Rêzbûna : Ve / Vê
Ve : Sıralaması
Veşartın = Saklamak , Gizlemek , Ört basetmek
Ve 1 = Bileşik kelimelerde ön ek görevi yapar , Ön ek *** Veşandın = Yayınlamak , Neşretmek *** Veşartın = Saklamak *** Ve şûştın = Yuğmak , Çitiliyerek yıkamak , Ovalıyarak yıkama *** Vexıstın = Yatırmak *** Ve qetandın = Ayırmak , Bir bütünden bir kısım ayırmak , Ayrıştırmak *** Vereşandın (syn) 1 Sökmak , Örülü bir örgüyü sökmek 2 Kusmak *** Ve kışandın = Çekilmek , Gerisin geri çekilmek *** Vekırın = Açmak
...ve 2 = Son ek belirteçi , İlele durumlarda bağlaç görevinide yapar *** Derkeve = Çık *** Derkeve devra = Çık dışarı *** Deve te / Deva te = Ağzın
Vê = Belirteç , Bu , Şu , İşaret edatı *** Vê derê = Bu yerde , Burda
Vê gavê = Şimdi , Hemen , Bu an , Şimdilik *** Vê carê = Bu kez *** Vê pırsê = Bu soruyu , Şu soruyu *** Vê rojê = Bu gün *** Vê rojêda = Şu günde , Bu günde *** Vê şevê = Bu gece , Şu gecede *** Vê navi = Bu ismi , Bu adı
<< bkz Vi , Ev >>
Vabırın / ...vabırın = Götürüm , Sürdürme , Bileşik kelimelerde son ek olarak kullanılır *** Rêvabırın = Yürütmek , İdare etmke *** Xwevabırın = Kendiyle götürdüler
Vebırın = İle götürmek
Vecibe = Vecibe
Veçhile = Veçhile
Vekışandın = Çekilmek , Geri çekilmek , Caymak *** Şunda vekışandın = Geri çekilmek *** Lekend vekışi = Sel veya taşkın geriye çekildi
Veçın = İçit , İçilebilinen her türlü içecek
Vegıvzandın = 1 Dalaşmak , Boğuşmak 2 Hayvanın yere yatıp eşelenmesi , Köpeğin ısırması
Vecınıqin = Tepke , Refleks
Vecınıqandın [syn] = İrkilmek , Ürpermek , Afallamak , İrade dışı veya korkarak titreme , Ürkmek *** Xewêda vecınıqandın = Uykuda ürpermek veya titremek *** Siyaxwe dıvecınıqe = Gölgesinden ürküyor
{ Diğer diyalekt’ler : Helcenıqin ,Hılperin , Hılcenıqin , Hılpetıkin }
Veçınandın = İçmek *** Av veçınandın = Su içmek *** Dew veçınandın = Ayran içmek *** Erd avê gı veçıni = Toprak tüm suyu içti , Yer tüm suyu içti *** Çay veçınandın = Çay içmek *** Sare sar dew tê veçınandın = Ayran soğuk soğuk içilir
{ Diğer Diyalekt’ler Vexwarın , Noşin ,Noştın }
Vederna / Vanderna = Buraları
Vegıvızandın / Vegızandın [syn] = 1 Isırmak , Kedi veya köpek ısırması 2 Boğuşmak *** Se hev vedıgıvızinın = Köpekler boğuşuyor , Köpekler ısırıklaşıyor
Vegavê = Şimdilik , Şu an *** Va gave newe = Şu an olmaz ,Şu an olmuyor
Vedan = Açmak , Kapalı bir şeyi açmak *** Çel vedan = Çukur açmak
<< bkz Jevkırın ,Vekırın >>
Veger = 1 Dönüş , Ricat , İade 2 Dönüm , Yıl veya ay sürelerinde aynı zamana gelen vakit *** Sal veger = Yıl dönümü
Vegerandın [syn] = 1 Geldiği yere geri göndermek veye döndürmek , Gerisin geri çevirmek , İade etmek 2 Donup dolaştırmak *** Duh vegeri = Dün döndü *** Vegeri hate malê = Dönüp eve geledi
Vegertın [syn] = 1 Dönüş 2 Döngü
Vegıvrandın = Hazm etmek , Sindirmek
Vegırtın = 1 Örmek 2 Dokumak *** Por vegırtın = Saç örmek *** Xaliçe vegırtın = Halı örmek veya dokumak *** Pora vegırti = Örülü saç *** Vegırtına dest = El örgüsü *** Vegırtına makinê = Makine örgüsü *** Gore vegırtın = Çorap örmek *** Kurtık vegırtın = Yelek örmek
{ Diğer Diyalekt’ler : Hûnandın , Mûnandın , Wûnandın ,Veçınin , Hizavtın , Honandın , Raçandın , Vehandın }
Vegırtandın = 1 Ördürtmek 2 Dokutmak
Vekırın = Açmak ,A ralamak *** Gıli gıliya vedıke = Laf lafı açar *** Deri vekırın = Kapı açmak *** Çev vekırın = Göz açmak *** Vekıri = Açık *** Venekıri = Açık değil *** Vedıke = Açıyor *** Gule vekıri = Açık gül *** Çiçekan gı vekıriye = Çiçeler hepsi açılık , Çiçeklerin tümü açık *** Kıteb vekırın = Kitap açmak
Vekıri = Açık
Veketandın = Tatmak , Uzanıp yatmak
Veketi = Yatık
Vekıtandın / Veketın = 1 Yatmak , Uzanık yatmak , Boylu boyuna uzanmak 2 Uyumak (vulg) Takla 3 Gemi veya kayık demir atması limanlama hāli 4 Mahkümiyet çekmek 5 Boşta işsiz olamak 6 (mz) Cinsi münaset hāli *** Veketi = 1Yatık , Uyur hāle girmek veya geçmek 2 Sırt üstü veya yüzü koyun yere uzanık hāl *** Veketiwu = Yatık idi *** Çep veket = Sola yattı *** Rast veketi = Doğru yatan *** Deverû veketi / Deveri veketi = Yüzü koyun yatan *** Ne raketiyê, paşılda qundax veketiyê . = (rel) Doğurmamış , koynunda bebek yatıyor . *** Em çakın qayde veketın rabûnë eve = Ne edelin yatıp kalkmanın kaidesi bu *** Vekeve ! = Yat , Uzan , Boylu boyuna ol *** Venekeve ! = Yatmıyor ! *** Venexe = Yatırma *** Ser guhexwe veketi ma = Kulağın üstüne yatık kaldı *** Ser guh vekıtandın = Kulak üstüne yatmak (mz) Vurdum duymazlık , Kulak adıcılık *** Vexıya = Yattı , Uzandı (vulg) Devrildi , Takla *** Hışam veneket / Hışam ne bırî = Aklım yatmadı , Aklım kesmedi *** Destamı vexıstiyë = Elim yatkındır *** Xwedê ne veketiyê = Alaah cc uyumuyor , Allah cc yatmıyor *** Jı mer kuji panzdeh sal veket = Erkek öldürmekten onbeş yıl yattı *** Qestinga veketiyê = Mahsustan yatmış , Yalancıktan uyuyor
<< bkz Razandın , Paldan >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Nınıstın , Ramedin , Razin }
Wexandın = Yatırmak *** Erde wexandın = Yere yatırmak
<<bkz Vexıstın >>
Vexıstın 2 = 1 (fin) Yatırımak ,Tevdiat , Plasman , Mevduat 2 Manolamak yani posta parası diye ortaya sürülen meblağ veya basılma hāli *** Peraxwe gı bankeda vexıst = Parasını tümümü bankaya yatırdı *** Pere xexısti hat kışandın = Yatırılan para çekildi *** Me yên desta hebûyi gı vexıst da dıkanê = Elde olnın hepsini dükkana verip yatırdık *** Me peraxwe vexıste zêra = Paramızı altına yatırdık *** Tuji vexe faize = Sende yatır faize *** Hezar hezar qumarë vexıstı lë Tepûşamıda …= Bin bin kumara basan , fakat yordamımdan yana … , Kumara bin ,bin basan fakat ben söz konusu olduğumda … *** Herım postexanë pere vexım = Postahaneye gidip para yatırayım
<< bkz Emanetkırın >>
Vexıstın 1 = 1Yatırmak , Yere paralel uzanıp yatmak 2 Serme / Sermek , Yaymak , Yayıp yaydırılmış hāle getirmek 3 (mz) Ihlmak ile yatırmak , Tünetmek veya yere sinmiş hāle getirmek , Pusturmak 4 Pusuya yatmak , Pusmak , Sinip yere uzanmak *** Gı hate vexıstandın = Hepsi yatırıldı , Hepsi seririlip yaydırıldı *** Deve nixandın = Deve ıhlmak , Deveyi çöktürmek *** Hêştır vexıstın = Deve yatırmak , Deve ıhlamak *** Bın mıda vexısti dırêj ma = Altımda yatık uzanmışca kaldı *** Hepe tatari bı siyaraxweva xwe erdê veduxe = Tatar atı binicisi ile kendini yere yatırıır *** Mırişkame mellısi , kerji xwe vexıst , hêştıramı nixinda îca dora razandınamıne ! = Tavuğumuz tünedi , eşekte yattı , devem ıhlamada , artık sıra benim yatmamda ! *** Se xwe bın lorêda vexıstıyê = Köpek kendini ot yığını altında yatırmış *** gere xwe erde vexıst = Çocuk kendini yere yatırdı *** Baran û zipık gennımeme gı vexıste erde / Baran û zipık gennımeme gı raxıste erde = Yağmur ve dolu tüm ekinlerimizi yere serdi , Yağmur ve dolu tüm ekinlerimizi yere yatırdı
<< bkz Raxıstın , Razandın , Veketandın , Mellısandın >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Ramedandın , Ramıtandın , Nıvınanadın , Nıvandın }
Vexısti 1 = Yatık 2 Serili , Yayık hālde
Vexısti 2 = Yatıran , Serem , Yayıp yaymalayan
Veketi 2 [rgd] = Yatan , Uyuyan (mz) Şekerleme yapan , Kestiren
Vexıstandın = Yakmak , Serdirtmek , yaydırtmak
Vexıstıngeh / Vexıstınder = Yatırın alanı , Yatırım yeri
Vexıstivan = [adj] = 1 (fin/ ) Yatırımcı , Tevdiat eden veya yapan , Mudi 2 (adj)Yatırıcı , Serici , Serip yayıcı *** Vexıstınvanî = (fin) Yatırımcılık , Müteşebbüsçü , Müteşebbisçilik , Müteşebbislik
<< bkz Teşebısvan Teşebûsvan , Mudi >>
Vêxıstın [lr] = 1Yakmak , Ateş tutuşturmak , Ateşlemek, (vul) Tellemek 2 *** Hene vêxıstın / Xene vêxıstın = Kına yakmak *** Gırëbend vêxıstın = Yakı yakmak *** Ardafe vêxıstınê = Ateş tutuştucu , Odun veya kömür gibi olanları tutuşturmak için yardımcı yakacak , Tutuşturucu *** Cıxara vêxıstaın = Sigara yakmak *** Çıra vêxıstın = Lanba yakmak , *** Mı vêxıstın = (mz) Beni yaktılar *** Vêketi = Yanık *** Vë neketi = Yanmamış , Yanık dağil *** Vênekewe = Yanmıyor *** Ev malamı şewıtand / Ev malamı vëxıt = Bu evimi yaktı *** Dûrva tıştek vêdıket = Uzakta bir şey yanıyordu *** Vêketi vêketi = Yanık yanık *** Vêxıstına kerma = Tezek yandırması *** Hevra vêketın = Birlikte yandılar *** Ez vênexım = Ben yakmıyorun *** Tu vêxe = Sen yak ***Ew pêşta vêxıst = Bu önce yaktı *** Vêxısta ma = Yanık kaldı *** Vêxıst lê nızanım pê piçikê pê hestê ? = Yaktı fakat bilmiyorum çakmaklamı kibritlemi ? *** Cıxarak vexıst = Bir sigara telledi
<< bkz Dadan / Darandın , Şevıtandın , Sotın , Agır Güneş yanığı için Qemılandın >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Pëxıstın , Şawıtandın , Vësandın }
Vêxıstandın = Yandırtmak , Yaktırtmak , Ateşle tutuşturtmak
Vêxısti = Yakan , Ateşleyen , Ateşi tutuşturan
Vêxıstivan [adj] = 1 Ateşci / Ateşleyici , Ateş yakıcı 2 Yakıcı , Kına veya yakı yakan 3 Kundakcı , Ateşle kundaklayıcı , Yakıcı kokteyl yapan
Vexwarın = İçeçek , İçki , Meşrubat
<< bkz Şirav , Fırkırın 1 >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Vexwer , Wexwarın }
Veqetandın = Ayırmak , Ayrıştırmak , Ayrılmak ,
Veqıvşandın / Veqıvşantın = 1 Irgalamak , Kımıldatmak , Kımıl kımıl ettirmek , Bir kabın iyi dolması için ırgalamak veya silker gibi yapmak , Kıpırdatnak , Kıpır kıpır ettirmek , Çalkamsallatmak 2 Irgalanmak , Silkenir gibi yapmak , Irganmak *** Boy pak tıjibûyinê veqıvşandın = İyi dolması için ırgalamk , İyi dolum sağmak için kıpırdatmak , İyi dolgu veya doluş için çalkar gibi etmek *** Veqıvşanti = Irgalanmış *** Veqıvşandki = İrgalamaca , Irgalar gibi , Kıpırldatmaca *** Dan veqıvşandın / Veqıvşandından = Irgalatmak , Irgalattırmak , Kımıldattırmak
<< bkz Lıvandın >>
Veran = 1 Örtülü bir şeyi açmak 2 Eşeleme
Vereşandın 1 = Sökmek , Çözmek , Örülü ilmikleri örğüden tektar sökmek , Örgü çözmek
{ Diğer Diyalekt’ler : Verşandın , Verşin , Nışırin }
Vereşandın 2 = 1 Kusmak , Kusuntu hāli , Kusuntu ile sökülmek veya çözülmek , İstifrağ ekmek , Kay etmek 2 Gaseyan hāli , Kusma başlangıcında oluşan bunaltı 3 Bebeklerde kesmik , Emilen anne sütünü hıkkıdıkla dışarı atmak 4 (mz) Nefret ettirmek veya bezdirtmek *** Vereşandından = Birine kusma yadımında olmak veya bulunmak , Kusturucu şey
<< bkz Bunaltı için Qılqal >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Varişin , Vereşin , Veraşan }
Vereşan / Vereşin = Kusku , Kusuntu , Kusmuk , Kusuk , Kusulmuş atıklar
Verûn / Verrûn [syn] = 1 Yolmak 2 Deşmek *** Erd verûn = Yer deşmek , Toprağı yolar gibi deşmek *** Giha verûn = Ot yolmak *** Belçık verûn = Yaprak yolmak *** Vedırûm = Yoluyorum *** Verû / Verrû = Yoldu *** Por verûn / Por rûçıkandın = Saç yolmak *** Vedûre = Yoluyor *** Venerûne = Yolma (*69)
<< bkz Rûçıkandın >>
Vesê [syn] = 1 Sabah / Sabahleyin 2 Bu gün 3 (mz) Temin 4 İçinde bulunan günün geçmiş zamanı *** Vesêva = Teminden beri *** Vesê nivro ... = Bu gün öğlen....*** Vesê zûva ... = Bu gün erkenden ...*** Vesê çû = Bu sabah gitti , Bu gün gittti *** Vesê berbange ...= Bu gün sabah erken de... , Bugün seherde ... , Bu gün tan da ...
<< bkz Îro >>
Veşari = Gizlice , Saklıca
Veşartın [syn] = 1 Saklamak , Gizlemek 2 Kamufle etmek *** Vedışêre = Saklıyor , Gizliyor *** Mı veşart = Ben sakladım , Ben gizledim *** Kê veşart ? = Kim sakladı ? , Kim gizledi ? *** Gıliya veşarti = Gizli laf , Saklı söz *** Ne veşarti = Saklı değil , Gizli değil (mz) Açıkca , Alenen , Açıkta *** Veşarti bû eşkere = Saklı aşikārlaştı *** Xweveşartın = Saklanmak , Kendini saklamak
Veşarti [syn] = 1 Saklı , Gizli 2 Gizlenmiş , Gizemli*** Veşarti bû eşkere lë ... = Saklı aşikārlaştı fakat ...
Veşartgeh [syn] = 1 Gizlenilen yer , Saklanılan yer 2 (vulg) Zula
Vekışandın = Geri çekilmek
Xınımandın = Örtmek
KÜRTÇE = TÜRKÇE sözlük FERHENG www.elat.ch