Rêzbûna Ti / Tî
Ti : Sıralaması
***********
Ti 1 [adj] = Kayınca , Kayın bilader
Ti 2 = Susuz *** Time = Susuzum *** Tiyê = Susuzdur *** Tiyi ? Susuzmusun ? *** Tî û bıçi = Aç ve susuz
Ti 3/ ti = 1 Zamir , Edat 2 Kürtçede ön ek , Türkçedeki son ek luk ,lik , lık , lar gibileri *** Tine = Getiriyor *** Tini = Getirecekmisin ? *** Tinın = Getiriyorlar *** Çinarti = Komşuluk *** Havalti =Arkadaşlık *** Xeriwti = Gurbetlik *** Yekiti = Birlik *** Dıjmınti = Düşmanlık , Hasımlık
Tibûyin / Tibûn = Susamak , Susuzluk *** Kerba tibûnê =Susuzluk harareti
Tik = Dik *** Tikwe = Dikil *** Tik rawe = Dik kalk
<<bkz Şıpê >>
Tikkırın = Dikletmek
Tikırın = Susatmak , Susuz bırakmak
Til = Bilye
Tin =1 Isı , Derece 2 Hararet *** Tin keşti = Ilık , El yakmıyacak kadar ısı *** Tina êgır = Ateş ısısı *** Tina destamı = Elimin ısısı *** Tina hulmeva ... = Uhulama ısısı ile ... , Nefes ısısı ile ... *** Bı tin = Isı ile *** Bê tin = Isısız
<< bkz Germ >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Têhn , Hit , Kelilan }
Tinder / Germder = Isı alan , Hafiyülharare ,Endotermik
Tinkeşti = Ilık , Süt ısısı kadar ısıtmak
Tinpiv 1 = Isı ölçer , Kalorimetre *** Tin pivi = Isı ölçümü , Kalorimetri
<< bkz Germpiv 1 >>
Tinpiv 2 = Termometre , Hararet ölçer
<< bkz Germpiv 2 >>
Tir 1 = Koyu , Su azlığından koyu , Koyu kıvam , Kesif
<< bkz Sıft , Ren >>
Tir 2 [mil] = 1 Ok ,Yayla atılan ok , Eski savaş silahı 2 Ok işareti ,(thcn) Ekran oku , Bilgisayar ve fere oku 3 Yük hayvanı arabalarında iki hayvanın koşulduğu ok , Araba oku *** Tirbaz = İyi ok kulalnan , Usta okcu (sp)Ok şanpiyonu *** Tir avitın / Tiravêtın = Ok atmak *** Qasi tir avêtıneki = Bir oktımlığı kadar (mz) Dört yüz adım kadar *** Kevana tir = Ok yayı *** Kurtıke tir = Ok yeleği *** Tir hıldan = Ok almak (mz) Oklanmak *** Tir xwearın = Ok yemek , Ok lanmak *** Bırina tir = Ok yarası *** Medere tirbazi = Ok meydanı , Ok atım yarış yeri , Ok poligonu *** Tir ê tatari = Tatar oku *** Tir lıj kevanêderkek = Ok yaydan çıktı *** Tirık = 1 Zenberk veya yelkovan 2 (bot) Ok bitbisi , Gelincik otu ***
Tir 3 [ast] = Merkür gezegeni
Tiraj = Hedef
Tirbûyin / Tirbûn 1 = Koyu olma , Kesiflik
<< bkz Sıftbûyin , Renbûyin >>
Tirbûyin / Tirbûn 2 [mil] = 1 Oklanış , Oklanmak 2 (mz) Ok gibi olmak
Tirdank = Okluk , Ok torbası *** Tirkeş = Sadak
{ Diğer Diyalekt’ler :Tirkeş}
Tirdarkırın = 1 Oklamak , Okla infaz etmek , Ok cezası ile öldürmek 2 (mz) Sevgiliye ok atmak , Gönül kırmak *** Bıjanga tirdarkıri = (edb) Oklayan kaşlar
< bkz Berdarkırın >>
Tırik = İbre
Tirik = Öven direği *** Tirike erebe = Araba direği
Tirej / Tirêj = 1 Işın , Şuā , Hüzme , Işık demeti, Gün 2 Şafk / Şavk , Far 3 Işıktan yansıyan ışık yansıları veya ışıldaklılık *** Çeke tireji = Işın silāhı *** Tireji = Şuāiye , Işınlar *** Tirêja ro = Gün ışını *** Tirêj Tirêji = Huzme huzme , Işıl ışıl , Işın ışın
<< bkz Şewq / Şevq >>
Tirêj piv / Tirêjdank = Işık ölçer
Tirkırın 1 = Koyulaştırmak , Kesifleştirmek
Tirkırın 2 [mil ] = Oklamak , Ok atmak *** Kujiya tir avêj / Jûjiya tir avëj = (zoo) Ok kirpiis , Ok atan kirpi *** Tirva name şandın = Okla mektup göndermek , Okla yazılı bir kağıdı göndermek
Tirmar [zoo] = Ok yılanı
Tirmeh / Temûz = Temmuz , Yılın aylarından
{ Diğer Diyalekt’ler : Xermanan , Têrmıh }
Tiş = Kertik , Çentik
Tişkırın = Çentiklemek , Kertiklemek
Tirqe tirq = Kahkaha
Tirdank / Tirdang = 1 Sadak , İçine ok koymaya yarayan kab 2 Araba veya saban okunun geçirildiği delik
Tirêj = Huzme , Işık demeti
Tirk / Tirık = İbre , Yel kovan , Saat akrebi
Tirkêş = 1 Okluk , Ok konulan torba , Sadak 2 (rgd) Ok çeken
<< bkz Tirdank >>
Tirmeh = Temuz
Tipi =Kuru soğuk , Tipi
Tirqe tirq = Kahkaha
Tixe = Jilet
Tirvan [mil] = 1 Okcu ,Ok atan 2 Ok yapıp satan (sp) Okculuk sporu yapan *** Tiravêj =Ok atıcısı *** Tir avêjti = Okculuk *** Tirvanî = Okculuk
Tiş = 1 Kertık , Çentik , Kesici alet ile yapılan çizim 2 (mz) Elde veya yüzde genellikle soğuktan olan çatlaklar *** Dar tiş kırın = Ağaç çentmek , Odun kertiklemek veya çentiklemek *** Pê kêrêva tiş kırın = Bıçak ile çentmek , Bıçak ile kertiklemek *** Du tiş = İki çentik *** Bê tiş = Çentiksiz , Kertiksiz *** Bı tiş = Çentikle , Kertikle , Çentikli
{ Diğer Diyalekt’ler : Kêrt , Nıqır , Gen , Nıqırk , Nıqrık , Kırtık }
Tiş tiş bûyin / Tiş tiş bûn = Çentik çemtik olma veya oluş , Çentiklenme , Çentilmek , Kertikli olma veya olmak *** Tişbûna nenûka = Tırnak çentiği , Tırnak ile olan çentik veya kertik
Tişkırın / Tişandın = Çentme / Çentmek *** Tiş tişi kırın Çentik çentik etmek , Çentiklemek , Çentilkleme , Kertik kertik etmek
Titık [zz] = Oyuncak , Çocuk dilinde oyuncak
Tiyatro = Tiyatro
<< bkz Şano >>
Tiz = Hayvanın huysuzlaşması