Dûdayi = Tütücü , Tüten şey , Tütük




Dûbûyin / Dûbûn = Dumanlı oluş , Dunam hali ,
Tütüş , Dūdālūt


Dûdank = 1 Buhurdank , Tütsü , Dumanlık 2 Egsoz / Egsos
<< bkz Bılxe 2 >>

Dûde / Bılxeni =
Baça , Ocak , Dunam çıkan yer
<< bkz Bılxani >>







Dûketın 1 = Dumanlanmak

Dûketın 2 = Duman boğulması , Duman zehirlenmesi

Dûkeş = 1 Baca , Duman arıtıcı 2 Dumavcı , Esrarcı

<<
bkz Bılxani >>

Dûhatın = 1
Peşinden gelmek , Arkasından gelmek 2 Mütevāli

Dûhev =
Ardısıra , Peşpeşe , Arka arkaya , Mütevāliyen Tevālī ederek
< bkz Domandın , Domkırın , Hergah >>



Dû 1 = Duman *** Bı dû = Dumanlı , Dumanla *** Bê dû = Dumansız *** Renge dû = Gri , Füme Kül rengi *** Du avitın = Duman atmak *** Dû derxıstın = Duman çıkarmak *** Dûman ser (rgd) = Dumanı üstünde , Körpe*** Bë dûti = Dumansızlık *** Dû heye = Duman var *** Dûya reş = Kara duman < Teni >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Moran , Dûkêl , Dûxan , Dûman }



Dûr 1 = 1 Uzak , Irak 2 (mz) Hayli *** Dûr ditın = Uzağı görmek , Uzak görüş (mz) İlerisini görmek , Geleceği bilmek *** Dur nêhırın = Uzak bakmak , Uzağa bakmak *** Dûr û dırêj (syn) = 1 Uzun ve ince 2 Uzun uzadıya *** Dûr û nêzık = Uzak ve yakın*** Dûr dıbehısand = Uzun uzadıya anlatıyordu , Uzaklardan bahsediyordu *** Dûr dûri / Dûre dur = Uzaktan uzağa *** Ne dûri xwendınê = Okumaktan ırak değil , Okumaktan uzak değil *** Dûr anji nêzik ez vi karida tunneme = Uzak veya yakın ben bu işte yokum , Uzak veya yakın ben bu alışverişte yokum *** Dûr dûri merhaba = Uzaktan uzağa merhaba *** Ew der xehf dûre = Oarası çok uzak , Orası pek ırak ** Van roja zehf lıjme dur dıçın = Bu günlerde bizden pek uzak gidiyorlar , Bu günlerde bizden çok ırak gidiliyor *** Wê gave zehf dûr dıwe = Ozaman çok uzak oluyor , O zaman pek ırak oluyor (mz) O zaman çok geç oluyor *** Rêki zehf dûre = Çok uzun bir yol *** Ew dûr naskıriyamıne = O uzak tanıdığımdır *** Dengeki dûr ... = Uzak bir ses ... *** Dûrki = Uyzakca , Irakca *** Lıj mal dûrım = Evden uzağım , Evden ıraktayım *** He dûre = Hayli uzak , Daha uzak


Dûr 2 [mz] =
Hayli , Olasıllığı veya ihtimali kıt olma durumu *** Buyinawi dûre = Onun olasallığı uzak *** Ew jı mı dûre = O benden uzak *** Tışteki dûre = Uzak bir şey , Uzak bir ihtimal


Dûrbûyin / Dûrbûn = 1 Uzak olmak , Irakta oluş , Irımak 2 Beri olmak , Katılmamak , Karışmamak , Uzak durmak




Dûrahi = 1
Uzaklık , Iraklık 2 Aralık , Mesafe , Menzil 3 (phil) Uzam *** Dûri = Iraklık , Uzaklık *** Dûrahya zonana şev û roke = Yaylaların uzaklığı bir gün ve geçe *** Dûrahiya nişanê/ Dûrahiya qılalê = (syn) 1 Nişan menzili 2 Gözlem mesafesi 3 Hedefin uzaklığı ***
Qılalewi hınek
dûre =
Mesafsi biraz ırak , Menzili biraz uzak


Dûr hesıbandın =
Uzaksamak , Uzaksama , Uzak saymak , Geleçeği yakın olmayana tahminler etmek


Dûri / Dûrayi = 1
Uzaklık , Iraklık 2 (phil)Uzam *** Dûri va tışta =
Uzak bu şeylerden ***Durahiya esmanâ / Dûrahiya fezayê = Uzay uzamı
<<
bkz Dûrahi >>

Dûrxıstın = 1Uzaklaştırmak ,Uzaklaştırılmak , Iraklaştırmak 2 Savmak , Irılatmak
*** Durxısti =
(syn) 1
(adj) Uzaklaştıran , Iraklaştıran , Savan Uzaklaştırıcı 2 Uzaklaştırılmış , Iraklaştırılmış , Savulmuş *** Mı durxıst = Ben uzaklaştırdım *** Te dûr xıst = Sen uzaklaştırdın *** Kê durxıst ? = Kim uzaklaitırdı ?


Dûrketın =
1 Uzaklaşmak , Iraklaşmak 2 Uzak düşmek , Irak kalmak veya düşmek , Irımak 3 (mz) Ayrılık , Firkat , Firak


Dûpışk =1
Yengeç 2 Akrep , Kuyruklu


Dûrva = 1
Uzaktan , Iraktan 2 Öteden beri , Epeyden beri 3 Ezelden *** Dûrva em hev newinın = Uzakyan beri bir birimizi göremiyoruz , Epeyden beri birbirimizi göremiyoruz *** Dûrva mı wi naskır = Uzaktan ben onu tanıdım*** Dûrva ket = 1 Uzakğa düştü , Irağa düştü 2 (syn) Uzaklaştı , Iraklaştı *** Dûrva yek tê = Uzaktan biri geliyor *** Dûrva em hevdı nasdıkın = Uzaktandır bir birimizi tanıyoruz *** Dûrva pak nê ditın = Uzaktan iyi görünmüyor *** Dûrva em hevdı sıhatine ! = Uzaktandır bir birimiziden dargınız !
<<
bkz Ezel için Bereva >>

 


Dûv
[zo] = Kuyruk , Koyun kuyruğu *** Dûva berana = Koç kuyruğu *** Dona dûv = Kuyruk don yağı *** Dûv gıvrık = Topan kuyruklu
<< bkz Boçık >>



Dûvsor [zoo] = Kızıl kuyruk , Serçegillerden kuyruğu kırmızı ötücü bir kuş
<< bkz Bûknefsok >>


 

Dûrun = Biçmek