Hêcz = Haciz

Hêczkırın = Hacz etmek 

 

 

 

Heft = Yedi rakamı

Hefte = Hafta

Heftane = Haftalık

Helal = Helal

 Helalve = Helal olsun , Aşk olsun 

 

Hêlin = Yuva , Kuş yuvası *** Hêlina bılbıle = Bülbül yuvası *** Hêlina leglege = Leylek yuvasıê

 

 

Helbe = Muhakak , Mutlak , Kesin kes ,Elbet

 

Hekim / Doxtor = Hekim , Doktor *** Bı hekim = Hekimli *** Bê hekim = Hekimsiz

Hektar = Hektar

Hem çax = Çağdaş 

Hemû = Kamu

 Hene / Xene = Kına *** Bı hene = Kınalı  *** Bê hene = Kınasız

Hene kırın = Kınalamak

Henar = Nar

Hepıs = Hapis

Hepısxane = Hapis hane

<< bkz Ğıtigeh>>


Her = Her *** Her derê = Her yeri *** Her roj = Her gün *** Her kes = Her kes

Herc merc = Arbede , Kargaşa , Kaos
Hereket = Harekat 

Herem = Bölge *** Hereme qerse = Kars bölgesinde

Herri = Çamur , Balçık

Hersok = Asabi ,Kızıcı

Hersoki = Asabiyet

Hermış = İpek

Hesti  = Kemik *** Hestiyê çakû = Çekiç kemiği *** Bı hesti = Kemikli *** Bê hesti = Kemikjsiz *** Hestiya kanika çev = Gözkemiği

Hesti husti = İskelet

 Hêt = But

Hesır = Gözyaşı

 

Hesred = Hasret

 Hêşin = Yeşil



Heste
= Çakmak *** Kevırê heste = Çakmak taşı = Çakmak taşı *** Bê heste = Çakmaksız *** Bı heste = Çakmaklı 
Hesti =
Kemik *** Bı hesti = Kemikli *** Bê hesti = Kemiksiz

Hestihusti =
İskelet

 

 

Hêşin = 1 Yeşil boya 2 Yeşerti *** Hêşinayi = Yeşerti ** Boyaxa hêşin   = Yeşil boya

 

Hêşin bûn = Yeşerme , Göverme

<<bkz Zilık>>

 

Heşt = Sekiz rakamı

 

 

Hewş = Bahçe , Evin önündeki alan

 

 

 


Hêjir = [bot]
İncir , Yemiş

Hev
[syn] =1 Ön ek , Öndek 2 İle , Birlikte , Beraberinde *** Hev baketın = Birbirinbe düşmek , Bir birine gürmek , Dalaşmak *** Hev nasdıkın = Birbirini tanıyıorlar *** Hev dıpırsın = Bir birini soruyorlar *** Havala hev = Bir birinin arkadaşı *** Bırayën hev = Bir birinin kardeşi *** Tım hev dıgerın = Hep birlikte geziyorlar *** Hev raçevdıkın = Bir birini gözetliyorlar *** Hev naskırın = Bir birini tanımak *** Hev nas = Tanıdık *** Hev dıgerın = Bir birini arıyorlar *** Hev ditın (syn) = 1 Bir birini gördüler 2 Buluşmak *** Hev birkırıne = Bir birini unutmuşlar *** Domi hev kırın = Bir biriyle sıralaşmak *** Hev xıstın / Lev xıstın = 1 Döğüşmek , Çarpışmak 2 Tokuşturmak *** Hev na = Birlikte değil , Beraberce değil *** Hev çëkırın (syn) = 1 Birlikte etmek , Beraberce yapmak 2 Birbirini etmek , Birbirini yapmak *** Ser hevda = Üst üste *** Hevra = Birlikte , Beraber *** Hevra rabûn = Birlikte kalkmak *** Hevra alıdin = Birlikte doğdular
<< bkz Lev 1 , Pê 2 , Tev >>

Heva
[syn] = 1 Bitişik , Yapışık (mz )Bir arada 2 Beraber , İle , Birlikte *** Heva bû = Yapıştı , Bitişti *** Du dıl heva = İki gönül birlikte *** Mı deynaxwe heva da / Mı deynaxwe pêva da = Ben bocumu birlikte verdim

 

 

Hewa = Hava *** Hewa iro sare = Bu gün hava soğuk *** Hewa iro germe = Bu gün hava sıcak


Hevakırın
[syn] = 1 Bitiştirmek , Yapıştırmak 2 İliştirmek *** Polık hevakırın = İlik iliklemek ; Düğme düğmelemek *** Pul hevakırın = Pul yapıştırmak
<< bkz Levakırın 1 >>

 

Hevkari = Birlikte ticaret . İttifak


Hewas =
Heves , Arzu

 

Hevbakatın = Birbirine düşmek , Birbirine girmek , Tenakuz ,Mübayenet

 


Hevbûyin / Hevbûn
[syn] = 1 Birliğinde olmak 2 Benzeşmek

Hevabûyin / Hevabûn = 1
Bitişik olmak , Yapışık olmak 2 (mz) İlintili olmak

 

Hevnav = Adaş , Aynı isimliler


Hevsar = Yular

Hevpêçayi = Bir birine sarılı

Hevta = Manzume



Hevra = Birlikte , Beraber , Top yekün , Elibirlik , *** Me hevra çêkır = Biz birlikte yaptık *** Hevrabûyin = Birlikte olmak *** Henra bırın = Birlikte götürmek *** Hevra hatın / Tev hatın = Birlikte geldiler , Beraber geldiler


Hevran [syn] = 1 Rızık , Evde bulunan her türlü gıdanın adı 2 Gıda , Yiyecek içecek şeyler , Yiyecek ve içeceklerin genel adı
<< bkz Temet >>

 Hevraz  = Bayır , Yokuş

 

Hewal = Vaziyet , Hal , Durum
<<  bkz Rewş >>


Hêwan = Hayvan

Hewce / Hewci [syn] = 1 Lāzım , Lüzum , Lazım ,  Gerek 2 Muhtaç , İhtiyaç *** Hewci teme = Sana muhtaçım *** Hewci mıne = Bana muhtaç *** Ne hewcime ... = Muhtaç değilim ... *** Nıha ne hewciye = Şimdii lāzım değil , Şimdi gerekli değil *** Zehf hewceye = Çok lazım , Çok gerekli


Hewcibûyin / Hewcibûn = Muhtaç olmak , İhtiyaç ve zaruret hāli


Hewcedari / Hewcidari [syn] = Muhtaçlılık , İhtiyaçlılık , Gereksinim , Zaruretlilik

Hevıng = Dokuma tarağı , Yün tarama tarağı

Hewle = Helva *** Hewle ar = Un helvası

Hevgırtın = Tutuşmak

 Heram = Haran
Herımandın = Harmlaştırmak , Apteti bozan şeyler

 

Hêrandın = Üyütmek , Değirmenden geçirmek 

Herışandın =Tende sıyırma , Sıyrık , Tahriş olma, Zedeleme , Berelenmek 

 

Hesık = Kepçe *** Guh hesık = Kepçe kulaklı

Hevir = Hamur

 

Hevir tırş = Hamur mayası

 

Hêştır / Dewe = Deve

Hêştırvan = Deveci 

Hêtırvani = Devecilik

Hêştırme [bo] Deve kuşu

Hêwi =
Kuma , İki kadınla evli olanın her iki hanımın biri ne denilir

 

Hewş = Avlu 

 


Heya 1
 [syn] = 1 Haya , Ar , Namus 2 Hicap *** Bê heya = Hayasız , Arsız (mz) Namusssuz *** Heyati = Hayalık , Arlık , Edeplilik , Ahlaklılık
<< bkz Abûr , Rûmet >>

 Heya 2  = Kadar *** Heya duh = Düne kadar *** Heya iro = Bu gğne kadar

Heyabûyin / Heyabûn = Hayalı olmak , Arlı olma veya olmak , Hicaplı olmak


Heyakırın = Haya etmek , Arlanmak , Utançlanmak



Heyad = Hayat

 

Hey = Yok be , Ya öylemi

Heybet = Heybet

Heyet = Heyet *** Bı heyet = Heyet ile *** Bê heyet = Heyetsiz

Heykel = Heykel *** Bı heykel = Heykelli *** Bê heykel = Heykelsiz

Heykeltraş = Heykel traş , Heykelci

Heza kêş  = Çekim gücü

Hezar gez [bo] = Ak asma

 

Heyzandın = Sanmak , Sanı *** Heyzanın ne emın = Bizim olduğumuzu sanmıyorlar *** Heyzani tu = Sanıyormusun *** Hey zanın iroye = Bu gün sanıyorlar , Sanıyorlar bu gün 

 Hezar = Bin