Rêzbûna : Le / Lê
Le : Sıralaması
***********

  Lêçûyin = Benzeyiş 

Leglek = Leylek

Lêker = Fiil

 Lenger = Tarım aleti Çapa
L
ênet = Lanet
Letif = Latif , Erkek adı

 Levgırtın = Tutuşmak

Lewıtandın =Kirletmek ,Lekelemek , Kire pisliğe Bulaşrmak

Lezkırın=Acele etmek

 

Levakırın = 1 İliştirmek , Birleştirmek , Yapıştırmak 2  Yedirmek , Ağzına vermek

 

Levxıstın  / Hevxıstın = Döğüşmek , Çatışmak ,Kapışmak
Levhatın = Barışmak , Andlaşmak 

Lêv = Dudak

Lêva bın = Alt dudak

 

 

Levhatın=Barışmak , Uzlaşmak , Andlaşmak , Uyuşmak *** Hevdı levhatın = Birbirleri ile barışmak
Lekırın = Keyindirmek , Kuşandırmak

Lê 1 [adv ] = ( dç ) Dişi cins edat , Bayan ünleme sözü , Gi ,
Ünlem *** Lêlık = Minnoş , Nonoş *** êlamı = Hanımım , Karım , Eşim , Birtanen *** Lêlê Lolo dıxwane = Lele Lolo okuyor , Dalevara ediyor ! *** Lê lê = Hitaben bayana ; Bitenem , Cicim , Minnoşum gibi anlam'lar verir *** Lê dayê = Gı ana , Ana gı *** Lê qizê = Gı kız , hey kız
<< bkz Pıte >>

Lê / Lı 2 [dç] =
Üstünde , Üstüne , Üzerinde , Üzerine , Peki *** Lê me herım ! = Gitmek üzereyim , Gitmeğe hazırlanıyorum ! *** Lê'wu mırra bêje ! = Bana söylemek üzereydi , Bana demek istiyordu ! *** ye çawe ? = Peki nasıl olaçak ? *** Lê'va barkırın ! = Üstüne yüklediler , Üzerine sardılar ! *** Lêkırım = ( syn ) 1Takıştırmak , Keyindirip kuşandırmak 2 Etkindiler , Ona ettiler , Yaptılar yapaçaklarını ! *** Lê îro ? = Peki bu gün ? *** Lê Duh ? = Peki dün ? *** Çev lêkırın = ( syn ) 1 Gözden geçirmek , Göz atmak 2 Göz takmak ; protez göz veya lens takınmak, Üzerine dökmek *** Çev Lê bûn = Göz kulak olma , Gözetleniş *** Lê ev hê pake ! = Fakat bu daha iyi , Daha ālası ! *** Lêdayin = Üstüne vermek , Üzerine koymak , ile vermek *** Lêdannin / Lıdannin = 1 İlişiğine bırakmak , Yanı başına koymak 2 Olduğu gibi bırakmak *** Lê serda gırtın ! = Üstünde tutmuşlar , Üzerinde tuttular ! (*20 )
<< bkz Ser , Lı , Pêva >>

Lê 3 [dç] = 1
Lakin , Ama , Fakat , Şayet , Öyle , İşte , Ya , Artık , Gayrı , Tabi 2 Geçerliliğe hāiz durun , Mālik , Görece alternatif 3 Ya , Ta , Türkçede ve kürtçede işaret edatı 4 Ortaç veya tümleç içinde kullanılır *** Ez ere lê ew ? = Ben evet ya o ? *** Ye çekın lê … = Yapaçaklar fakat …*** Lê disa … = Şayet yine … *** Eze bejım lë rûyam ne gıre . = Söyleçeğim lakin yüzüm tutmuyor . *** Ew dıgot lë ( !..) O diyordu lakin ( !..) *** Lë ev ? = Ya bu ? *** Lê'va tırane dıkırın / Lı'va tırane dıkırın . = Ama kendisi ile alay ediliyordu . *** Dıçû lê berwi gor’ê  dıçû ( ?! ) = Gidiyordu fakat mezara doğru gidiyordu ( ?! ) *** Lê we ? = Ya sizler , Fakat sizler ? *** Lê usa bû ! = Öyle oldu işte ! *** Lê can ? = Ya can ? ***L ê zef nema ! = Fakat fazla kalmadı , Fazla yok artık ! *** Lê hınek zûye . = Fakat biraz erken . *** L bese = Yeter artık *** Lê me’ji = Bizide artık , Bizide gayrı *** Lê te ça bıkı = Öyleyse ne edeçeksin , Ne edeçeksin gayrı ! *** Lê duh ? = Ya dün ? *** Lê jınate ? = Ya karın *** Lê mı ? Ya beni ? *** Lê meji = Tabi bizide *** Lê weji qaydi dılist = Tabi sizde bu sitilde oynuyordunuz *** Erd hejê usa lêkır = Deprem öyle eyledi , Zenzele o biçim ettti *** Em lêne we bızewicinın ! = Sizi evlendirmek istiyoruz ! ( * 20 ) (*49)
<< bkz Welakin , Usa , Âha >>

Lê / Lı 4 [dç] = Fiil ön eki , Edimsellik verir kelimelere *** Lı kolin / Lêkolin ( syn ) = 1 Araştırma , İnceleme 2 Kazma deşme işi yapmak *** Lêxıstın = Dövmek , Pataklamak *** Lêdan = Vuruş , Toslamak (* 20)

Lê 5 [dç] = 1
Sahih , Evet , Tabi (edb) Gerek söz gerek mānaca noksasız ifade ( Grm'de Lê 3 bicimi gibi ) Öylemi , Yani , Haydi be , Yok be 2 Pışık etme , Çoçukların göz , dil vs ile nanay etmesi , Nanay , Nanik *** Lê Lê = Nonoş , Nonoşum , Nonoşcuk *** De lê ! = Haydi be *** Lê ! = Yok be , Haydi be *** Lê lê usa bû . = sahiden öyle oldu *** Lê lê usane = Evet evet öyle , Tabi tabi öyle
<< bkz Sahih için : Salıh , Rasti Nonoş için : Pıtê Evet için : Ere >>

Lê 6 =
Kürt’çede ön ek ; Türtk'cede son ek , Lāhika : Mak , Mek , Ta , Tan , Ti , um , Ayrıca çoğul'da olabiliyor . *** Lê borin = Affetmek , Kusur görmemek *** Lê dıgerım ! = Arıyorum ! *** Lê dûr’ê = Uzak'ta *** Lê dûr'va / Lı dûr'va = Uzaktan *** Lê derketi / Jı derketi = Çikmiş olan , Çıkan *** Lê veqetandın / Jı Veqetandın = Ayrıştırmalı , Ayrı tutulmak *** Lê’ne bıkın = Yapmak istiyorlar , Yapmaya hazırlanıyorlar . (*20 )

Lebat 1 = 1 Organ 2 ( kt ) K
itle veya toplunsal organ

Lebat’î =
Aktiflik , Faal , Hamarat
<< bkz Xiret , Xiretkar>>

Lebê = Ne dediniz , Hayhay , Başüstüne , Buyrun , Nezaket ile efendim veya beyfendi , Memnuniyet ifadesi *** Lebê şirin = Baş üstüna , Hay hay , Memnuniyetle
<< bkz Lıbê Buyrun için : Kerem , Fermo >>

Lêkırın 1 = 1 Giyindirmek  2 Yakıştırmak

Lêkırın 2 = Yüklemek
<<bkz Barkırın >>

Lekm = Pençe *** (bo) Lekma şêra = Aslan pençesi
Lekend = Sel ,Taşkın

Lekem = Dalga , Suyun çalkalanması

 


Laweşe = Yufka ***Nane lewaşe = Yufka ekmeği


Lêbelê = Ama , Lāk
in , Fakat , Şayet , Çünkü , Ançak
<< bkz Êk , Lê 3 >>

Lebûn = Yakışmak , Yaraşmak

Lêbûyin / Lêbûn = 1
Uyum , Uyma , İtiat , Yakışma 2 Yaraşım , Benzeşim 3 Kendisine olan , kendine bir şey omuş olan *** Pak lêbû = İyi uydu , Pekte yakıştı *** Lêbûyi = ( syn ) 1 Olunan 2 Uyan 3 Benzeyen
<< bkz Lêçûyin >>

Lêçûyin = 1
Benzemek , Benzeyiş , Tıpkılık , Çekmek 2 İle gitmek *** Ev mı çûye . = Bu bana çekmiş


Lêdan 1 = 1
Patak , Vurma , Vuruş , Kötek , Dövmek , Dayak 2 İsabet , Darbe 3 Kakmak (ss) Toslama , Toslayış 4 (mus ) Tınlama , Çalma enstroman çalmak , Çarpmak , Çırpma , Şıklatmak 5 Çakmakveya çakmak taşı veya kibrit vs çakmak 6 Temas *** Saz lêdan = Saz çalmak *** Pinva lêdan = Tekmeyle vuruş , Tepikle vurmak *** Hılda erdê lêda . = Alıp yere vurdu , Alıp yere çaldı , Alıp yere çarptı .*** Şepık lêdan = Alkışlamak , Alkış tutmak *** Xaliçe lêdan = Halı pataklamak *** Lëdana kûsiya = Tosbağa toslaması , Kaplubağa toslaması *** Heste lêdan = Çakmak çakmak *** Pêçi şırqandın / Pêçi lêdan = Parmak şıklatmak *** Zef lêdan = Çok dövdüler , Fazla köteklediler .*** Lêdaneki usa ne laqi … = Öyle kötek laik değildi … *** Himi lêdane bûye =Dayağa alışmış , Dövmeğe alışık *** Qewnci seri lêxıstın / Qenci seri lêdan = İyiliği başa kakmak , İyiliği başa vurmak *** Qenci hılda lêda rûya = İyiliği alıp yüzüne vurdu *** Çakûç lêdan = Çekiç vurmak , Çekiçlemek *** Lêdanva dawiandın = Vurarak silkelemek , Patakla silkelemek
<< bkz Lêxıstın , Kutan Toslama için : Hınçık Çırpmak için Dawşandın Darbe için : Derb >>

Lêdan 2 = 1
Bulaştırmak , Sıvazlıyarak çamur vs bir yerlere sürmek , Sıva , Sürmek , Sürme krem çekme işi 2 Zaman veya vakit anı , O an , O vakit *** Xwe lêdan = 1 Kendini bulaştırmak 2 Kendini bulaştırıp batırmak *** Merhem lêdan = Krem sürmek , Merhem sürmek *** Xwe lêda lewutand . = Kendini bulaştırdı pisletti .
<< bkz Mızdan , Têdan , Lewutandın Sıva için Siyax >>

Lêdan 3 =
1 (edb) Deyinmek , Dokunmak , Deymek 2 ( grm ) Vurgu *** Dest lêdayi = El deyik , Ellenmiş *** Lê daneda ! = Fakat zamanında ! Vaktinde *** Ser lêdan = Baş vurmak , Deyinmede bulunma , Nezaketle'mek
<< bkz Behskırın >>

Lêdan 4 =
1 Alıkoymak , El koymak 2 Tanım , İsim takma , Tanımlama *** Dest lêdan = 1 El koymak , Rehin almak 2 El sürmek *** Naveki lêdan = Bir isim koymak , Tanımlamak *** Nav mı lêdan = İsim taktılar bana , Lakap taktılar bana
<< bkz Rehin , Lêkırın >>


Lêdank = 1
Zımba ,Tutturgeç , Pünez ,Tırkı , Raptiye 2 Patak , Tokaç , Halı gibi şeyleri vurarak silkeleme eşyası , Toz silkeleyici eşya 3 (grm) imlā işareti , İmlālar , Virgülleme işi , Vurgu hali 4 (tz) Dövme iğneleri veya deri çizim vs , Akapunturda deri tutmaya yarıyan vantuz vs , Kas kontroli için eklemlere vurulan değnek veya sağlık çekici (mus) Tranpet veya davul çalmaya yarıyan çıbık veya çomakları , Baget *** Lêdanka bihnok = ( grm) Virgül *** Lëdanka xalice = Halı patağı , Halı silkeleme tokaçı *** Lêdanêva = 1 Vuruşla (grm) Vurguyla 2 Değinerek 3 Döverek , Dövme ile 4 Temas ile
<< bkz Tepûç >>


Lêgerin [syn] = 1 Araştırnak , Yoklamak , İnceleme 2 Kovuşturmak , Takibat etmek
<< bkz Tesele >>

Lêgerinvan = İnceleyici , Araştırmacı

Lehi = Sel , Taşkın , Su başkını
<< bkz Lekend >>


Ledan = Dövmek

 

Legleg = Leylek


Lêkırın = 1 Giyindirmek 2 Yüklemek

Lêxıstın = 1 Vurmak, Dövmek , Dayak atmak , Kakmak …ileden veya dolayından vurma veya çatmak (vulg) Köteklemek , Pataklamak (mz) Okşamak Deydirmek , Dokundurmak , Temas ettirmek 3 (mus) Tınlatmak , Seslendirmek , Enstrümana tezene ile vurmak veya çalmak *** Lêxısti = Vuran , Döğen , Pataklayan *** Kê lêxıst ? = Kim vurdu , Kim dövdü , Kim kötekledi ? *** Kê lêxıtete ? = Kim sana vurdu ***Tep lêxıstın = Tokat vurmak , Avuç içiyle vurmak *** Pin lêxıstın = Tepik vrmak *** Çev lêxıstın / Nezer lêxıstın = Göz değdirmek , Nazar deydirmek *** Mı lëxıst = Ben vurdum ***Tu lëxısti = 1 Sen vurdun 2 (ss) Sen tosladın 3 Sen temas ettin *** Ev lêxıst = 1 Bu değdi , Bu vurdu 2 Bu dövdü , Bu patakladı *** We lëxıst = Siz vurdunuz , Siz dövdünüz *** Nızanım kë lëxıstiyë ! = Birmiyorum kim vurmuş ! *** Hevxıstınëda lëxıstiyë Levxıstınëda lëxısyiyê = Döğüşürken vurmuş , Kapışırken vurmuş *** Lênexe ! = Vurma , Dövme , Çatma *** Pakiyamı hat seramı xıst / Pakiyam hat seramı lêxıst ! = İyiliğimi gelip başıma kaktı , İyiliğimi gelip başıma vurdu ! *** Ûd lêxistin = Ud çalmak 
<<
bkz Levxıstın , Xıstın 2 , Lêdan 1>>


Lêkolin = 1 Analiz , Tahlil etmek , İncelemek 2 Tetkik etmek , Araştırmak 3 Kovuşturmak , Takibat etmek 4 (mz) Bir konuyu deşmek veya eşelemek , İrdelemek *** Lêkolina poleza = Polis araştırmaksı , Polis tetkiki *** Lêkolina jenderma = Jandarma araştırması , Jandarma tetkiki *** Lêkolin a mı (syn) = Araştırmam , Analizim , İncelemem *** Lêkolin a te = İncelemen , Araştırman *** Kê lêkolin dıkır ? (syn) = 1 Kim araştırıyordu ? 2 Kim Kovuşturuyordu ?
<< bkz Tesele >>

Lê kolinvan = Araştırıcı , Tethik edici 


Lekend = Su baskını , Taşkın , Sel

Leken = Leken , Kar ayakkabısı , Karda yürümeye yarıyan özel kar ayakkabısı

Leq [zo] Yayın , Yayın balığı

Leqem = Dalga , Su çalkantısında oluşan dalga , Su veya depremde yer sarsıntısında daldalı gel git olayı
<< bkz Pël >>

Lêketın 1 = Deymek  , Vuruş 2 (ss) Tanpon , Toslamak , Temas ***
Lê ne ket = Değmedi , Temas etmedi *** Lêket = Değdi , Dokundu ,Temas etti ***Hınek ma lêdıket = Az kalsın değiyordu ***


Lêketi =
Vuruk , Vurulmuş , İsabet almış Temas edik 2 Bir şeyde birşeylerin düşmesi



Lêketın 2 = Lêketi 1
Vurulan , Deyen 2 (mz) Doğulan yer , Doğuran 3 (mz) Sapmak , Uğramak , Kısa anlık bir yere uğramak*** Lêkewe zû warê = Uğra çabuk gel *** Lêketına gullê = Merni vurgusu , Mermi deymesi *** Cın lêketiyê … = Cin çarpmış …



Lêketın 1 / Pêketın = 1 Tusmak , Temas  etmek 2 Bulaşmak , Sürtünmek veya leke edici bir yerin değmesi *** Agır lêketın 1 = Ateş değmek , Ateşe tutuşmak Ateşlenmek , Ateşe tutulmak *** Agır lêketın = (tz) Ateşe tutulmak

 

Lêkolin = İnceleme

Lêlê =
Gı ,Bayana seslenme lafı , Hello anlamında bir sözcük
<< bkz Êrê >>

Leme = İlgileniyorum

Lêmiş =Fırtınalı yağış , Sulu sepken

Lempe
= 1 Lanba , Fener 2 Ampul , El feneri / Elektirik *** Lempe nıftê = Gaz lanbası *** Lempeyi dest = El feneri
<< bkz Çıra >>

Lenet =
Lānet *** Lenewe = Lānet olsun *** Tışte lenet = Lānet şey
<< bkz Nıfır >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Pûşin , Nalet , Nıfrin , Carısi , Qedal }

Lenetbûyin / Lenetbûn
= Lānet olmak , Tel’in olmak , Lanetlenmek *** Lenet bûyi = Lānetli , Lānetlenmiş *** Lenedanbûyin = Lanetlenmek

Lenedankırın = Lānetletmek

Lenetkırın = Lānet etmek


Lenger
1 = Langar , Büyük depo , Anbar

Lenger 2 =
Gemi demiri , Gemiyi demirlemeye yarayan çapa


Lep
= Avuç  , Apaz *** Du lep = İki avuç *** Lepeki = Bir avuç , Bir apaz

Lepık = Eldiven

Lepdırêj [syn] = (mz) Yankesen , Çepci , Kap kaçtıcı

Lêpık = 1 Eldiven , Ellik 2 Bir şeyi tutmaya yarayan çaput , Palaspare *** Lepıke çerm = Deri eldiven *** Lepıke ris = Yün eldiven *** Bê lepık = Eldivensiz *** Bı lepık = Eldivenli *** Cote lepık = Bir çift eldiven *** Lepıkek = Bir eldiven , Bir tek eldiven *** Lepıkemı = Eldivenim *** Lepıkete = Eldivenin



Lepıkvan [rgd] = Eldivenci , Eldiven yapıp satan


Leşker [mil] = Asker , Erat

Leşkeri = Askeri 

 






Lev 1 = İle , Birlikte , Beraberinde *** Lev me da / Tev meda = Aramızda , Ortamızda *** Lev hevda / Tev hevda = İç içe *** Levva / Hevva = Birlikte , Beraberce
<< bkz Hev , Tev >>

Lev 2
[syn] = 1 Uyum 2 Uyuşuk , Bağdaşık , Uzlaşık , Barışık 3 (mz) Hem fikir *** Lev hatın (syn) = Barışmak , Uyuşmak , Andlaşmak *** Hev xıstın / Lev xıstın (syn) = 1 Döğüşmek , Çarpışmak 2 Tokuşturmak *** Lev me da = Aramızda , Ortamızda
<< bkz Leva 2 >>

 

 

Lêv = Dudak


Levbûyin / Levbûn
= 1 Yakışmak , Uyuşmak , Uygumsallık 2 Bağdaşıklık , Bağdaşım

Leva
1 = Bitişik , Yapışık

 << bkz Heva >>

Leva 2 [syn] = 1 Uyum 2 Uyuşuk , Bağdaşık , Uzlaşık , Barışık 3 (mz) Hem fikir

Levabûyin 1 / Levabûn 1 = Bitişik olma veya olmak , Yapışık olma veya olmak
<< bkz Hevabûyin >>

Levabûyin 2 / Levabûn 2 [syn] = Bağdaşmak , Bağdaşık olma veya olmak , Uyumsallık , Uyuşmak (mz) Barışsal olma veya barışıklık


Levhatın
[syn] = 1 Barışmak , Uyuşmak, Uzlaşmak veya uzlaşım , Bağdaşmak 2 , Andlaşmak , Sulh eylenmek 3 Uyumluluk , Uygunluk *** Lev hati = Barışık , Uzlaşık

Levakırın 1 = Bitiştirmek , Yapıştırmak , Eklemek
<< bkz Hevakırın >>

Levakırın 2 [syn] = 1 Sulh eylemek , Uzlaşım eylemek , Adilane durum eylemek 2 Bağdaştırmak , Barıştırmak , Uyumlaştırmak , Uyuşturmak veya uygun kılmak



Levketın 1 / Lewketın [syn] = 1 Çarpışmak , Kaza ile çarpışma :2 (tz) Adale tutulması , Gramp tutma , Adale veya kas tutulması , Kaslarda tutulma , Kas gerilimi , Sinir tuzağı
3 Bozuşmak , Dalaşmak , Sözlü dalaşma 4 (tz) Bunalmak *** Dılam levdıkeve ! = Gönlüm bunalıyor , İçim bunalıyor ! *** Hıdıkma otabozame lewdıket ! = Az kalsın otobüsümüz çarpışıyodu ! *** Navberameda lewketın heye ! = Aramızda bozuşma var , Aramızda çatışmak var *** Rarum nekeve eme levkevın ! = Sataşma bana çatışırız , Dalaşma bana bozuşuruz ! *** Dıl levketın = İç bunalması (*30)

<< bkz Xalıfandın ,Qerımandın , Hevketın  >>

 

Levketın 2 = Bunalmak , Bulantı *** Hındırem levkıve = İçim bunalıyor

Levxıstın 1 [syn] = 1 Çatışmak , Çarpışma / Çarpışmak 2 Çarpıştırmak , Tokuşturmak , İki şeyi bir birine çarpmak 3 Karmak *** Kaxıza levxe = Kağıtları kar


Levxıstın 2 / Levxıstandın [syn ] = 1 Vuruşmak 2 Dövüşmek / Dövüş , Çatışma / Çatışmak , Cıngar , Kavga etmek , Şamata / Şamata eylemek (mz) Sataşma / Sataşmak (vulg) Patırtı *** Levxıstın dayin = Çatıştırmaya itmek , Dövüşmelerime sebep olmak *** Levxıstandın = Çatışmak , Dövüşmek , Kavga etmek *** Levxıstandınêda = Çatışmada , Kavgada , Cıngarda , *** Levxıstandın dayin = Kavgalaştırmak , Dövüştürmek , Cıngar çıkartmak , Şamataya itmek *** Levxıstandın = Dövüşmek , Vuruşmak , Çatışmak
<< bkz Hevxıstın , Hevberdan >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Têkçûn , Pevçûn , Lêkdan }





Lênekırın
= Lanetlemek , TelinLevxıstın dayin [syn] = Çatıştırmak , Kavgalaştırmak , Dövüştürmek ; Cıngarlaştırmak , Hengāmeleştirmek



Levketın  [syn] = 1 Birbirine düşmek , Kargaşa , Anarşi 2 (tz) Adale veya kas tutulması , Kaslarda tutulma , Kas gerilimi , Sinir tuzağı

 

Levkoşa [pr]  = Lefkoşa

Levzêrekırın = Artırmak , Fazlalaştırmak 


Lewra = Çünkü , Zira , Gerçi , Onun İçin , Yani
<< bkz Loma >>


Lewutandın = Kirletmek , Pisletmek

Leymûn = Limon *** Ava Leymûnê  = Limon suyu , Limonata

Levzêre kırın [syn] 1 İkmal etmek , Takviye etmek , İlave etmek , Arttırmak

Lez = Çabuk , İvedi ,Çar çabuk *** Lez û bez = Apar topar

 

Lezgin = Alal acele ,  Çar cabuk , Apartopar


Lezed = Lezet

<<bkz Hageva >>