Rêzbûna : Xwe
Uzun okunan Hū : Sıralaması
***********************

 Xuyabû = Görünme , Belirme

Xwarın = Yemek , Azık , Aş


Xwe 1 = 1 Kendi , O , O kişi , Kendisi , Bizzat , Bilakis 2 Fāil veya āmile dair zamir 3 Re’sen *** Xweva çûyin = Bayılmak , Kendinden geçmek *** Xwe berdan = Kendini salmak , Kendini koyvermek (mz) Boşlamış *** Xwe hılgırtın = Kendini tutumlamak , (mz) Verlıklaşmak , Zenginleşmek *** Xwe bı xwe cerıband = Kendi kendisi denedi , Kendi kenndisi tecürbe etti *** Xweji = Kendiside *** Xwe mı vedışëre = Kendini benden saklıyor *** Ka xwera rë avakıryë meraji abvavke ? = Hani kendisine bir yol yapmışmı bizede yapsın ? *** Xwedıre naskırınë = Kendini tanıtıyor *** Xweva usane = Kendiliğinden öyle *** Mala xweda = (syn) 1 Evinde 2 (mz) Allah cc evi , Camii veya ibadetgāh , Mābet *** Pozaxwe tëdıxe her tıştı = Burnunu her şeye sokuyor *** Qızaxwe damı = Kızını verdi bana , Kendi kızını verdi bana *** Xwera = (syn)1 Kendine 2 Kendime *** Mı xwera = Ben kendime *** Tu xwera = Sen kendine *** Ew xwera = O kendine *** Ev xwera = Bu kendine *** Ez xwe bı xwe … = Ben kendi kendimle… *** Tu xwe bı xwe … = Sen kendi kendinle …*** Xweva us bû = Kendiliğinden böyle oldu *** Xwe kırıne şeteleki usa në gotın = Kendilerini öyle bir belāya sokmuşlarki söylenmiyor *** Xwe zane = Kemdini biliyor *** Xwe nişankırın = (syn) 1 Kendini belli etmek , Açığa çıkmak , Alanenleşmek 2 Kendini nişanlamak , Kız veya erkeğin nişanlanması =Xwepreresti = Egoistlik , Narsislik , Bencillik *** Xwekır = (syn)1 Kendisi yaptı 2 Keyindi , Kuşandı *** Ne hayjxwene = Kendinde değil , Kendini hissetmiyor , Dalgın *** Xwe avite erde = Kendini yere attı *** Xwe parıstın = 1 Kendini korumak , Kendini sakınmak , Kendini kollamak 2 (hq) Kendini savunmak *** Tu dıbëji xwe mıva gırëdayiyë = (mz) Sanki kendisini benle bağlamış , Sanki kendisini benle bağlamış gibi *** Xwe karkırın = Kendinbi hazırlamak , Hazır duruma gelmek *** Xwe jë gırtın = Kendisinden sakınmak , Kendisinden alınmak *** Ez xweji teji … = Ben kendimide senide …*** Xwe dıxıst ! = Kendine vuruyoddu ; Dövünüyordu ! *** Ew merıv xwe xwe xweva bezare ! = O insan kendi kendisiyle bezar , O insan kendi kendisinden aciz ! *** Xwe dırëjkırın = Kendini uzatmak , Uzanıp yapmak *** Xwe zef pıçûke = Kendisi çok tıfıl , Kendisi çok küçücük , Kendisi çom ufacık , Kendisi çok minnacık *** Xwe alandın = (syn) 1 Kendini dolandırmak , Kendini çıkmaza sokmak (mz) Belaya bulaşıp kalmak 2 Bürünmek 3 Sarmaşlaşmak , Sarılıp kuçaklaşmak *** Hılda ser xwe = Üzerine aldı *** Mı hılda ser xwe = Ben aldım üzerime , Üzerime ben aldım *** Lı sera çiya xwe serexwe = Dağlar başında kendi başına *** Xwe û xwe zwekır 1 Kendi kendine etti 2 Re’sen kendisi yaptı *** Xwe û xwe mı xwekır = Ben kendi kendime ettim , Re’sen ben kendi kendime ettim
<< bkz Ew , Jë >>
(*48)



Xwe 2 = 1
Ben , Kendim 2 Fāil özneye dair zamir 3 Re’sen *** Xwe xwe xwe = Re’sen kendim *** Mı xwe xwe xwekır = 1 Ben kendi kendime ettin 2 Re’sen ben kendime ettim
(*48)
<< bkz Ez , Mı , Xwe 1 , Kes >>

Xwe 3 =
Tabi , Zaten , Bilakis
(*48)
<< bkz Tabi için : Lë 3 , Usa >>

Xweberë = 1
Başuna , Hiç sebep yoktan , Yerli yersiz , Ulu orta 2 Nafile , Beyhude , Fuzuli 3 Safsata , Demagoji , Şarlatanlık 4 Başarızlıkla sonuçlanan girişim , Fiyasko 5 Fos / Fosluk , Fos çıkma *** Xweberë xwe acızdıkım = Boşuna rahatsız oluyorum , Boşuna acizleniyorum *** Xweberë xeberdırın = Boşuna konuşuyorlar *** Xweberë ne hati = Boşuna gelmedin *** Xweberë me viya kıri = Boşuna bunu biz satın aldık , Boşuna bunu satın aldık *** Xweberë ez hatıme vi dınë = Boşuna ben bu dünyaya gelmişim
<< bkz Bëhude>>

Xweberëki = Boşunaca , Beyhudece , Fuzulice



Xwe 4 = 1 (phil) Öz , Kişinin mānevi varlığı , Nefs , Kendi , Benlik , Benliğimiz , Asli unsur , İçsel , İçsel hālimiz , Varlıktaki merkez 2 Hulāsa , Bir şeyin asıl özü , Esas , Muhtevā 3 (phil) İç güdü 4 Zāt , Bizzat , Ayn *** Kurme darë jı darëyë = (red) Ağacın kurdu kendi özünden *** Xwe û gotınaxweva yeke = Özü ve sözü bir *** Jı xwe = Özümden , Kendimden *** Nota xwe / Mina xwe = Özüm gibi *** Xwe nërin / Xwe nëhırandın = Özüne bak , Kendine bakmak *** Xwe usane = Özü öyle , Kendisi öyle , Kendi öyle *** Xwe xwe xwe teselekırın = Kendi kendini yoklamak , Öz denetim , Kendi özünü kontrol etmek *** Xwe xwe xwe zeftkırın = Kendi kendini zapt etmek , Kendi özünü kontrol altına almak , Benliğine dikkat etmek *** Hındırexwe = İçini , Kendi özünü *** Xweva = 1 Kendim ile , Özün ile , Benliğim ile 2 Kendi ile , Kendisi ile *** Xwe nefsexweva = Kendi nefsim ile , Kendi özüm ile , Kendi nefsimle *** Ez xwe = Kendi , Kendi özüm , Kendi nefsim

(*52) (*48)
<< bkz Xwelasa >>

Xwebûyin / Xwebûn =1
Kendi kendine olmak , Kendi kendine oluş , İyelik , Sahiplik , Māliklik 2 Var oluş , Var oluşum / …culuk , Özcülük 3 (tchn) Otomatik / Otamatikman
(*52)

 

Xweli = Toprak

Xwelidank = Kültablası

 

Xudmıktar [pol] = Otonomi , Muhtariyet , Özerklik

Xulam = 1 Uşak , Hizmetci 2 Köle *** Xulamo = Erkek uşak veya hizmetci *** Xulamë = Kadın hizmetci , Cariye *** Xulami = Uşaklık veya kölecilik

Xulamti = 1 Uşaklık 2 Kölelik

Xulase = Hulasa , Sözün kısası

Xurçık = Dağarcık , Küçük torba

<< bkz Tûrık >>

{ Diğer Diyalekt’ler : Heban , Hebanok , Hımban }


Xurre xur = Horul horul

Xurrini [syn] = 1 Horuldamak 2 Gürlemek

Xuşk = 1 Kız kardeş 2 (mz) Henşire , Hademe *** Xuşka mezın = Büyük kız kardeş , Abla 

Xwarın pêj = Ahçı / Aşçı

Xwendındank / Xwendındagk [syn] = 1 Rahle , Nota tezgahı 2 Okumaya yardımcı olan alet , Büyüteç , Pertavsız , Lup

Xwendivan = 1
Okutman , Paleograf , Lektör , Eski yazı okuyan uzman , Yüksek okullarda kompozisyon ve tahrir alıştırmaları yapan veya yaptıran vede bu gibi dersler veren öğretmen 2 Hiyerograf , Şekillerle ve resimli eski mısır yazıları gibi eski hiyeroglif ifadeleri bilen veya okuyan vede okutan *** Xwedıvanti = Öğrencilik , Talebelik

Xwendıvan / Xwendevan =
Okuyucu , Hen okuyucu hem yazıcı , Talebe , Öğrenci , Okullu

Xwendekar = Okuyucu , Öğrenci , Talebe
<< bkz Xwedıvan >>

Xwendın = Okumak , Öğrenme , Öğrenim , Tahsil / Tahsil etmek 2 (rel) Tilavet ,Tertil *** Dıxwene = Okuyor *** Ne xwene = Okumuyor *** Dı xwend = Okuyordu



Xwendıngeh / Xwendıngeh = Okul , Okuma yazma öğrenme yeri *** Xwendıngehe dest pëkë = İlk öğrenim , İlk okul , İlk öğrenim yeri *** Xwedıgehe dë = Ana okulu *** Xwendıngehe bılınd =Yüksek okul *** Xwendıngehe navin = Orta okul
<< bkz Dıbıstan >>

Xwexwedank / Xwexwedang = Otomat , Kendi kendine müşteriye hizmet verev aygıt veya cihaz

Xwexwedangkırın = Otomatik yapmak , Otomatikleştirmek


Xwevabûyin / Xweki =
1 Töz , Özdek , Monat , Başlı başına olmak , Sonsuzluk 2 Kendi kendine oluş , Kendi kendileğince olmak
(*52)

Xwe xwe 1 = Kendim , Kendi kendime , Re 'sen ben *** Mı xwe xwe vi tışti çëkır =Ben kendi kendime bu şeyi yaptım


Xwe xwe 2 = Kendisi , Kendi kendine , Re'sen o *** Ew këwe xwe xwe xwe zane = O kimse kendi kendini biliyor

Xwekırın 1 = Kendi kendisince yapım , Kendiliğince yapmak , Başkaları olmadan kendi olanakları ile gerçekleştirmek

Xwekırın 2 = Keyinmek , Kuşanmak *** Sol xwekırın = Ayak kabı giymek , Kundura giymek *** Gore xwekırın = Çorap giymek *** Kınc xwekırın *** Elbise giyinmek , Giysi giyinmek ,Urba giyinip kuşanmak *** Devsa xwekırne = 1 Soyumna giyinme kabini 2 Duş kabini *** Av xwekırın = Suya girinmek , Banyoya girinmek , Duş almak


Xwexweti = Hısım , Akraba , Koğum , Yakın , Karin
<< bkz Xızm >>




Xwexwetivan =
Akrabacılık , Hısımcılık , Koğumculuk

Xwexwebûyin / Xwexwebûn = [phil] 1 Özdevim , Kendi öz güçü ile olmak 2 İnsiyāk , İç güdüsellik 3 (tchn) Kendileğince olma , Otomatikman 4 Zatülhareke , Otomatik oluşan

(*52)
<< bkz Qudret , Qudretbûyin >>




Xwexwebûyiniyat =
[phil] 1 Özdevinimcilik , Maddecilik , Meteryalizm 2 Mihānikiyet

Xwedê / Xweda [rel] = 1 Zātullah , Allahin zātı , Allahın öz varlığı, Çalap 2 Rahmet edici , Kendinden herşeyi var eden ve veren , Rahman 3 Huda , Allah , Tanrı , Rab , Halik 4 (myt) Mābud / Mābut , Mūbdi , Çalap , İlāh , Yaradan 5 Hak / Cenabı hak , Mevlā *** Bı xwedeki ! = Allah aşkınade bakayın ! *** Bıri xatıre xwedê = Allaha hatırı için *** Dırya xwedê = Allah aşkına yalvarmak , Allah aşkına bana açı anlamında bir yakarıdır . *** Xwedê te bıhêle = Allah seni bıraksın , Allah seni var kılsın *** Xwedê hışe sılamet bıre te ! = Allah sana sağlıklı akıl versin *** Xwedêra lava kırın = Allaha yalvarmak , Allaha yakarmak *** Xwedê zêreke ! = Allah artırsın (mz) Şükür elhamdülillah *** Xwedê mıra ez tera = Allah bana ben sana *** Ne benda şermdıkın neji xwedê şermdıkın = Ne Allahtan utanıyorlar nede kuldan utanıyorlar *** Xwedê zane ! = Allah bilir ! *** xwedê naskırın = Allahı tanımak , Allaha inanmak *** Xwedê belaxwe bırê = Allah belāsını versin *** Xwedê derik bıgıre hezar deri vedıke = (red) Allah bir kapıyı kaparsa bin kapıyı açar *** Xwedê levbine ! = Allah uyuştursun , Allah barıştırsın *** Xwedê axiriya vi şıxuli xerke! = Allah bu işin sonunu hayır etsin ! *** Xwedê te qehırke ! = Allah seni kahretsin *** Xwedë sermeyê ! = Allah üstümüzde ! *** Xwedê neke şermê = Allah utandırmasın , Allah utanç içinde komasın *** Xwedê bê guman nehêle ! = Allah gumansız bırakmasın , Allah çaresiz komasın *** Dosta xwedê / Hogıre xwedê = Allahım dostu *** Xwedê qasi bılındiya çiyê berf dıbarine = (red) Allah dağın yüksekliğine göre kar yağdırır .*** Xwedê kêmasi nerê ! = Allah noksanlık vermesin , Allah eksik etmesin *** Xwedê bıra wi neke pare keseki = Allah onu kinseye nasip etnesin , Allah onu kimseye pay etmesin *** Xwedê ne tırsi = Allahtan korkmaz *** Xwedê şahıremıne ! = Allah şahidimdir *** Xwedê neke ! = Allah etmesin *** Xwedê rehmaxwe pê bıke ! = Allah rahmaetini eylesin ! *** Boy heqa xwedê = Allah hakkı için *** Mere xwedê = Allah adamı *** Xwedê neke hevçi yên usa . = Allah öylelerine muhtaç etmesin .*** Nızanım xwedë mıra belaxwe şand ? = Bilmiyuorum Allah bana belesınımı gönderdi ? *** Jı xwedê bıtırse ! = Allahtan kork ! *** Mala xwedê = Allahın evi (mz) Camii , Mescid , Kilise , Havra *** Xwedê mı şıltaxa vi bıparêze = Allah beni bunun kuru iftirasdından korusun / … iftirasından saklasın *** Xwedê pirozke = Allah mübarek etsin , Allah laiğinsi versin *** Roja xwedê tım usane = Allahın günü hep öyle *** Xwedê kerime ! = Allah kerimdir ! *** Jı xwedê ne tırsi tê tırsandın . = Allahtan korkmuyandan korkulur . *** Xezawa xwedêva xezawe yê bê bawer ne yeke ! = Allahın gazabı ile imansızın gazabı aynı değildir ! *** Hawar hawari hêy xwedam ! = İmdat imdat hey Allahım !*** Xwedë dostwe rok tê zalımji poste . = (red) Allah dost ise bir gün gelir zalimde posttur .*** Nava xwedêva bı qewla pêxemberva em qizawe dıxwazın ! = Allahın adıyla peygamberin kavliyle kızınızı istiyoruz ! *** Xweda wekil Diyarbekir kefil = (red / vulg ) Allah vekil Diyarbekir kefiil *** Rezila xwedê = Allahtn rezili *** Xweda dıldawe bıhûştji mıldayë / Xweda dıldawe cınnetji destdayê = Allah gönüldeyse cennette koldadır , Allah gönüldeyse cennette eldedir *** Xwedê korke = Allah kör etsin *** Belangaza xwedê =Allahın zavallısı , Allahın māsumu , Allahın mazlumu *** Xwedê sılameti bıre ! = Allah selāmet versin , Allah sağlık versin , Allah iyilik versin *** Gazi xweda nekım lêçıbıkım ? = Allahı çağırmayımda ya ne edeyim , Allaha yalvarmayımda ya ne edeyim ? *** Xweda xwedayê = Allah Allahtır *** Xweda gotiyê tu bıwe kurd lë ez ne kurdım = (red) Allah demiş sen kürt ol fakat ben kürt değilim demiş *** Xwedë te mırazaki şava şake = Allah seni şen bir mürüvvetle şenlendirsin *** Xwedê heqe heywana bê ustıiri ser heywana bı ustirida nehêle ! = (red) Allah boynuzsuz hayvanın hakkını boynuzlu hayvanın üzerinde bırakmaz ! *** Xwedê xwedêyê bı ustiriji ev dıke bê ustıriji ev dıke lê … = Allah Allahtır boynuzsuzuda eden o boynuzluyuda eden o fakat …*** Xwedê mezıne = Allah büyüktür *** Xwedê jı hev neqetine ! = Allah birbirinden ayırmasın ! *** Xwedêva nê bazari kırın = Allahla pazazlık edilmez *** Xwelkkırına xwedê = Allahın var etmesi , Allahın hilkati , Allahın yaratması *** Xwedë mıra ezji tera = Allah bana bende sana *** Xwedê heq neke betal = Allah hakkı bātıl etmez , Allah hakkı boşa çıkarmaz *** Kıteba xwedê = Allahın kitabı *** Sılama xwedê = Allahın selāmı *** Xwedë heke destûr bıre … = Allah izin verirse … , Şayet Allah müsade ederse … *** Lê boy xwedê = Fakat Allah için *** Xwedaxwe xeskıri bıra mı negıre ! = Allahını seven beni tutmasın ! *** Xweda mıvayê = Allah benimle ! *** Xweda yeke = Allah birdir , Allah tektir *** Ez xwedêkım nê dayin = Allaha yeminle verilmiyor , Allaha yemin ederim verilmiyor *** Boy xatıre xwedê = Allahın hatırı için *** Xwedê hewe çıma ez … = Allah varsa ben neden … *** Xwedê avake = Allah var etsin , Allah dayim etsin *** Xwedê derengiva … ! = Allah geçinden … ! *** Bêxwedê = Allahsız
<< bkz Yezdan , Xalık >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Hûda Eksi kürtçede
Azda }

Xwedan 1 =Ünlem hāli , Allahım , Tanrım
<< bkz Xwedê >>

Xwedan 2 =
Terlemek , Terleme

Xwedan 3 = Sürünmek , Krem veya melhem sürünmek
<< bkz Tëdan >>

Xwedan 4 / Xwedayin = Girişmek , Bir işe kendini vermek , Kendini veriş
<< bkz Xiret >>

Xwedi / Xweran = Is , Sahip , Mālik *** Xwedi xer = İyilik sahibi , Hayır sahibi *** Ez xwedi xweme = Ben kendime sahibim *** Xwedi mılk / Xwedan mılk = Mülk sahibi , Mal mülk sahibi *** Xwedi rûmet = Saygınlık sahibi , Onur sahibi *** Xwedi bext = Baht sahibi , Namus şeref sahibi *** Xwedi dıkan = Dükkan sahibi *** Xwedi xwerana xan xaniya = Ev han sahibesi *** Xwedi zxozan = Yayla sahibi *** Xwedi gotınaxwewe ! = Dediğine dikkat et , Dediğine sahip ol

Xwedıngeh / Xwedıgeh = Okul , Okuma yazma öğrenme yeri *** Xwedıgehe dest pëkë = İlk öğrenim , İlk okul , İlk öğrenim yeri *** Xwedıgehe dë = Ana okulu *** Xwedıgehe bılınd =Yüksek okul *** Xwedıgehe navin = Orta okul
<< bkz Dıbıstan >>


Xweli = Toprak , Türab , Kum , Kayır 2 (mz) Kül *** Xweliya sor = 1 Kırmızı toprak 2 Höllük , Bebek kundaklamada kullanılan belek toprağı *** Xweliya dergûşe = Beşik toprağı , Belek toprağı , Bebek belemede kullanılan toprak . Höllük *** Xweliva = Toprak ile *** Bı xweli = Topraklı , Toprakla *** Xweliki = Topraksal , Toprak gibi *** Bë xweli = Topraksız *** Xweliya sar = Soğuk toprak *** Xweliya germ = Sıcak toprak *** Xweliya doşava = Pekmez toprağı *** Xweli eleng kırın = Toprak elemek *** Xweli reşandın = Toprak serpmek *** Xwli raxıstın = Toprak sermek *** Heqa xweli pëlkırınë = Toprak bastı hakkı , Oktruva *** Xweli kışandın = Toprak çekmek *** Mıstek xweli = Bir avuç toprak *** Xweliya ziya = Kuru toprak *** Xweliya şıl = Islak toprak *** Xweli belakırın = Toprak dağıtmak *** Xweli xwestın = Toprak istemek *** Xweli pë pezkırın = Toprak çiğnemek , Ayakla toprağı çiğnemek *** Xweli tevdan = Toprak karıştırmak *** Xweliya banë = Dam çatı toprağı veya ev çatu üstlerine serilen toprak *** Ser xweliyë = Toprak üstüne *** Bın xweliyë = Toprak altına *** Xweli mest kırın (syn) = 1 Toprağa el sürmek 2 (rel) Toprak mesh etmek , Abdes yerine teyemmüm maksadıyla toprağa el sürmek *** Xweli kırın = Topraklamak *** Renge xweliyë = Toprak rengi *** Xweli çevete tërke = Toprak gözünü doyursun *** Xweli qezenc kırının = Toprak kazanmak *** Mışka xweliyë = (zoo) Toprak sıçanı , Toprak faresi *** Xweli rast kırın = Toprak düzeltmek , Toprak tesviye etmek *** Hındıra xweliyë = Toprak içi , Taprağın içi *** Ez xweliya bın piya dıla bë mırazım = Ben mürüvvetsiz gönül ayak altına türabım (edb / ş.ozan) *** Xweli seretewe = Kürtçede yazıklar olsun anlamında , Başına toprak olsun gibi bir deyim *** Bahoza xweliyë = Kum fırtınası , Türab fırtınası *** Barana xweliyë = Toprak yağmuru , Toprakla karışık yağan bir yağmur
<< bkz Erd , Qûm >>
{ Diğer Diyalekt’ler :
Xali , Xak , Ax }

Xwelibûyin / Xwelibûn =
Toprak olmak , Topraklaşmak


Xweli kırın =
Toprak etmek , Topraklamak


Xwelilik / Xwelilk 2 =
Kumul , Rüzgar esintisi ile oluşan kum tepecikleri veya kum dalgaları


Xwelilk 1 =
Sırca parmağı , En küçük parmak , Bazı yörelerde yadaş parmağı


Xwelivan [rgd] =
Toprakcı *** Xwelivanî = Toprakcılık

Xwelidank / Qûmdank = Kumluk , Kum saati , Kum ile zamanı ölçmede kullanılan çift katlı şişe



Xweran / Xweyi = İye , Sahip , Mālik *** Xweran mal = Mal sahibi *** Xweran Dewlet = Devlet sahibi *** Xwedan xer = Hayır hasanet sahini

Xwedibûyin / Xweyibûn = 1 İyelik , Sahiplik / Sahip oluş , Māliklik / Mālik olamk 2 Hāmil olmak , Haiz olmak


Xwesusi / Xûsusi
= 1 Hususi , Özel , Şahsi 2 Mahsus
<< bkz Xas 2 >>

Xwdikırın = Beslemek , Sahip çıkmak 


Xweyi = 1
Sahip , Sahibe , Hami 2 Tasaruf sahibi

Xweyidar [adj] = 1 Sahibe , Hami , Sahiplenen 2 Kollayan , Gözetleyen , Koruyan , Sahiplenen *** Xweyi dar bûyin = 1 Sahibe olmak , Hami olmak , Sahip çıkmak 2 Koruyucu olmak , Kollayıcı olmak , Gözetip korumak


Xweyibûyin / Xweyibûn = Hami oluş / Hami olmak , Sahibelik , Sahip çıkmak , Sahip olmak , Sahiplik , Elde etmek , Sahiplenmek



Xweyikırın =
1 Beslemek , Semizlemek , Barındırmak , Barınmasını sağlamak , Himaye etmek , 2 Hamilik etmek , Sahibilik etmek , Ön ayak olmak , Koruyup gelişmesini sağlamak

Xwelasa = Hulāsa , Birşeyin özü veya içeriği
<< bkz Navarok >>

Xwelaseti =
Hulāseten , Özetle , Kısacası

Xwin/ Xun = Kan 

Xwepêşandın = 1 Gösteri , Gövde gösterisi , Miting , Tezahürat , Nümayış , İzhar , Demonstrasyon 2 (soz / pol) Toplu geçit , İhtifal *** Xwepëşani = 1 (pol) Gösteri , Miting (mz) Alkış 2 (edb) Teşhir , Beyan , Taktim (mz) Alkış 3 (sp) Seremoni 4 (mil) Merasim , Törem , Geçit töreni , Resmi geçit 5 (rel) Ayin , Dini merasin veta tören , Tekellüf *** Xwepëşandına par = Geçen yılki gösteri *** Nümāyişname = Müzekkere / Müzekkire , Bir üst makama veya sorumlu resmiyete verilen yazılı belge , İmza kanpanyasında toplanıp sunulan imzalar
<< bkz Meş >>

Xwe pêşandanvan / Xwe pêsandşvan =
Nümayişçi , Tezahüratçı , Mitigci , Gösterici , İzhar edici *** Xwe pëşan = (syn) 1 Gösteri , Miting 2 Gösteride bulunan , Gösterici *** ë
<< bkz Nûmayişvan , Pêşandanvan >>

Xwevakırın [syn] = 1 Takiye etmek , Sağlık için bir dermanı veya fitili maktına sokmak 2 Kendine batırmak , Delici bir şeyi kendi kendine batırmak veya ziplemek , Kendi kendine sokmak 3 Kendi kendine sokup yapmak , Kendine iç yapmak 3 Kendince yapmak *** Pêçi xweva kırın = Kendine parmak sokmak , Kendini parmaklamak *** Kêr xweva kırın = Kendine bıçak batırmak , Kendine bıçak ziplemek veya zipletmek *** Ser xweva kırın = Başana dıkmak , Kaldırıp dıkmak , Bir içeceği başına kaldırıp dıkmak veya lakır lakır içmek için kaldırıp dıkmak
<< bkz Têrakırın >>


Xawrakırın =Uyandırmak

 

Xweşık = Şirince , Tatlıca 

 Xweza = Doğa , Tabiat

Xwezayiti = Doğallık

 

Xwezgıni = Görücülük , Dünürcülük

 Xweşıki = Güzellik