Rêzbûna :Qı
***********
Qıble = Kıble
Qıbrıs [pr] = Kıbrıs
Qıbrısi = Kıbrıslı
Qıdem = Kıdem *** Bı qıdem = Kıdemli *** Bê qıdem = Kıdemsiz
Qıjık = Karga *** Qıjıka belek = Alaca karga *** Qıjıke mırari = Leş kargası *** Qıjıke reş = Ekin kargası
Qıjırandın = Kızartmak *** İsot qıjırandın = Biber kızartmak
Qıyafet = Kıyafet
Qılal = Nişane , Silahlarda hedefi gözleyen yer
Qılawuz = Kılavuz
Qılali = Gözcülük
Qılıx = Kılık
Qılpık = Genirme , Ilıcalarda sıcak sudan kaynayan su kabarcıkları *** Qılpık qılpık dıkele = Fokur fokur kaynıyor
Qıloç = Boynuz
Qıloz = Domalmak , Rükü hali
Qılqal = Bunaltı , Tiksinme , İğrenme
Qılqıcandın = Açlıktan veya susuzluktan geniz ve ağızda kuruluk , Açlıktan veya susuzluktan geniz ve ağızda kuruluk ,Aşırı susuzluk , Hararetli susama
Qımız = Kımız
Qınaed = Kanaat
Qırçini = Çatırtı
Qırıka belek = Ala karga
Qırkırın = Kırmak , Kıymak , Kökünü kazımak
Qıritıka avi = Batak çulluğu
Qıç 1 = Baçak , But , Baldır *** Qıç pêva / Qıçheva = (bot) Eklem baçak , Bitişik baçak , Eklem baçaklı *** Qış rût = baldırı çıplak *** Qıç rûta Ronansansê = Rönasans baldırı çıpları (*63 )
<< bkz Lıng , Pê 1 , Hêt >>
Qıç 2 = 1 Kıç, Kıçın kaba yerleri , Döş , Bel ile baldır arası kısım 2 Pupa , Kayık veya gemi arkası veya kıçı (*63 )
<< bkz Doş , Qûn >>
Qındırge [bot] = Kındıaga , Tikenotu bu tıken otundan örülü kasket veya hasırlar elde elilir
Qılıf = Kılıf *** Bı qılıf = Kılıflı *** Bê qılıf = Kılıfsız
Qılıfkırın = Kılıflamak
Qıpti = Katekulle , Hile , Numara , Dalavere , Kandırmaca
Qıptibûyin / Qıptibûn = Katekulle olma, Hile olma , Dolandırılmada kalmak , Kandırılmaya düşmek
Qıptikırın = Katekulle etmek , Numara etmek , Dalavereli işlerde bulunmak , Dolandırılcılık etmek
Qıptivan = Üç kağıtcı , Katekulleci , Alavere dalavereci , Dolandırıcı
<< bkz Bê pêçi , Dolavvan , Hilekar >>
Qır 1 = Kıyım , Kırım *** Qırkıri = Kıyıcı , Kırımcı *** Qır mır = (cn) Kıyım mıyım
Qır 2 = Kuru soğuk , Ayaz , Kışın en soğuk mevsimi , Zehmeri
Qıram = Gram
Qırçini = Çatırtı
Qırçımandın [syn] = 1 Kırıştırmak , ,Kırışık hāle getirmek , Kırış kışık etmek 2 Bükerek burşturmak , Burkuşturmak , Buruşuk hāle getirmek 3 Parmak veya diğer bir organı kütürdetmek , Parmak çıtlatmak , Kulunçları kırma hāli
<< bkz Badan 1 >>
Qırık / Gewri [syn] = 1 Ünük / Ümük , İmik , Gırtlak , Boğaz 2 Geniz
Qırım = Kırım
Qırımi = Kırımlı
Qırqızistan = Kırkızistan
Qırkız = Kırkız
Qırqızi = Kırkızlı
Qırqızki = Kırkızca
Qırandın = Bağırmak , Çığlık atmak
Qırawat = Kıravat
Qırin = Bağırma , Çığlık ,Haykırma
<< bkz Xezi , Gewri >>
Qırini = Çığlık , Feryat , Figan , Bağırış , Sayha , Haykırış *** Neqirre = Bağırma , Feryat etme *** Dıqıri = Bağırıyordu , Feryat veya figan ediyordu *** Qıriniyamı = Feryadım , Figanım , Çığlığım *** Qıriniyate = Feryadın , Figanın , Çığlığın
Qırini kırın = Bağırmak , Çığlık atmak
Qırme = Tapanca
Qırni = At sineği
Qırponek = 1 Tik , İrade dışı kas hareketi 2 Kırpıcı , Kıp kıpcı , İrade dışı kas oynatan *** Çev qırponek = Kıp kıp gözlü
Qırnap = Kırnap Kopması zor ince iplik
Qırnawuk = Kedilerin çiftleşme zamanı
{ Diğer Diyalektler : Gırnawuk }
Qıllêr = Kir , Pasak , Leke
<< bz Qırêj >>
Qırıq = Ünük
Qırêj = Kir , Pasak , Leke *** Şera qırêj = Kirli savaş
Qırêj kırın = Kirletmek
Qırêjbûn = Kirlenme
Qırbûyin / Qırbûn [syn] = 1 Kırılmak veya kıyımlanmak , Kırılıp ölme , Mahvolmak , Kıyım hāli 2 İtlāf olamak
Qırkırın = Kıymak , Kırmak , Kırım , Öldürüp temizlemek ,
Qırar [urspr] = 1 And , Ahit 2 (hq) Yargı , Hüküm (rel) Afaroz 3 Karar , Onay , Tasdik 4 Tutum , Tavır , Hālleniş 5 (mz) İstikrar , Metanet , Sebat , Ölçülü olam hāli , Sükūn , Sükūnet 6 (mus) Durak , Eserin bittiği sesler , Yeden sesi ile ve ondan sonra gelen asıl karar sesi 7 Seviye (mz) Tahmin 8 (grm)Yazın işide veya edebiyatta noktalama , İmge , İma 9 Tasarruf hakkı (mz) Vasiyet 10 Deymūmet 11 Kıyılgı , Akdetmek , Nikāh için hüküm veya emir *** Qırar û iqrarame heye = Karar ve ikrarımız var *** Qırar hıldan = Karar alamak , Karar kılmak , Kararlaştırmak , Hāl almak *** Bë qırari = Karar sızlık *** Vi qırara kë da ? = Bu kararı kim verdi ? *** Qırara dardakırnë = 1 Asma kakrarı 2 (hq) İdam hükmü *** Vi qırarida = Bu kararda , Bu sevitede *** Bı qırar = Kararlı , Kararlıca , Qararlı olma hāli *** Bë qırarki = Kararlamadan , Kararsızca ,Tahminlemeden *** Qırarva = Kararla *** Qırara narkırınë = Nikāhlanma kararı *** Qırara berdanë = 1 Kovma kararı 2 Afaroz etme hükmü *** Në qırar hıldan = Karar alınmıyor
<< bkz Bıryar , Sond Onay için Çëkırın , Kırın , Erë , Belë İstkkrar için Sıtar >>
{ Diğer Diyalektler : Qerar , Daraz , Beryari }
Qırarkırın / Qırardayin = 1 Karar vermek , Karlamak / Kararlama , Tahminlemek , Kararlaştırmak 2 (hq) Karar vermak , Yargı için hüküm vermek veya belirlemek 3 (mus) Kararvermek , Eserin bitiş seslerini duyurmak *** Bı qırarva kırın = Kararlaştırmak , Kararlaştırılmak *** Bê qırar kırın = Kararsız yapmak *** Bê qırari kırın = Kararsızca yaprmak (mz) Gelişi güzel yapmak
Qırarbûyin = Qırarbûn = 1 Kararlı olamak , Kararlaşmak , Onaylı bulunmak , Tasdikli oluş 2 (hq)Yargılı oluş , Hükümlü olmak
Qırardank = Pankart , Döviz , Pano
Qırargırtın = 1 Karar belirtmek , Karar tutumak , Onaylaşmak 2 (hq) Yargılamak , Hüküm için tutumlaşmak
Qırarname = 1 Kararnāme , Resmi hüküm ihtiva eden hükümler veya emirler 2 Vasiyet nāme*** Qırarname meclisë = Meclis kararnāmesi , Meclis onaylı yazılı karar *** Bı qırarnameva = Kararnāme ile , Qararnāmeli *** Bë qırarname = Karar nāmesiz
Qırargeh = 1 Karar gāh , Askeri kamp yeri 2 (ss) Durak , İstesyon , Gar , Otobüs veya tren garı , Liman , Yocu bindirilip indirilen yer
Qırarvan [adj] = 1 Kararcı , Karargir , Kararlaşmış olan , Onaycı , Karı veren , Onayı eden 2 (hq) 1Yargılayan , Hüküm verici (mz) Yargıç , Savcı 2(rel) Faki , Fıkıhçı , Dince yargı veya hüküm veren
<< bkz Feqi >>
Qırçımi = Buruşuk , Kırışık , Büzüşük *** Qırçım qırçımi = Buruş buruş *** Qırçımiki = Büzüşükce , Kırışıkca , Buruşukca
Qırçandın = Çıtlatmak , Çatırdatmak , Küdürdetmek *** Pëçi qırçandın = Parmak çıtlatmak , Parmak kütletmek *** Sıti qırçandın / Stû qırçandın = Boyun kütürdetmek , Boyun kuluınclarını küdürdetmek
Qırçımandın [syn] = 1 Buruşturmak , Kırıştırmak , Büzüştürmek , Buruşuk durunma getirmek , Körük gibi derileri katlı katlı kıvrımlaştırmak 2 Gıcırlaştırmak 3 (an) Kamaştırmak , Kamaşmak *** Qûrçımandınva qırçandın = Bastırıp bükerek çıtlatmak veta çatırdatmak *** Çerm qırçandın = Deri kırıştırmak veya buruşturmak , Deri veya kösele gıcırdatmak *** Çev qırçımandın = Göz kamaştırmak *** Neynıkva çev qırçımandın = Aynayla göz kamaştırmak *** Belq çevamı qırçımand = Şimşek gözümü kamaştırdı , Şimşek gözümü aldı
<< bkz Qerçûmek , Qûrçımandın Kamaşmak için Qemışandın , Kemoşki >>
Qırçımi / Qırçımıki = 1 Buruşulca , Kırışıklı , Büzüşük , Kıvrıntı 2 Pürtüklü , Pörsüklü *** Sapokä qırçımi = Kırmalı çizme veya körüklü çizme , Gıcırdaklı çizme *** Qırçımandına ser şir =Süt üstündeki pürtük veya kırışıklık *** Ser kırasa qırçımi = Kırış gömlek , Kıvrıntılı işlik *** Rû qırçıomandın = Yüz buruşturmak , Yüz kırıştırmak *** Ber tave qırçımi = Güneşin önünde kırıştı , Güneşin önünde buızyuştu veya kıvrıklaştı *** Bë qırçımi = Kırışksız , Büzüşüksüz *** Bı qıçımi = Kırışıklı , Büzüşüklü , Kıvrıntılı
Qırkırın = 1 Kırmak , Mahvetme , Kırıp öldürmek veya kıyım yapmak , İtlaf etmek 2 İstisa-li
<< bkz Sıkıtandın , Cehımandın >>
Qırtasiye = Kırtasiye
Qırtıni =1 Tavuk sesi , Gaklama sesi 2 Kıtırtı , Çıtırtı 3 (mz) Konuşmasın anşılmaz veya anlamsız yanı
Qırt = Kırt sesi *** Qırte qırt = 1 Kırt kırt sesi , Kıtır kıtır 2 Tavuk gaklama sesi
Qırç [syn] = Çıt , İnce bir şey kırılırken çıkardığı ses Çıtırtı sesi , Kırışık sesi , Gıcırtı *** Qırçe qırç = Çatır çatır , Çıtır çıtır , Takır takır *** Qırçe qırç teze = Gıcır gıcır yeni
Qırçıni = 1 Çıtırdanış , Çatırdama 2 Gıcırdanış Çıtlayış , Çıtırtı , Çıtırtı sesi 3 Kütürdemiş *** Qırçini derzxıstın = Çıtuırtı çıkarmak
*** Qırçiniya beniştë = Sakız çıtırtısı , Sakız patlaması veya çıtlanası *** Qırçe qırç kıri soleki kırim = Gıcırdaklı bir ayak kabı aldın *** Qırçıniyä qolıncë = Kulunc çıtırtısı , Kulunckütürtüsü
Qırçandın = Çıtlatmak , Çatırdatmak , Gıcırdatmak *** Peçi qırcandın = Parmak çıtlatmak
<< bkz Keştandın >>
Qırçımandın = 1 Kırmalı etmek , Pileli pileli , Kırışık hāle getirmek 2 Mıncık mıncık etmek , Örselemek , Buruşturmak
<< bkz Qurçımandın >>
Qırçonek 1 [syn] = 1 Gıcırdak , Gıcır gıcır 2 Sakız yumşaltılmasında kullanılan bir tür diş budak ağacı recinesi 3 Gıçırdak sesi çıkaran tezāhüratlarda kullanılan el çarkı , Şakırdak 4 Kamaşık
Qırçonek 2 / Qırçomek = 1 Kırışık , Buruşk 2 ( mz/vulg) Moruk , İhtiyar
<< bkz Qerçûmek>>
Qırş [ n ] = 1 Çalı , Çırpı , Çubuk ( pl ) Çöp 2 Kürdan ( m) *** Qırş qal = Çer çöp , Çalı çırpı , Yonga kıymık vs *** Deviıstan = Çalılık , Bodur ormanlık *** Dıriya reş = Kara çalı , Tikenli kara çalı
{ Diğer Diyalektler : Qırçık , Hej , Hejık , Arjıng , Çırpi , Devi , Pejık }
Qırşık = 1 Çırpı , Çubuk 2 Şiş çubuk 3 Kürdan , Diş çöpü *** Qırşıke Xwarıne = Yemek yeme şişi , Japon veya Çin pironu *** Qırşıka dırana = Kürdan,Dişçubuğu
<< bkz Şıv >>
{ Diğer Diyalektler : Hevşk }
Qırş kal = 1 Çalı çırpı 2 Çer çöp
Qırşkari = 1 Çırpı örgücülügü , Lif örgücülügü veya işçiliği 2 Çırpıcılık 3 Kürdancılık
<< bkz Selıkvan / Sepepvan , Sepet >>
Qırşvan / Qırşıkvan [adj] = 1 Çırpı veya çubuk yapıp satan 2 Kürdancı , Kürdan yapıp satan
Qısm = Kısım
Qısas = Kısas
Qısır = Kısır
Qısse = Kıssa , Öykü
Qısmet = 1 Kısmet , Kader , Talih , Şans 2 Yağlı güreşte keyilen deriden şort
Qıstas = Kıstas
Qıyafed = Kıyafet *** Bı qıyafed = Kıyafetli *** Bê qıyafed = Kıyafetsiz
Qıyas = Kıyas
Qıyaskırın = Kıyaslamak
Qıymed = Kıymet ,Değer *** Qedır kıymed = Kadir kıymet *** Bı qıymed = Kıymetlice *** Bê qıymed = Kıymetsiz , İtibarsız
Qızılbaş = Kızılbaş
KÜRTÇE = TÜRKÇE sözlük FERHENG www.elat.ch