski aleti , Agaç soymaya yariyan keski veya kar kürümede kullanilan alet 2 Rende , Yontma aleti
Darvan [adj] = Oduncu , Odun yapıp satan *** Darvanî (syn) = 1 Odunculuk , Kerestecilik 2 Agaçcilik , Agaç yetistiriciligi
<< bkz Ardûvan >>
{ Diger Diyalekt’ler : zingvan }
Dayindar [adj] = 1 Verimkar Verici , Verici olan 2 Ödeyeci , Ödeyici olan 3 Vergisel , Verimsel *** Dayindar bûyin = Verimsel olmak , Vermeye yanasmak , Verimkar olmak
Darızandın [hq] = Muhakeme ekmek , Muhakemeleşmek , Yargılamak
<< bkz Mehqeme kırın >>
Darızandinvan = Mahkeme edici , Mahkeme isleri ile ugrasan veya mahkeme tebligati gönderen , Hak hukuktan anliyan , Mübasir
Darıstın 1 / Darotin = 1 Kürümek , Kazimak 2 Rendelenek 3 Soymak , Agaç kabugu soymak , Kabulkarini çikarmak
Darıstok =Rende , Kürüme veya kazima aleti
<< bkz Rende >>
Damırandın = Söndürmek
Daxkırın = Dağlamak
Daxuyani = Açıklama
Damezirandın = Kurmak
Damper = Danper *** Bı danper = Danperli *** Bê danper = Danpersiz
Danûstandın = 1 Teati , Karşılıklı söyleşi , Münasebet 2 Alışveriş
Danavi = Bezdirme , Usandırma
Danandın = Dinmek,Konmak
Danin = Konmak
Dantêl = Dantel *** Bı dantêl = Dantelli *** Bê dantel = Dantelsiz
Dabend /Şıverê = Patika
Darojtın = Rendelek , Soymak , Kazımak
Darotın =Kazımak , Kürümek , Sıyırmak
Dar = Ağaç
Darabi = Süğüt ağacı
Dardakırın = Asmak , Sallandırmak *** Merıv dardakırın = İnsan asmak *** Çakêtax Dardakıre = Çeketimi astım ...
Darızandın = Yargılamak , Bir hükme bağlamak
Darıstan = Orman *** Darıstana çama = Çam ormanlığı
Darıstanvan = Ormancı
Das = Orak
Danavikırın = Bezdirmek . Gına getirmek
Dannandın = Dinmek
Darandın = Yakmak , Tutuşturmak
Darıvandın = Süzmek
Dannavi = Bezdirme
Dasi = Kılçık , Balık kılçıgı ,Gelmiç
Damırandın = Söndürmek
Dewat = Davet
Devatiye = Davatiye
Dawşandın = Silkelemek , Çırpmak
Dawi = Son , Nihayi
Devşêr = Danaburnu
Dayim = Temeli , Hep , Sürekli , Daim
Dayık / Dê = Ana
Dayin = 1 Vermek 2 Vergi
Dayinkar = Verimkar , İstekli
Dalıqandın = sarkmak , Sarkılmak
Daxkırın = Dağlamak
Danıstandın = Diyaloğ , Teati
Danavi = Bezdirme , Usandırma
Dannandın =Dinmek *** Baran danni = Yağmur dindi
Danin = Konmak
Danıstandın =Şewr
Dabend /Şıverê = Patika
Dara tehl = Acı ağaç , Tıpta kullanılan bir bitki
Darbır = Kunduz
Darojtın = Rendelek , Soymak
Darotın =Kazımak , Kürümek , Sıyırmak
Dar = Ağaç
Dardakırın = Asmak , Sallandırmak
Darızandın = 1 Yargılamak , Bir hükme bağlamak 2 Yargılanan ,Muhakeme olan
Darızi = Adalet
Darız = Yargıç
Darıstan = Orman , Ağaçlık
Das = Orak
Dasi = Kılçık , Balık kılçığı
Dawşandın = Silkelemek
Dawi = Son , Nihayi
Dayim = Temeli , Hep , Sürekli
Dayık / Dê = Ana
Dayinkar = Verimkar , İstekli
KÜRTÇE = TÜRKÇE sözlük FERHENG www.elat.ch