Mıbaele = Mübağala 

Mıft xor = Bedavacı

Mıhriban = Mihribam , Bağışlayıcı

Mılk = Mülk , Mal maşat

 
Mıaffaq = Müaffak

Mıamele = Muamele


Mıjdar = Kasım  Yılın aylarından

Mıfd / Belaş = Beleş , Yok pahasına

Mıftexur = Beleşci , Aşantiyoncu

Mıfte xuri = Beleşcilik


Mızrap = Mızrap , Çalgıç
Mızdan =Okşamak
Mıj = Sis 

Mıjandın  = Emmek

<< bkz Mêtın>>

Mıhlet = Mühlet , Süre , Vade

Mıkaffat = Mükafat

Mılandın =  Dalgalanma *** Dımıle = Dalgalanıyor




Mınafık = Mınafık

Mıneqeşe = Münakaşa , Arbede , Sataşma , Dalaşma , Çekişme

Mıqayed = Mukayet

Mıraz [syn] = Murat , Mutluluk, Müruvet

Mıellım = Öğretmen
Mıstemel = Müstamel  , Elden yeni olmuyan

Mısteheq = Müstehak

Mıikul = Müşkül , Güç , Zorluk , Çetin , Engel 

Mışkulat = Müşkulat

Mışteri = Müşteri

Mızdan  =1 Masaj , Okşamak ,Sıvazlamak ,Ovalamak , Oğuşturmak 2 Çitilemek , Çamaşırı ovalamak gibi yıkamak

Mınafık = Mınafık

Mıcıqi = Kaynağı kurudu
Mıcıqandın = Suyu kurutmak , Su  kaynağını kurutmak  ,Suyu kesmek

 Mıjar = Söyleşi
Mıjdar = Kasım ayı
Mıqat = Dikkat , İlgilenme *** Bı mıqad = Dikkatlıca *** Bê mıqad = Dikkatsizce

Mıqatbûyin = Dikkatlı olma

Mıqadkırın = Dikkatli olmak
Mırtıv = Çingene
Mızdan = Okşama
Mıtrıp = Çalgıcı


Miraz = Mürüvet , Murat , Saadet

Mızin / Pivan = Kantar , Terazi

Mı / Mın = Ben , Birinci kişi veya şahıs zamiri , Kişinin kendisi *** Mı hemêzkır = (syn)1 Beni kuçakladı 2 Ben kuçakladım ( Mın hemêzkır) *** Mı hemêzkırın = Beni kuçakladılar (mz) Beni hoş karşıladılar *** Mı naskır = (syn) 1 Ben tanıdım 2 Beni tanıdı *** Mıva = Ben ile , Benle *** Ye mı = Benimki ***Yemıne = Benim , Benimdir *** Mı ne got = Ben demedim , Ben söylemedim *** Kır mıra bêje = Bana söylemek istedi *** Mı dıkır bêjım / Mın dıkır bêjım = Söylemek istiyordum  , Demek istedim , Niyetlendim demeye *** Mın dıgot / Mı dıgot = Ben diyordum , Ben söylüyordum *** Ha mı , ha te = Ha ben , ha sen *** Mı ev dûrva dit = Ben bunu uzaktan gördüm *** Mı ev dûrva ditiwu = Ben bunu uzaktan görüyordum *** Me hev sı hat = Bir birimixden darıldık , Birbirimizden küstük *** Mı dest da = 1 Ben elledin , Ben deydin 2 Ben el verdim *** Destexwe mıra bakır = Elini bana salladı *** Mı ket = (syn) 1 Bana değdi 2 Ben düştüm *** Mıxıst = Bana vurdu *** Mı neketıye =Bana düşmemiş , Beni ilgilendirmez *** Mı dıkeve = 1 Beni ilgilendirir 2 Bana düşüyor , Bana değiyor *** Mıji = Bende , Benide *** Mı tera şand = Ben sana gönderdim , Ben sana yolladım *** Mıji teji = Benide senide *** Lıjmı gotın = Benden söylemesi *** Dû mı ketıne ! = Peşime düşmüşler , Ardıma takılmışlar , Beni takip ediyorlar ! *** Mı go heft , ew fehmkır kewt , kewt = (red) Ben dedim yedi , o anladı hav , hav *** Mı qe … = Ben hiç … *** Mı usa nekır = Ben öyle yapmadım *** Mı bıbexşine = Beni afet , Beni bağıila *** Mıva tune = Bnde yok

<< bkz Ez , Xwe 2 >>

Mıbala = Mübelağa , İzam etme , Abartma *** Tışteki mıbalaye = Mübalağa bir şey

Mıç = Vantuz *** Mıçkırın = Mıçlamak
Mıçıni = Mıçlamak

Mıcıd = Ciddi

Mıdehale = Müdahale , Karışma

Mıdehalebûyin / Mıdehalebûn = Müdehale olma veya olmak

Mıdehale kırın = Müdahale etmek
Mıdafa / Mudafa = Müdafaa , Savunma (mz) Karşı durma , Tavır takınmak *** Herema mıdafë = Müdafaa bölgesi *** Xeta mıdafë = Müdafaa hattı *** Komele mıdafë = Müdafaa cemiyeti

Mıdafabûyin / Mıdafabûn [syn] = 1 Müdafaa olma veya olmak , Savunulmak 2 Tedafüi oluş veya olmak , Tedafüi hāller

Mıdafakırın = Müdefaa etmek , Savunmak

Mıdafavan / Mudafavan [adj] = 1 Müdefaacı , Savunucu 2 Müdahil , Müdafi *** Koma mıdafë = Savunma grubu , Müdafaa grubu

Mıaffak / Muaffak = Muaffak , Nail , Başarı

Mıaffakiyet = Muaffakiyet

Mıaffakbûyin / Mıaffakbûn = Muaffak olmak , Elde etmek , Nail olmak , Başarmak

Mıft [syn] = Bedeva , Beleş , Avanta (vulg) Aşantiyon


Mıxtar = Muhtar , Köy yöneticisi

Mıamele /Muamele = Muamele , Tutum , Davranış

Mıkarrer = Mukarrer , Karara bağlanmış , Tahrir ve ifade olunmuş

Mıqam [syn] = 1 Makam 2 Musikide belli ölçülerden oluşan eser

Mılahaza = Mulahaza

Mıx = Mıh , Çivi *** Mıx kutan = Çivi çakmak *** Mıx rastkırın = Çivi düzeltmek *** Mıx derxıstın = Çivi çıkarmak *** Mıxe dar = Ağaç çivi *** Note mıxa = Çivi gibi *** Mıx hıldan = Çivi almak *** Bë mıx = Çivisiz *** Bı mıx = Çivili *** Yek nalra yek mıxra lëxıstın = (red) Bir nala bir mıha vurmak

{ Diğer Diyalekt’ler : Bızmar , Bismar }

Mıxdanbûyin / Mıxdanbûn = Çivilenmek

Mıxfroş = Çivici satıcısı

Mıxkırın = Mıhlamak , Çivilemek *** Mıxdan kırın = Çiviletmek

Mıxvan = Çivici *** Mıxvanî = Çivicilik
{ Diğer Diyalekt’ler: Mıhker , Bizmarker }

Mıxalıf = Muhalif , Karşıt , Uymayan , Başka düşünen
<< bkz Dıj >>

Mıxabın [syn] = 1 Malisef , Mamafih 2 Esef

Mıxık [zoo] Sivri sinek

Mıxtemel / Duwek = Mühtamel , Belki , Olası , Var sayım , Olması ihtimal dāhilinde , Kabil , Memul

Mıhin = Kısrak , Beygir , Dişi at
{ Diğer Diyalekt’ler Mıin }

 Mıhlet = Süre , Mühlet

<< bkz Monat >>

Mıllet = Millet , El alem

Mıjûl = 1 Tefekkür , Düşünce , Zihinsel işlev , Mülāhaza 2 Meşgul hāl , Dalgın hāl 3 İş , Uğraş , Meşāk 4 (rel) Zikir , Düşünceyle dini şeylerde bulunmak *** Mıjûliyati = Meşkuliyet , İş güç *** Mıjûlahi / Mıjûlayi = 1 Oyalanma , İş veya düşüncede oyalanmak 2 Uğraşlar / Uğraşlar , İşler , Meşekatlat
<< bkz Bılıdandın , Fıkır , Raman >>

Mıjûlbûyin / Mıjûlbûn = 1 Tefekürleniş , Düşüncesellik , Mülāhazat / Mülāhazalar 2 Meşgul olmak ,Oyalanma , Bir işte veya düşüncede olma hāli , Uğraşı hāli
<< bkz Fıkırbûyin >>

Mıjûlandın = 1 Meşguliyetler , Uğraşlar , İş güç 2 , Mülāhazat / Mülāhazalar , Düşünceleyle bir şeyler ayrıştırma veya katıştırma işi ***Mıjûlkırın = Meşgul etmek , Uğraşlar vermek , Dalgınlığa sebep kılmak (*64)
<< bkz Bılıdandın , Fıkırandın , Mıjûldantın >>

Mıjûldantın = Meşkuliyetlendirmek , Oyalandırmak , Düşündürtmek , Mülāhazalar eyletmek (*64)
<< bkz Mıjûlandın , Hënıjandın , Hënıjdantın >>

Mıjûlgeh = 1 Büreo , Yazahāne 2 Düşünce için sākin yer , Hālvethāne
gibi yanlız kalıp rahat düşünülen yer .

Mıkellef / Deydar = Mükellef , Yükümlü , Muazzaf , Meçburiyet = Meçbûriyet , ef-āl
< < bkz Meçbûr / Meçbûriyet , Pırsyar Yükümlü için : Selahatdar >>

Mıqedderat / Muqedderat = Mukedderat

Mılahim = 1 Mülāyim , Uysal / Uysallık ,Yumşak huy (mz) Kuzu gibi 2 İtidal , Dengeli veya ölcülü hāl , Eşit yaklaşım , Uygun , Muvafık , Münasip 3 Mülāyemet , Duyarlılık
<< bkz Rûnern , Sernerm , Mınasıb >>
{ Diğer diyalekt’ler : Rewan ,Guncan , Sexi , Nermıji }

Mılahimbûyin / Mılahimbûn Mülāhim olmak , İtidalli olamak , Ağır başlılık , Mülāyimlik , İyi huylu olmak , Serin kanlı oluş , Uysal olamak , Duyarlı ve itidalli bulunmak

Mılcandın = Öpme sesi

Mıllet = Millet , Cumhur

Mılyaket = Melek , Gökce

Mıned = Mihnet *** Mınetexu lıj keseki hılnere = Mihnetini hiç kimseden almıyor

Mınneddar = Mihnettar

Mıqat [idiom] = 1 ( ss ) Dikkat , Mukayyed / Mukayyet 2 Önem , İtina , Özen 3 Gözetme veya kollama hāli , İhtimam , Takayyüd 4 Disiplin , Temkin , İhtiyāt 5 (mil) Komut veya hazır ol hāli , Parola 6(vulg) Dikiz *** Bê mıqati = Dikkatsizlik , Önemsizlik , Baştan savmacılık , İhtiyātsızlık *** Mıqati = Dikkatlilik , Duyarlılık *** Mıqat mıqati = Dikkatlice , Özenle *** Mıqatamı kışand ! = Dikkatimi çekti , Dikkatimi celb etti !
{ Diğer Diyalakt’ler : Dêhn , Erınc , Dihn , Bal / Baldari , Nıgehdari }



Mıqatbûyin / Mıqatbûn [ idiom ] = 1 ( ss ) Dikkatli olma , Dikkat oluş 2 Mukayyet olma , Mukayyedlilik (mil) Hazırola geçmek 3 Bağlı bulunmak , Kayıtlı olmak , Duyarlı olmak , Göz kulak olma 4 Disiplinli olma , İhtiyātlı bulunma

Mıqatkırın [ lr] = 1 Mukayyet etmek , İhtimam etme 2 İtidalli davranmak , Özen göstermek , Dikkat etmek , Önem vermek , Duyarlı bulunmak 3 Müşāhede etmek
<< bkz Müşāde için : Mı şahıde İtidal için : Mılahim >>


Mıqatvan [rgd] = 1 Mukayyetci / Mukayyedci , Gözcü , 2 Erkete 3 ( mil ) Nöbetci
<< kbz Qılalivan >>

Mın = Ben , Birinci tekil kişi veya şahıs zamiri , Kişinin kendisi
<< bkz Mı , Ez >>

Mındal = Çocuk , Sütten yeni kesilmiş çocuk
<< bkz Zar >>

Mıneqeşa = Tartışma , Çekişme , Atışma , Münākaşa , Bir fikri durun üzerine sürtüşmek , Hengāmeye götüren sert fikri tutum
<< bkz Tengeşi , Gengeşi >>
{ Diğer Diyalekt'ler : Guftıgo , Mıqeresi , Muqereşi , Got û go , Guflegoy , Gelac, Gelece ,Qereyan , Lec , Qırên }


Mırın [syn] = 1 Ölüm , Ölmek , Ölüş 2 Vefat 3 (vulg) Mortuyu çekmek , Tahtalı köye boylamak , Cavlağı çekmek *** Dımırım = Ölüyorum *** Dımırın = Ölüyorlar *** Ne mır (syn) = 1 Ölmedi 2 Ölümsüz , Baki *** Dımıri (syn) = 1 Ölüyordu 2 Ölüyormusun ? *** Mıri (syn) = 1 Ölü 2 Öldünmü ? *** Mırın mırıne ... = Ölüm ölümdür ... *** Heqeva mırın = Hakkıyla ölmek *** Şiva mıriya = Ölüler için akşamları dağıtılan yiyecek *** Mırına mera = İnsan ölümü *** Mırına hewana = Hayvan ölümü *** Ber mırınë = Ölüm eşiğinde , Ölüm anı *** Mırın heye fetılandın tunne = Ölüm var dönmek yok *** Kera mıri gura netırse = Ölmüş eşek kurtan korkmaz *** Mırın emra xwedaye = Ölüm Allahın emridir *** Milyaketa mırınë = Ölüm melekesi *** Mırınë fılıti (syn) = Ölümden kurtuldu , Ölümden döndü *** Mırınë hılda çevaxwe = Ölümü aldı gözüne *** Mırınêra ti bûye = Ölüme susamış *** Bı mırın (syn) = 1 Ölümle 2 Ölümlü *** Bê mırın kırın (syn) = Ölümsüz etmek , Ölümsüz kılmak , Ölümsüzleştirmek *** Bë mırıni = Ölümsüzlük *** Mıra ev tışta mırınë = Bu şey bana ölümdür *** Fermana mırınë = Ölüm fermenı *** Doşıke mırınëda = Ölüm döşeğinde *** Cawe mırınë = Ölüm haberi *** Şera mırın mayinë = Ölüm kalım savaşı *** Bë dengşya mırınë = Ölüm sessizliği *** Xewa mırınë = Ölüm uykusu *** Mırın heye mayin heye ... = Ölüm var kalım var ... *** Mırın vi meseli xelasdıke = Ölüm bu meseleti bitirir *** Zalımara mırın = Zalimlere ölüm *** Mır ma = Öldü kaldı *** Mırın û jiyan = Ölün ve yaşam

Mıri [syn] = 1 Ölü , Müteveffā , Mevtā 2 Kadavra , Ceset 3 Merhum *** Behra mıri = Ölü deniz *** Mıriyame = Ölümüz *** Mıriyawe = Ölünüz *** Zımana mıri = Ölü dil *** Mıri çû = Öldü gitti *** Mıri yek = Bir ölü *** Mıri mırınë şunda kıymet dıgıre = Ölü ölümden sonra kıymetlenir
<< bkz Cınyaz >>

Mırişûşti = Cenaze yıkayıcı , Gasil

Mırar [syn] = 1 Leş , Murdar / Mundar 2 Geberik ,Ölü 3 (rel) Cünup (mz) Pis , İğrenç *** Bihna mrarê = Leş kokusu *** Goşte mırar = Murdar et ***Mırarek (syn) = Bir leş , Bir geberik , Bir murdar

Mırarbûyin / Mırarbûn [syn] = 1 Leş olmak , Leşlik , Geberiklik 2 Mundarlaşmak 3 (rel) Cünup olmak

Mırarkırın [syn] = 1 Murdar etmek , Mundarlaştırmak 2 Geberik etmek , Geberikleştirmek 3 Leş etmek , Leşleştirmek

Mırartın [syn] = 1 Leşleştirmek , Geberikleştirmek 2 Murdarlaştırmak (mz) Dini kurala uygun hayvan kesmek


Mıraz = Murat , Mürüvet

Mısab = Kerata , Ayak kabı çekeceği *** Mısab a kın = Kısa kerata , Kısa ayak kabı çekeceği *** Mısab a dırëj = Uzun kerata , Uzun ayak kabı çekeceği

Mısade / Musade = Müsade

Mısin = 1 Ibrık / İbrik , Su ibriği 2 (bot) Suibriği bitkisi , Tırmanıcı bir bitki türü olan ve diğer bir ismi bardak otu

Mışar / Xizar = 1 Hızar , Elektirikli testere 2 Büyük testere , Bıçkı , İki kişi ile çekilerek kullanılan testere
<< bkz Bırek , Xızar >>

Mışarvan [rgd] = Hızarcı , Bıçkıcı *** Mışarvanî = Hızarcılık , Bıçkıcılık

Mışawere = Danış , Têati

<< bkz  Şêwr>>

Mışke kor = Köstebek

Mışk = Fare , Keme

Mızgin = 1 Müjde , Muştu ,Sevinc haberi , Beşaret 2 Bayan adı 3 İncilin diğer bir ismi *** Bı mızgini = Müjdeli *** Mızginti = Müjdelik , Muştuluk getirene verilen hediye

Mızginbûyin / Mızginbûn = Müjdelenmek , Muştulanmak , İyi haberlenmek , Sevincli haberleniş



Mızgini = Muştuluk / Muştu , Müjde , İyi haber , Beşāret

Mızginivan = 1 Müjdeleyici , Muştuluk veren , Muştucu , İyi haber getiren veya vern 2 (rel) Hz İsa as diğer bir ismi

Mızginikırın / Mızginidayin = Muştulamak , Muştuluk vermek , Müjdelemek , İyi veya sevindirici haber vermek *** Mızgini dan kırın = Müjdeletmek , Muştulatmak *** Mızgini hıldan = Müjde almak , Muştulanmak

Mızginti = 1 Müjde getirene verilen bahşiş , Muştuluk verene verilen hediye , Müjdelik 2 Esinkaynağı

Mıst =1 Avuç içi i El ayası , Apaz , İki avuç   ismi *** Fela mıst = Aya falı , Avuç falı *** Mıstexwe dalese / Kefexwe dalase ! = Avçunu yala ! *** Mıstek = Bir avuç miktarı kadar *** Mıstkırın = Avuçlamak , Apazlamak *** Mıst’ê mıst = Avuç avuç , Apaz apaz *** Du mıst hevra = İki avuç birden *** Xet’ä mıst = El ayası çizgisi , Avuç çizgidi *** Mıstek ar mıstekji ara garıs = Bir avuç un bir avuçta mısır unu *** Niv mıst = Yarın avuç *** Mısteki şekır = Bir avuç şeker *** Pivana mıst = Avuç ölçüsü , Avuç miktarı *** Xwera mıst kır dırıst = ( Red ) Rap bana hep bana , Kendi bildiğini okunak , Kendi göbeği kesmek
<< bkz Lep , Kef 2 >>
{ Diğer Diyalekt'ler :Gemş , Çeng }

Mıstkırın = Avuçlamak , Apazlamak


Mısteheq / Musteheq = 1 Müstahak , Uygun , Münāsib , Yaraşıklı , Yakışır Değer , Lāzım gelen , Gereken , İcāb , İcap eden , Yerinde olan 2 Şayan , Maksada uygun , Lāyıkiyle , Muvafık , Vechile *** Mısteheq bû = Müstahak oldu , Gelerekliydi , İcab oldu *** Mısteheq kır = Müstahak etti , Hak etti *** Mısteheq wu = Müstahak idi , Lāzım idi *** Mısteheq kırın ! = Müsthak ettiler , Hak ettiler ! *** Wera mısteheke ! = Size münāsib'tir , Size uygun'dur ! *** Ne mısteheq wu ! = Yakışmıyordu , Uymuyordu , Müstahak değil idi ! *** … Mısteheq’ê = … Müstahak'tır / … Uygundur *** Serlëdanamı mıstehek’ë ! = Ziyaretim gereklidir , Arayıp sormam icab eder ! *** Tu ( qe ) ne mıstehek’ë ! = Hiç gerekmiyor , Asla deymez , Hiç'te mustahak değil !
<< bkz Laqbûyin >>

Mışahıd [syn] = 1 Şahidim ,Tanığım , Bana şahit 2 Müşāhede
<< bkz Müşāhede için Raçevkırın>>

Mışterek / Komegi = Müşterek 

Mıtalâ / Mutalā = Mütālaa , Düşünüp taşınmak , Okuyalak kıyaslama , Mülāhaza , İyice düşünülüp verilen karar , Hüküm
<< bkz Şëwr Hüküm için : Hıkım , Huqm >>

Mılahaza / Serıc = Mülāhaza , Bir konoyu iyice düşünmek , Tefekkür
<< bkz Mıjûlandın , Fıkırandın >>

Mızayide / Heraç = Müzāyede , İhale , Açık arttırım , Artış , Mezat , Zam , İnzimam , Munzan tādiye *** Bangvan = Müzāyede'ci , Mezat'cı , Açık artırımda münādilik eden , Seslenen , Çağıran *** Daire mızayide = müzāyede dairesi *** Mızayide kırın = Müzāyede etmek *** Mızayide bû ! = Müzāyede oldu !
<< bkz Heraç , Mezat , Levzerekırın , Îhale (* 10 ) >>


Mızrap = Mızrap , Çalgıç


Mızdan =Okşamak



Mırişk = Tavuk
Mıj = Sis


Mıjar = Konu , Mesele

Mıellım = Öğretmen , Muallim

Mıst = İki elin  iki avucu , Apaz

Mıcıqi =Kaynağı kurudu
Mıcıqandın = Suyu kesmek , Akan bir sının kurutulması ,Kaynağı kurutmak
Mıjdar = Kasım ayı
Mıqat = Dikkat
Mırtıv = Çingene
Mızdan = Okşama
Mıtrıp = Çalgıcı
Mısqal = 1 Dirhem , Gıram

Mızgeft = Mabet , Camii , Mesçid , İbadet edilen yer

Mızin = Terazi 

Mızrab = Mızrap , Çalgıç

Mısin = Ibrık




KÜRTÇE = TÜRKÇE  sözlük   FERHENG www.elat.ch