Rêzbûna : A /Ä                                                                    TEX
A /Ā : Sıralaması
*************
A =
A


 = AA , Ā uzun okunur , Belirteç , İşte , Öyle , Böyle , Bak , Ve’de 1 Tam 2 Ünlem , Nida ve hayret işareti ***  vırva = Burdan , Tam burdan , Tam anlamı verir , Edat’tır ***  disa = Bak yine ***  usane = Tam öyle , İşte öyle ( wısa /wılo = Öyle ) ***  hevqaswu /  hawqaswu = Tam bukadardı , Tam bununkadardı *** Ä ev wu = İşte buydu *** Ä dere hanênê = Ta ordalar , Bak ta ordalar *** Ä dere hanêyê = Ta orda (*57)
<< bkz Usa , Tehr >>

 

Abenoz  =  Abanoz


Abaz = Abaza ,Kafkasyada bir halk

 

Abazaki = Abazaca

 

Abazistan = Abazya , Abazistan

 

Aberasyon =  Aberasyon  , Sapma ,Sapınç , İnhiraf , Delalet

 

Absolutizm = Absolutizm , Mutakiyet , Monarşi

 

Abstraksiyon = Abstrakısiyon , Soyutlama ,Tecrit etmek

 

 

 

 

 


Adar / Newroz = Mart , Yılın aylarından *** Cejna newrozê = Nevruz bayramı

 

Adode = Ucu demirli sopa

 

 



Abid 1 = İbadet eden , Zāhit , Dindar


Abīd 2 = Kullar , Köle

<< bkz Xulam>>

 

Abor = 1 Geçim , İstikat 2 İktisat , Mali , Ekonomi *** Wezire abortiye / Wezire aboriye = Ekonomi bakanlığı *** Aboriya malê = Ev ekonomisi


Abori [ai] = Ekonomi , İktisat , Mali
<<
bkz Sıtari >>

Abori naz = Ekonomist

Abûr
[syn] = 1 Hicap 2 Hassiyet 3 Seciye , Karakter 4 Onur 5 Ahlak , Haya 6 Muhrem , Namus *** Bê abûr = Hicapsız , Namussuz , Onursuz *** Abûrti = Hassiyetlilik , Onurluluk
<< bkz Heya >>

Abûriyat = Töre bilim , Ahlakkıyat


Abori [ai] = Ekonomi , İktisat , Mali
<<
bkz Sıtari >>

Abûr
[syn] = 1 Hicap 2 Hassiyet 3 Seciye , Karakter 4 Onur 5 Ahlak 6 Muhrem , Namus *** Bë abûr = Hicapsız , Namussuz , Onursuz *** Abûrti = Hassiyetlilik , Onurluluk
<< bkz Heya >>

Abûriyat = Töre bilim , Ahlakkıyat

 

Aburmend = İfetli ,Namuslu , Nezih

Adar = Yılın aylarından  Mart

 

Acente = Acenta , Yesyeni

 

Acız = Aciz *** Acız mayin = Aciz kalmak

Acızane = Acizane

Acızbûyin / Acızbûn = Aciz olmak , Usanmak , Rahatsız olmak , Bezmek

 

Acız kırın = Acız etmek , Gına getirtmek , Usandırmak , Bezdirtmek

Acızker = Bıktırıcı , Gına getirici

Adıres  / Navnişan=  Adıres 

 

Afaroz = Afaroz

 

Aforizm = Aforizim

 

 

Afır = Yemliğe konulan hayvan yiyeceği , Hayvan altına serilen iri saman

 

Afiş = Afiş *** Afişkar = Afişci

 

Afad = Afad , Doğal felaket 

 

Adam = Adam , İlk insan ve İlk peygamber

 

Adane = [pr]  Adana

 

Adabtasyon = Adabtasyon

 

Adizaman [pr] Adıyaman

 

Afara = Harman kalıntısı


Afaroz / Der ol = Afaroz , Hiristiyan engezesyon kararları , Azil

Afat = 1 Āfāt , Felāket 2 (mz) Belā

 

Aferizm = Aferizm ,Vurgunculuk ,Talankar

 

Aferim =  Aferim , Taktiretmek


Afır = Yalak , İçine ot veya yem konulan yemlik

 


Afırandın 1 = Husula getirmek , İcat etmek , Teşkil etmek , Derlemek , Meydana getirmek , Türetmek

 

Afırandın 2 = 1 Yaratmak , Husula getirmek , Hilkat etmek 2 Türetmek , Derlemek , Teşkil etmek *** afırand = Ben derledim , Benim derlemem *** Xwedê cc afırandiye = Allah cc yaratmış

Afiş = Afiş ,  Pankart  , Poster

Ağa/ Axa = Ağa , Bey  ***  Ağa zozana = Yayla ağası *** Axaye heremê = Harem kahyası

 

Ağati = Ağalık

 

Agora = Çarşı pazarda insanların totladığı yer

Agah = Haber , Malumat *** Agahi = Bilme *** Bê agah = Bilgisizlik

Agahi = Bilgi , Malümat 

Agahker = Bilgilendirici 

Agahdar = Bilgili , Haberdar , Haberli

Agahtari = İnfermasyon

Ağlutinasyon / Kombûn =Aglütinasyon 

Afyon =  Afyon , Tıpta kullanılan bir bitki 2 Türkiyede bir Vilayet

Afrika = Afrika bir kıta

Afşar = Bir türkmen boyu

Afaroz = Afroz , Kiliseden Al aşağı edilen veya kovulan kişiye verilen ceza

Aforizma = Vecize

Afoni = Afoni ses kaybı

Ağah = Malümatlı , Bilme

Ağahdarbûyin / Agahdarbûn = Haberdar olmak , Malumatlı olmak ,

Ağahdar = Bilgilendirici , Mutāli

Ağahtari = Enformasyon 

Ağahdar kırın = Bilgilendirmek , Malum kılmak , Anlaşılır kılmak , Malumatlandırmak


 Ağahi = Bilgi ,Malumat  

Ağahdar / Agahker = Bildirici , Muttali

 

Ağır berdan = Ateşlemek , Ateş salmak 

Ağırdank = Ateşlik


Agırdarayi = 1 Yaylım ateşi 2 Ateşleniş

Agır = 1Ateş , Od , Nār 2 Ateşli silahlarda emir 3 Hararet *** Agır daran = Ateş yakmak veya ateş tutuşturmak *** Agıre cıxare = Sigara ateşi *** Agıre topë = Top ateşi *** Agır berdan = Ateş salmak *** Agır ketın = Ateşe düşmek ***Agır hıldan = Ateş almak *** Dere agır veneketi dû dernekeve = Ateş yanmıyan yerde duman çıkmaz *** Bêra êgır = Ateş küreği *** Agıre hevda şevıtandın = Bir birinin ateşinde yanmak *** Agır bıxeniye pêça = Ateş baçayı sardı *** Note dıze êgır = Ateş hırsızı gibi *** Agır damırandın = Ateş söndürmek *** Agır vekırın = Ateş açmak *** Agır bes / Agır bırandın = Ateş kesmek , Ateş fasılası *** Hati êgır hıldi ? = Ateş almayamı geldin ? *** Hıldan bın êgır = Ateş altına almak *** Agır gırt = Ateş tuttu , Ateş bastı *** Agır hiştın = Ateş bırakmak *** Agır kêderê keve wura dışevtine .= (red) Ateş nereye düşerse orayı yakar . *** Dere agır kırınê = Ateşsahası , Ateş edilen yer *** Çıra êgır = Ateş feneri *** Agır derbaznewe = Ateş geçmez *** Xırıstiyane êgır = Ateş haçlılar *** Xeta êgır = (mil) Ateş hattı *** İdara êgır = (mil) Ateş idaresi *** Plana idara êgır = (mil) Ateş idare planı *** Agır guhustın = (mil) Ateş kaydırmak *** Sengere êgır = (mil) Ateş mevziisi *** Agırva listın = Ateşle oynamak *** Agır vëxıstın = Ateş yakmak *** Agır gur kırın = Ateşi gürleştirmek *** Agıre komırë = Kömür ateşi *** Agıre kerma = Tezek ateşi *** Agır daxısti = (tz) Ateş düşürücü , Ateş indirici *** Agır reşandın = Ateş saçmak , Ateş püskürmek *** Pıfi ëgır kırın = Ateşe üflemek *** Agır perest (rel) Ateşe tapan *** Agır dûdayi kırın = Ateşe vermek *** Agır barandın = Ateş yağdırmak *** Agırva barûd derekida nesekıne = Ateş ile barud dir yerde durmaz *** Xwe avëtın nav ëgır = Kendiniateşin içine atmak *** Agır ser ëgır = Ateş üstüne ateş *** Agırek = Bir ateş *** Agır e te ...= Ateşin ...*** Agır seri xıstiye = Ateş başına vurmuş , (mz) Aşk veya sevda başına vurmuş *** Agır bela kırın = Ateş dağıtmak *** Derman agırem daxıst = Derman ateşimi düşürdü *** Pine sirkë daynın bını ye agırewi hılde = Sirkeli bez altına koyun ateşini alır *** agır = Ateşsiz *** Bı agır = Ateşle , Ateş ile *** Bê agır û bë dû = Ateşsiz ve dumansız *** Agıre piyade = (mil) Piyade ateşi ***Agıre newrozê = Nevruz ateşi *** İdare êgır = (mil) Ateş ideresi *** İnzibatiya êgır = (mil) Ateş inzibatı *** Agır kuçıkê pêça . = Ateş saçağı sardı .*** Agıre du yali = (mil) İki yönlü ateş , Çapraz ateş *** Note êgır = Ateş gibi *** Tira êgır = Ateş oku , Üzerine yangın çıkarması için yanıcı maddeler sarılı ok *** Agıre nemrut = Nemrut ateşi *** Agırva destek kırın = (mil) Ateşle desteklemek *** Keştiya êgır = Ateş gemisi ***Agır nema = Ateş kalmadı *** Agıre eşaratë = (mil) İşaret ateşi *** Agır hewandın = (mil) Ateş himayesi *** Şeva ëgır = Ateş gecesi *** Ser êgırda banzdan = Ateşin üstünden atlamak *** Agıre piroz = Kutsal ateş *** Heriya ëgır = Ateş çamuru *** Agıre duh hë dannamıriye = Dünkü ateş daha sönmemiş *** Agır fetısandın = Ateşi boğmak *** Zıman agır = Ateş dilli *** Deste êgır = (mil) Ateş birliği*** Bın êgırda mayin = Ateş altında kalmak *** Agıre zerdeşt = (rel) Zerduş ateşi *** Agıre laleşê = (rel) Laleş ateşi *** Jı êgır kırasek = (mz) Ateşten bir gömlek *** Êgır xıstın = Ateşe vurmak *** Êgırva destek kırın = (mil) Ateşle desteklemek *** Mıntıqa êgır = (mil) Ateş mıntıkası *** Agır vêxıstın = Ateş yakmak *** Agır barandın = Ateş yağdırmak *** Agır berdan dılamı = Gönlüme ateş salmak *** Agır kırın = Ateşlemek ***Agır pë ketın = Ateşlenmek *** Agır vekırın = Ateş açmak *** Agır hıldan = Ateş almak *** Hati êgır bıstıni ? = Ateş almayamı geldin ? *** Navbera ëgır = Ateş arası , Ateş fasılası *** Agır dewsa keti dışewtine = Ateş düştüğü yeri yakar *** Agır şıqıtandın = (mil) Ateş kaydırmak *** Agır bes = (mil) Ateş kesmek *** Mıntıqa êgır = (mil) Ateş mıntıkası *** Dereki agır tunewe dû je dernekeve = Ateş olmayan yerde duman çıkmaz *** Agır daran = Ateş yakmak *** Agır perest = Ateş perest , Ateşe tapan *** Bervi ëgır gırtın = Ateşe doğru tutmak *** Agırva listın = Ateşle oynamak *** Agırvan = Ateşçi *** Tu xwe davëji nava ëgır = Sen kendini ateşin içine atıyorsun *** Agır damırandın = Ateş södürmek *** Agır berdan = Ateş salmak *** Nota ëgır dışewıte = Ateş gibi yanıyor *** Agıre parezgehe = Tapınak ateşi *** Agır dayin = Ateş vermek *** Agıre tendûrë = Tandır ateşi *** Agır vêxıstın = Ateş yakmak *** Agır gur kırın = Ateşi gürleştirmek *** Agıram ... = Ateşim ... *** Agıre te zehf bılınd bûye = Atşin çok yükselmiş , Hararetin çok yükselmiş *** Şewata êgır = Ateş yanığı *** Çika êgır = Ateş kıvılcımı *** Nav êgırda = Ateşin içinde *** Agır kırın nişanë = Nişana ateş etmek *** Agır mal a te nekeve = Ateş evine düşmeyisice , Espiri mānada çok yaşa anlamındadır *** Agır xınımandın = Ateşi örtmek , Kül ile közleri ötrmek *** Agırbaz = Ateşle gösteri yapan , Ateşbaz

Ağır peres = Ateş perest , Ateşe tapan

Ağırbest = Ateş kes


Ağıri  = [pr]  Ağrı

Ağırbes = Ateş kes

Ağır kuj = İtvayeci

Ağırvan = Ateşci

Aıd [syn] = 1 Āit , Mensup 2 Dair

Âidat / Waridad = Hasılat , Ciro , Bir yere bağlı olup ayda ödenen Para

 

Aheng = Āheng , Uyum ,İntiba , Harmoni / Armoni , Renkler arasında uyum , Sesler arasında uyum

 

Ahtapod = Ahtabot

 

Ajans = Ajans , Bülten

 

Akça = Akçe , Osmanlı imparatorluğunda kullanılan para birimi

 

 Akord = Akort *** Saz kırın = Ayarlamak , Akortlamak

 

Akordeon [mu]= Akordiyon

 

 

Aqılmendi = Rasyonalist , Akılcılık

 

 

 

Aqılmendiyad = Rasyonalizm

 

Akademi = Akademi *** Akademiya Kurdi = Kürt akademisi

Akasya [bo] = Akasya

Aqide / Baweri = Akide 

Akiq = Akik , Kıymetli bir taş

Aktûyum  = Aktiyum

 

 Aktris = Artis ,Aktör , Rölcu

Akupuntur = Akapüntür

Akûtik = Akustik

Akû = Akü

Alotropi = Alotropi

Akûmilator = Akümülatör

Aksiyom = Aksiyom

Alkropol = Akropol Helenistik çağında Atinanın adı 

Aks = Eks

Akselerografi = Akselerografi

 Akvaryum = Akvaryum

Ala / Beyraq = Bayrak , Filama *** Dımıle = Dalgalanıyor *** Pêl dıke = Dalgalanıyor

Albûm = Albüm

Alkali = Alkali

Alkali metre = Alkali ölçer

 Algoritma = Algoritma

Alkol = Alkol

Alkolik = Alkolik

Alegreto = Alegro , Batı muzikisinde bir makam

 

Alkoliyat = Alkolizm

Alımandın = Aıştırmak , Eğitmek

 

Almani / Almanki = Almanca

 

Ax 1 = Ah , Of , Aman *** Axıni kırın = Ax etmek , İnlemek , Of çekmek

Ax 2 = Toprak , Yer


Axır / Axıri  = Nihayi , Sonuç , Bitiş , Nihayet , Ahir , son , Enson , Akibet
<< bkz Dawi>>



Axıret = Ahiret


Axaftın = Konuşmak , Söylev , Nutuk *** Hevra axaftın = Bir biri ile konuşmak *** Axaftına politiki = Politik söylev , Siyasi nutuk

Axlëv = Çayır , Çimenlik , Otlak

Axmax 1 = Yanıktan arda kalan , Çamaşır kaynatmada kullanılan kül , Kül ve Közden sönen   yanıklar

Axmax 2 = Ahmak , Budala , Aptal

 

Axti = Belirteç *** Axti mı dıgot = Bendediğim zaman *** Axti doramewe = Sıra bizdeyken

Axıni = Ahlamak , İnlemek
Axıri = Nihayet

Axû / Jehr = Ahu , Zehir , Öldürücü zehir

Axdar = Akdar , Baharatcı

Ahûramazda [rel] = Ahuramazda , Eski bir inanç

Ajotın = Sürmek , Haydalamak , Dehlemek *** Erebe ajotın = Araba sürmek

Ajotvan = Sürücü , Şöför

Ajotname = Ehliyet , Sürücü belgesi

 

Aqıl = Akıl , Us , Bellek *** Aqılmenditi = Akıllılık , Akılane *** Navawi biramıda nema = İsmi hatırımda kalmadı , Adı aklımda kalmadı *** Aqıl jı aqıl a mestıre = Akıl akıldan üstündür *** Aqıl hıldan = Akıl almak *** Aqıl hılnedan = Akıl almamak *** Aqılek bıre mı = Bana bir akıl ver *** Vi aqli kë da te = Bu aklı kim verdi sana *** Aqılam seramı çû = Aklım başımdan gitti *** Aqıl nehiştın = Akıl bırakmamak *** Naxaşiya êqıl = Akıl hastası *** Aqıl şêwrin = Akıl danışmak *** Aqkıl kırın = Akıl etmek *** Xoce eqıl = Akıl hocası *** Aqılra rê tarik yeke = Akıla yol tarik birdir *** Himı aqılk kırın = Akıl öğretmek *** Hışam hate ser a mı / Aqılam hate ser a mı = Aklım başıma geldi *** Aqıl pırs kırın = Akıl sormak *** Aqlaxweda gırtın = Aklında tutmak *** Aqıl ne merida seri daye = Akıl yaşta değil baştadır , Akıl insanda değil kafadadır *** Jı êqıl derxıstın = Akıldan çıkarmak *** Aqıla derdıxın bazarê , disa her kes dıce nav aqıla aqkılaxwe dıbıjëre hıldıre .= Akılları çıkarsalar Pazar a , yine herkes gider akıllar içinde kendi aklını seçer alır.*** Hışam viya ne bırri / Aqlam viya ne bırri = Aklım bunu kesmedi *** Aqılda mayin = Akılda kalmak *** Aqıl sekınandın = Akıl durmak *** Aqıl dayin = Akıl vermek *** Kar a eqıl = Akıl kārı *** Aqılmend aqılmend = Akıllı akıllı *** Milyaket a hış = Akıl melekāti *** Aqılva rëketın = Akıl ile yola düşmek ***Aqılamıda = Aklımda , Belleğimde *** Aqıl a mı = Aklım *** Aqıl a te = Aklın *** Aqıl hılnedan = Akıl almamak *** Aqıl rë xıstın = Akıl yürütmek *** Boy aqılra rê = Akıl için yol *** Ne kare aqılêye = Akıl kārı değil *** Xwarınê pêşta şekır nine bira zar a = Yemekten önce şekeri çocukların aklına getirme *** Aqılamıda ne edıli = Aklıma sığmadı , Kafama girmedi , İçime sinmedi *** Neziki aqıle = Akıla yakın *** Çı bê hış kırın = Aklına geleni yapmak *** Daviya vê kari hışam ne bıri = Bu işin sonunu aklım kesmedi *** Aqılda gırtın = Akılda tutmak *** Aqıla vi jı seri bıhustek jore = Bunun aklı bir karış kafasından yukarı *** Hış tev hev bûn = Akıl karışıklığı *** Hışam seramıda hılda = Aklımı başımdan aldı *** Hışam seremıda çû = Aklım başımdan gitti*** Yën seramıda hati hatıwu aqılam = Başıma gelen aklıma gelmiş idi *** Xıstıye seraxwe ye bıke = Kafasına takılmış yapaçak , Aklına sokmuş yapaçak *** Çı hatıwe hış gotın = Aklına geleni söylemek *** Çı hate hış kırın = Ne geldiyse akıla yapmak *** Bira te we ! = Aklında olsun ! *** Bira xwe da derbaz kırın = Aklından geçirmek *** Hış a xwe da gırtın = Aklında tutmak *** Bê aqıli = Akılsızlık ***Aqıl qade zêrine ne sere herkesidaye = Akıl altın bir mertebedir herkesşn kafasında değildir
<< bkz Hış 1>>
{ Diğer Diyalekt’ler :Hewn , Hıdam }

Aqılmend [rgd] = Akıllı , Zeki , Aklı selim *** Aqılmendi = Akıllılık

 


Aqılane = Akılane , Akıllıca , Zekice


Aqılmend = Akılmend , Kamil , Kemalet , Aklı selim


Aqut = Yakut , Kıymetli bir taş


Aki [syn] = 1 Eger , Şayet , Bilāhre 2 Şöyle , Şöylece , Böylece


Aqûwet = 1 Akibet , Taksirat , Kusurlar , Günahlar 2 Ebediyet , Son hayat

Aqûwetiyat = Akıbetiyat , Teolojide denilebilinir Veya cifr ilmi


Akord =  Akort , Enstromanın seslerini uygun ve düzenli hala getirmek

Araf = Cennet ile Cehennem arı


Arajman = Arajman


 

Ajotın = Sürmek , Haydalamak , Dehlemek




Aqademi = Akademi , Akademya
<< bkz Zanıngeh>>

 

Aqademivan = Akademisyen 

 

Aqademiyat = Akademizm

 

Ala = Bayrak *** Bı ala = Bayraklı *** Ala Kurdıstanê = Kürdüstan bayrağı *** Ala çıkandın = Bayrak dikmek *** Diroke ala kurdıstanê =  Kürdüstanın bayrak tarihcesi *** Ala kurdi heşin zer sor rengeva xemıliye = Kürt bayrağı yeşil sarı kırmızı renklerle bezenmiştir

 

 

 

Alerm = Alarm



Alıdandın / Walıdandın = 1(tz) Doğuş , Doğma /Doğmak 2 Tevelūt , Milat , Doğum 3 Zāhirleşmek 4 (phil) Dogma , İnak , Bazı mesnetlere dayanarak sonradan asli olana katıştırılan hārici fikirler veya akideler *** Meha newrozêda alıdi = Nevruz ayında doğdu *** Bı alıdandi = Doğuşlu , Doğuş ile , Doğumlu *** Pê alıdandi = Doğuştan ile , Kalıtsal ile*** Roja alıdandınê = Doğum günü *** Kijan salida alıdi ? = Hangiyılda doğdu ?*** Pêşmıda alıdiyê / Bervimı alıdiyê = Benden önce doğmuş*** Dı alıde = Doğuyor *** Ne alıdi = Doğmadı *** Alıdi xelazbû = Doğurdu kurtuldu , Doğurdu bitti *** Ro alıdi = Gün doğdu *** Hiv alıdi / Heyv alıdi = Ay doğdu *** Hedi hedi dı alıde = Yavaş yavaş doğuyor
<< bkz Walıdandın >>
{ Diğer Diyalekt’ler : Zayan , Welıdin , Wekadet }

Alıdandınxane / Walıdandıbxane / Rakethane =
Doğum evi , Doğum kliniği

Alıdantın = 1 (tz) Doğurtmak , Doğuş sağlamak 2 (phil) Sokratvari soru sorna yönteni ile yeni veya eski var olanı buldurmak , Fikir doğuşu sağlamak *** Alıdandınvanî = 1 (phil)Doğuşyancılık , Nativizm 2 (phil) Doğurtuculuk , Sokrat vari düşünce
<< bkz Walıdandın >>

Alıdandınvan = 1
(adj) Doğurtan , Ebe , Doğum yardımcısı 2 Doğup zāhirleşen 3 Doğuştancı 4 Doğurucu (mz) Üretken 5 Doğuşuk *** Alıdandınvanî = 1 (phil)Doğuşyancılık , Nativizm 2 (phil) Doğurtuculuk , Sokrat vari düşünce *** Kurekem alıdi = Bir oğlum doğdu *** Me salakida alıdiye = Biz bir yılda doğmuşuz , Hem demiz *** Hemleye hê ne alıdi = Hāmile daha doğurmadı , Hāmile henüz doğum etmedi
<< bkz Zayin , Raketın >>

Alıdıniyat
/ Alıdaniyat = Doğuştancılık , Fıtriye , Vehbiye , Vilādiye , Nativizm , Doğuşla veya irsi olan kalıtımların mütealliyatını bilme veya bilgi yolu
<< bkz Fıtriyat >>

Alıdandınvaniyat = Doğmatizm , Dogmaya veya inaka bağlı düşünceler , Dogmacılık *** Alıdanti / Alıdanî = Dogmatik , Kurallara uydurulmuş fikir veya fiil

Alandın = 1 Yumaklamak , Dolamak , Sarmak / Sarılmak 2 Dolaştırmak 3 Bobinaj etmek 4 Dolandırmak , Hile etmek Birilerini kandırmak 5 (vulg) Madik atmak , Aldatmak , Atlatmak 6 (mz) Dolaşmak , Birine veya bir işe bulaşmak veya Sarmaş dolaş olmak*** Lıngemıva aliya = Ayağımadolandı*** Pêsiramıva aliya = Yakama sarıldı *** Gulok alandın = Yumak sarmak , Yumak dolamak*** Ser hev alandın = Üstüste sarmak , Üst üste dolamak*** Pere alandın = Paradolandırmak*** Ew mı zehf aland = O beni çok dolandırdı *** Tu mı alandi = Sen beni dolandırdın *** Kê kê aland = Kim kimi dolandırdı , Kim kimi kandırdı *** Pë alıdandınëva derbaziyaxwe dıkın = Dolandırıcılıkla geçimini sağlıyorlar *** Por ä mı hev alıyayi bû = Saçlarım bir birbirne dolanık oldu *** Alıyayi = 1 Dolaşık 2 Karmaşık 3 Labirent*** Rêya alıyayi = (syn) 1 Dolaşık yol 2 Kütü yol 3 Labirentliyol *** Pêçiva alandın = Parmağa dolamak , Parmağa sarmak *** Ne alandi ma = Sarılmadan kaldı , Dolanmadan kaldı*** Ne aland = Sarmadı , Dolamadı*** Istiyeva alandın / Stuva alandın = Boynuna sarılmak***Nê alandın = Sarılmıyor , Dolanmıyor *** Pê alandınva = Sarma ile , Dolama ile *** Bê alandi (syn) = 1 Sargısız 2 Dolamasız , Dolaşıksız
<< bkz Kandırmak için Xapandın >>

Alandınvan [syn / adj ] = 1 Dolayıcı , Sarmalayıcı 2 Dolandırıcı (vulg) Madikci

Alaf = Alev , Yalaz


Alaminyom = Alaminyom

 

Alban = Arnavut

 

Albani = Arnavutca 

Albaniya = Albanya , Arnavutluk


Alım = Alim

Alımandın = Talim terbiye etmek , Öğretmek , Eğitim , Talim
<< bkz Perwerde >>

Alımandınvan [adj] Talim terbiye verici , Öğrenim sağlayan

Alıminyum = Alıminyum

Aloz [syn] = 1 Kriz , Burhan 2 Anarşi 3 Çetrefil

Alozi = Kargaşa , Arbade , Şamata

Alternatif = Alternatif



Ali / Âli =1Yardım , Destek 2 İltimas
<< bkz Yali 2 >> ( * 17 )


Âli / Yali =
Taraf , Yön , Yan , İstikamet , Geçe *** Âliki tene . = Bir taraf yanlız . *** Alime'da anji âliwe'da . = Bizden yana veya sizden yana .
<< bkz Yali 1 >> ( * 17 )

Alikar = 1
Yardıncı , Destekci , Hāmī , Kayırıcı , Himāye eden , Hümanist 2 Yardakcı , Kötü işlerde yardımcı , Kayıran 3 Muavin , Yamak 4 Mültemis , İltimas eden *** Alikari = Yardımcılık , Destekcilik *** Alikarvan = Yardım sever , İyilik veya destekkār *** Alikarperwer / Yardım sever , Hümaniter *** Alikarya pêşin = İlk yardım 

<< bkz Yalikar , Pıştivan 1, Xweyikar >>
{ Diğer Diyalekt'ler : Arikar }

Alikarbûyin / Alikarbûn = Yardımcı olma , Yardımlanış , Destekleniş

Alikarkırın =
Yardım etmek, Desteklemek , Kayırmak *** Alikarikırın = Desteklenmek , Yardımda bulunmak
<< bkz Yalikarkırın , Pıştivani >>


Aladar / Alavan =
Alemdar , Bayrakdar , Bayrak veya sancak tutan , Sancakdar

Alaf
= Alev *** Alaf alafi = Alev alev



Alet = 1 Ālet ,Edavat 2 (mz) Enstrümend
<< bkz Hacet >>
{ Diğer Diyalekt’ler :Alav , Amûr , Amraz }

Alıdın / Alıdandın = Doğmak

Alıf = Hayvan yemi

Aluminyûm = Alüminyom


Alman / Eleman
= Alman


Almani = Almanca


Almanya / Almanistan [pr] = Almanya

 

Alşimi = Simya

Alşimistvan =  Alşimist


Altar = Altar , Dini ayinde kullanılan masa

Alternati = Alternetif



Aman  / Eman = Aman *** Aman destewi çı kışan ez û Xwedê cc zanın . = Aman onun elinden ne çektiğimi ben ve Allah cc bilir . *** Aman disa nekım = Aman tekrar yapmam *** Aman usa nekın = Aman öyle yapmayın *** Aman bıhêle mı = Aman bırak beni *** Aman mıqatwe = Aman dikkat et *** El amam = El aman *** Aman gotın = Aman demek veya söylemek *** Aman got zeman got çare tune = Aman dedim zaman dedim çare yok *** Aman dayin = Aman vermek *** Aman ne dayin = Aman vermemek *** Aman zeman tune = Aman zaman yok *** Aman da gotın = Aman dedirti *** Aman Xwedam = Aman Allahım *** Aman careki disa qe nakım = Aman bir kez daha hiç yapmam *** Aman usa (wisa) ne bêjın = Aman öyle söylemeyin *** Aman tışteki ça rınd = Aman ne güzel bir şey *** Aman derde wi = Aman onun derdi *** Aman aman ... = Aman aman ... *** Aman kırın = Aman etmek

 

Amed = [pr]  Diyarbekir 

Amede = Hazır , Tam tekmil *** Amedeye ! = Hazırdır ! *** Bı amede = Hazırlıklı *** Bê amede = Hazırlıksız


Amede kırın = Hazırlamak , Hazır etmek , İhzar *** Amede kırım = Hazır ettim


Amede bûyin /Amde bûn = Hazır olmak

An / Anji = Yoksa , Ve , Vede *** Bû anji na ? = Oldumu yoksa olmadımı ?

 

 

 

 

Ambelaj = Ambelaj

Amabile = Muzikide bir ahenk

 

Amade = Hazır , Amade

 

Ambulans = Ambülans

 

Amarikyum = Bir elemet

 

Amator = Amatör , Bir işte meraklı olan

 

 

Amazon 1 = Savaşcı kadın , İyi ok atabilmek için sol memesini kesen savaşcı kadın

 Amazon 2 = Berezilyada bir nehir

Ambargo = Ambargo

 

Amigo = Amigo , Maçtakileri coşturan

Amin = Amin , Böyle olsun 

Amiyane = Amiyane , Müstehcem sözler söyleme ,Edep ve Ahlak dışı sözler


Amojn = Yenge , Dayı veya amca karısı

 

Amonyak = Amonyak 

Amonûm = Amonyum 

 

Amoralizm = Amoralizm

Amortisor = Amortisör

 

Ampûl  = Ampül

 


Amûr = Tedrisat

Amûrsaz [syn] = Tedrisatcı , Okutucu , Öğretici


Anatomi = Anatomi

 

Anestezi[tz] = Anestezi
<< bkz Tevızandın >>

 

Anin = Getirmek *** Çı bır çı ani ? = Ne götürdü ne getirdi ? *** Anin ber çev = Göz önüne getirmek *** Tinım = Getiriyorum , Getiriyom *** Tini ? = Getiriyormusun ? *** Bine biraxwe = Htırla , Anımsa *** Kë ani ? = Kim getirdi ? *** Hevra anin = Birlikte getirmek , Beraberinde getirmek *** Kê ani vıra ? = Kim getirdi buraya ? *** Zehf anin (syn) = 1 Çok getirdiler 2 Çok getirmek *** Hındık anin (syn) = 1 Az getirdiler 2 Az getirmek *** Nezik anin = Yakın getirmek *** Ani da mı = Getirip bana verdi *** Ani nişanime kır = Getirip bize gösterdi

 

Anis / Anasûn = Anason

Anemo metre  = Anemo metre

 

Angola = Angola Afrikada bir ülke

 

Anglika = Anglika Hiristiyani bir mesep

 

Anons = Anons , Bildirme

Anonim = Anons , Yöresel , Bir sanaant ortak ortak paydaşım olan Sanaat eseri

Anut = Serhışk , Mankafa , Kuru kafa

Antagonizma = Antagonizma

Anormal = Anormal

Anormali = Anormalik 

Anot = Anot

Antarktik = Antarktik 

Anten = Anten

Antijen = Antijen 

Antıfriz = Antıfiriz

Antialerjik = Antialerjik

 

Antik / Kevnare = Antik

Antikvan = Antikacı

 

Anti demokratik = Anti demokratik

Antoloji = Antoloji

 

Ansiklopedi = Ansiklopadi

 Antrak = Antrak

Antrosit = Antrosit , Dumansız kömür 

 

Antre = Antre

 

Antreman / Werzeweri = Anreman , İdman

Anrenor = Antrenör

Antropoloğ = Antropoloğ

 

Antropoliyat = Antropoloji

 

Antroposantrizm= Antroposantrizm

 

 

Ap / Mam = Amca *** Ape mezın = Büyük amca *** Ap a mı = Amcam *** Ap a te = Amcan

 

Apandis = Apandis

Aperitif = Aperitif

<<bkz Xurini>>

Apartman = Apartman 

Apartman = Apartman , Çok katlı veya daireli ev

Apolet = Apolet 

Aram [syn] = 1 Rahat , Uslu 2 Sakin , Sükūn , Huzur *** Bı arami = Huzurlulu *** Bê arami =Huzursuzlık

 Arami = Sükūnet ,Huzurluluk 

Araq = Rakı

Araqxur = Rakı içici , Bekiri

Arav = Atık , Çamaşır veya bulaşık suyu gibi atık *** Herqe aravê = Atık su kanalı *** Arave kıraşo = Çamaşır su atığı

Arena = Arena

Areometre = Areometre

 

Argo = Argo *** Argoki xeberdan = Argoca konuşmak

Argon = Argon

Arıs / Warıs = Urgan , Kalın ip , Halat


Ari 1 = Kül *** Ariya çıxorê = Sigara külü

Ari  2 = Ari , Saf *** Zımana kurdi ariye = Kürt dili aridir


Aridank = Küllük

 

Armoni [mu]= Armoni

Armonika [mu] Armonika

Aroma = Aroma 

Arpej [mu]= Arpej 

Arsenik = Arsenik

Arşın = Arşın *** Arşınek = Bir arşın 

Arşınkırın = Arşınlamak 

Arşiv = Arşiv 

Arşivvan = Arşivci

Artezyen = Artezyen 

 

 

 

Aristo = Aristo , Ünlü bir yunan düşünürü

Aristovan = Aristocu

Aristokrasi = Aristokrasi

Aristokrat = Aristokrat

Aritmetik = Aritmetik

Arjantin = Arjantin *** Arjantini = 1 Arjantince 2 Arjantinli

Armanc = Hedef , Amaç , Gaye , Niyet

Arsım [tz] = Nezle , Grip ; Soğuk algınlığı

Arşûn = Arşın , Zirā , Dirsekten orta parmağı ucuna kadar uzunluk

Arteş 1 = Asker , Mufreze

<< bkz Pêşmerge >>

 

 

Ar 1 = 1 Ar , Hicap 2 Namus
<< bkz Abûr , Heya >>

Ar 2 / Ard = Un *** Ar hërandın = Un öğütmek *** Gırara ar / Gırara ard = Un çorbası

Ar 3 = Od , Eski dilde ateş , Cehennem ateşi

 

Araban kurdi = Türk muzikisinde bir makam

Arabesk = Arabesk

 

Arabeskvan = Arabestci

Ardaf = Yakıt için tutuşturucu yakıt , Odun vs tutuşturmak için yakıtlık şey , Ateş tutuşturmaya yarıyan yakıt

Artis = Artis 

Artistik = Artislik

Arvan [rgd] = Uncu , Un satıcısı *** Arvanî = Unculuk

Aryaniyad = Aryaniyat



Ardû = 1 Odun , Yakıtlık odun 2 Yakıt , Mahrukat *** Bê ardû = odunsuz *** Bê ardûti = Odunsuzluk , Yakıtsızlık *** Pê ardû = Odunla , Odun ile *** Bı ardû = Odunlu , Odunla , Odun ile *** Ardûva = Odun ile , Odunla *** Ardû jenin = Odun yığmak *** Ardû qutkırın = Odun kesmek *** Ardû qelaştın = Odun yarmak *** Ardya xışk = Kuru odun *** Ardûya ter = Yaş odun , Kesilmiş yakıtlık yaş odun
{ Diğer Diyalekt’ler :Ëzing }

Ardûdank = Odunluk , Yakıt odunların konduğu yer
{ Diğer Diyalekt’ler :Êzingdagk }

Ardûvan =
Oduncu , Yakıtcı , Odun veya kömür satıcısı ***Ardû çêkırın = Odun yapmak , Yakıt yapmak

Arımandın / Warımandı = Şişkinlik , Arı sokması veya sivilceden oluşan şişkinlik , Apse ile olan şişkinlik veya kabarıklık

Asaiş = Asayiş , Nizam , Düzen , Kanunlara emniyet

 

Asimetri = Asimetri


Asansor = Asansör


Asık 1 [antr] = Mide

 

Asiimile =Asimile

 

Asistan = Asistan 

Asimilesyon = Asimilesyon 

 

Asid = Asit

 

Asidpiv = Asit ölçer

 

Asidimetre = Asidimetre

 

 

Arsım = Nezle , Grip

Astım = Astım

 

Aspirator = Aspiratör

Astigmatiyad = Astigmatizm

 Astrofızik = Astrofizik

Astronomik = Astronomik

Astronot = Astronot

Astsunay = Astsubay

Astsubayti = Astsubaylık

Ateist = Ateist

Asûde = Asude , Gönenç

Asûr = Asur

Asûrti = Asurluk

Asya = Asya 

 

 

 

Asık 2 [zoo] = Ceylan


Asiman = Sema , Gök yüzü

Aspin = Aspirin

Asimilesyon = Asimilesyon , Kendine benzetme

Asteng = Kesinti , Sıkıntı *** Bı asteng = Sıkıntılı *** Bê asteng = Sıkıntısız

Astengi = Bılokaj

Astengi kırın = Sıkıntı vermek , Bılokaje etmek ,Engellemek

Asvald = Asvat

Asvadkırın = Asvaltlamak


Asê 1 [syn] = Son , Nihāye / Nihāyet , Had , Sınır 2 (geogr) Zirve , Doruk , Dikliğin en üstü , Baş , 3 Pāyān , Āhir 4 Uçurum, Yar , Dik kayalık 5 (ss) Uçak pistinde inişdeki ilk hat / ...had , Uçak kalkışında pisteki son hat / ...had , Finiş 6 Raslantı , Tesadüf 7 (grm) Nokta , Hat çizgisi 8 Rābıta *** Bı asêyi = 1 Doruklu , Zirveli 2 Rābıtalı ilişikli 3 Raslantılı , Tesadüflü *** Ev rê asê wi gundi dıwe = Bu yol o köye rastlar , Bu yol o köye çıkar *** Çiyame asê ewra dıwe = Dağlarımız bulutlara değiyor*** Balafır asê ewra dıfıri = Uçak bulutların doruklarında uçuyordu *** Zozaname asë çiyada û konname ... / Zozaname sera çiyada û konname ... = Yaylamız dağların ddoruklarında ve çadırımız ..., Yaylamız dağların zirvesinde ve çadırımız
<< bkz Dawi , Pāyān için Payan , Payande >>

Asê 2 / Aso
[syn] = 1 Ufuk , Āfak , Hatti bālā , Göz erimi , Yerle göğün birleştiği yer 2 (geogr) Doruk , Şahika , Zirve
<< bkz Aso >>

{
Diğer Diyalekt’ler : Ufuk = Bergeh Doruk = Bende , Dihar , Qoq , Poplizok , Kop , Şıtil , Sertar ,Gumpıl , Gopitk , Ewç , Lûtke , Şax Nışûv , Sımt ,Tapık }

Asê 3 =
Sirayet , İntikal *** Hat asê wanderna bû = Gelip buralara kadar dayandı , Gelip buralara kadar sirayet etti , Gelip buralara kadar intikal etti *** Me asê kır , lêwu me bıre ser seraxwe = Biz intikal ettik nerdeyse başının üstüne sizi koyacaktı , Biz ilettik nerdeyse bizi başının üstüne koyacaktı .

Aso = 1
Ufuk , Görünüşte yer ile göğün birleştiği hatti bālā 2 (geogr) Zirve , Doruk , Şahika *** Asêgeha çiya = Dağlar doruğu , Dağlar zirvesi
<< bkz Asë 2 >>

Asê 4 / Hur [adj] = Asi , Çılgın , Azgın , Dik kafalı , Şımarık
<<
bkz Hur >>

Asêbûyin / Asëbûn = 1
Rastlamak , Tesadüf etmek 2 (mz) Çatmak , Bir belā veya olmazlığa çatmak 3 İlişikli olmak , Bağıntılı hāl , Payanda oluş 4 (ss) Finiş olamk ,Nihāyetleşmek , Nihāyi 5 (pol) Zirveleniş , Üst düzey toplantı , Olmazsa olmaz durum veya hāl *** Kêr hestiye asêbû ! = Bıçak kemiğe dayandı ! *** Avä çemë hetta qırıqe asëbû = Irmağın suyu gırtlağa kadar dayandı *** Mıva asê bû ma = Gelip bana dayanıp kaldı , Bana dayatılıp kaldı *** Asëbûme (syn) = 1 Rastlamışın 2 Çatmışım 3 Tesadüfüm var *** Rëda me hev asëbû / Rëda rastihev hatın = Yılda bir birimize rastladık , Yolda tesadüfleştik *** Asê yeki qenc nebûm / Rastiti yeki qenc nebûm = İyi birine rastlamadım . İyi birine tesadüf etmedim *** Erd kolinëda asê bûne ... / Erd kolida rast hatıne ... = Yer kazar iken tesadüf ... . Toprakkazariken raslamışlar ... *** Asê kevnareki bûm = 1 Bir antikataya tesadüfettim , Bir antikaya rastladım 2 Bir eskimişe rastladım , Bir yıpranmışa tesadüf ettim *** Hemû rê asê Amade dıwe = (red) Her yol Diyarbakıra çıkar , Her yol Diyarbakıra tesadüf eder *** Herd mıraz hev asêbûn = İki mürüvet bir birlerine kavuştu , İki mürüvvet bir birlerine nāil oldu *** Du dıl hev asëbûn = İki gönül bir birlerine vuslat oldu *** Mem û zin dewatekida hev asêbûn . = Memo ile zin bir düğünde bir birlerine rasladılar , Memo ile zin bir birlerine bir düğünde tesadüf ettiler .*** Herd dıl ser pırë hev asêbûn = İki gönül bir birlerine köprü üstünde kavuştular , İki gönül köprü üstünde bir birlerine erdiler .
<< bkz Rasthatın >>

Asêgeh [syn] = (ss) 1 Tanpon , Bariyer , Son durak 2 Görüş mesafesindeki nihayi seyir 3 (qb) Kale ve hisarlarda en üst yer veya girip çıkılan burç geçiti 4 Es üst kattaki ikāmet gāh , Müstahkem mekām , En üst mahal 5 Nihāyi nokta 6 (soz) Çıkmaz sokak , Çıkışı olmayan tek yönlü giriş çıkışı olan yer (mz) Antre , Sofa , Hol *** Asêgeha minarê = Minarenin en üst uçu

Asêkırın 1 =
1 Sirayet ettirmek , İntikal ettirmek , Dayatmak , Dayandırmak , Nihāyetleştirmek 2 Tutumunda israr etmek , Vardırmak , Dayatmak , Olmazsa olmaz duruma getirmek , Bir şeyi bir şeylere sözlü veya sözsüz dayatıp bağlamak , Mütalli kılmak 3 Taallluk kılmak , Āit veya dairleştirmek , Münāsebetli saymak veya kılmak , Mensuplaştımak , İlişikleştirmek , İlgili ve bağımlı eylemk , Rābıta kurmak , Tutarlı hāle getirmek , Payandalamak (hq) Tahkim etmek 4 Uç uça getirip birleştirmek , Yan yana yaklaştırıp dayandırnak , Erdirmek , Erişimi sağlamak 5 (rgd ) Nāil ettirmek , Vuslata erdirmek 6 Karşılaştırmak , Kavuşumu sağlamak , Tesadüfle veyahut rastgele buluşumu sağlamak , Maksud ettirmek *** Berjer tukım rû asêdıwe , jor tukım sımêl asêye = Aşağı tükürsen sakala dayanır yukarı tükürsem bıyığa dayanır *** Hetta vıra asëkırın = Burayakadar dayandırdılar , Buraya kadar sirayet ettirdiler *** Eme roki axrate hev asêwın = Bir gön ahirette buluşacağız , Bir gün ahirette rastlaşacağız
<< bkz Payende kırın >>

Asêkırın 2 = 1 İletmek , Ulaştırmak 2 (pol) Doruklamak , Doruklama , Zirvelemek , Olmazsa olmaz duruma getirmek
<< bkz İletmek ve Ulaştırmak için Gihandın >>

Astengi = Kısıntı , Engel , Kesinti , Sıkıntı
Astengkırın = Kısıtlamak , Engellemek , Kesintiye uğratmak

Asûde 1 [syn] = 1 Āsūde , Sākin , Rahat 2 Tenha , Issız
<< bkz Tenha , Xali , Xewle >>

Asûde 2 [syn] = 1 Āsūde , Rahat ve sükūna hal , Müsterih , Kedersiz ve tasasız hāl , Huzur ve saadet hāli 2 Ferah , Refah , Gönenç 3 Mutluluk , Esenlik , Gönence , Müreffeh

Asûdebûyin / Asûdebûn = Āsūde olmak , Mutluluk ve esenlikte olmak , Rahat ve huzurda bulunmak , Keder ve tasadan müsterih olmak

Ava 1 = Bu , İkinci tekil şahıs

Aşpêj =) Ahçı , Yemek pişiren

Aşûfte = Aşifte

Aşxane = Yemek hane , Lokanta , Doyum evi

Aşti / Aşiti = Barış , Sulh

Aşıtixez = Barış sever , Adil olmayı seven

 

 Aşitiyane = Barışsal , Barışcıl

Aşûre = Aşure 

Atlas = Atlas , Dünya haritası

Atletik = Atletik

Atlet = Alet

 Atletizm = Atletizm 

Atom = Atom

Atmosfer = Atmosfer , Hava küre

Av = Su *** Avazêr = Altin suzu


Ava 2 [syn] = 1 Kurulu , Düzenli , Mahmur , Müreffeh , Yapılı , Derilmiş çatılmış 2 Bayındır , Abadan 3 Esen , Kutsak *** Malate avawe = Evin var olsun , Evin şenlensin , Evin esenlensin

Avahi = Bina ,Yapı

Avabûyin 1 / Avabûn 1 = 1
Yapısallaşma, Tesisleşme durumu , Düzenleşmek 2 Esenleşmek , Esen sağlayış , Karşılıklı hatır gönül tutmak , Gönüldaşlaşmak

Avabûyin 2 / Avabûn 2 = 1 Yapısalcılık , Yapı durumu hāli , Bayındır olma 2 Strüktürel

Avabûyin 3 / Avabûn 3 [obj] = 1 Tahakkuk , Var durum , Var oluş , Belli ve aşikārlaşmak , Nesnel var oluş , Vākī oluş, Gerçekleşme 2 Bayındırlaşma , Müreffehleşme , Abadanlaşma , Soyal iyileşim sağlma , Meskūnlaşma

Avabûniyat =1 Strüktürlizm ,Yapısalcılık , Kuruluşculuk , Yapılışları inceleme bilim dalı 2 Lisan veya edebiyat gibi konuların yapılışlarını bilme ilmi 3 Bünyevi yapılışı konu alan inceleme yolu
<< bkz Tehriyat , Çêbûniyat , Şemaliyat >>

Avaker = İnşiatcı


Avakırın 1 = 1 Tesis kurmak , Montajlamak , İnşaa etmek , Çatı çatmak ,Yapılandırmak , Kurulu hāle getirmek , Kullanılır duruna getirmek , Kurulu düzen eylemek $ Bine etmek 2 Kurgulamak 3 Onarmak , Tadilat etmek *** Xaniki teze avakırın = Yeni bir ev yapmak , Yeni bir bina kurmak *** Sehet avakırın = Sakat kurmak *** Tışnaavadıkır = Bir şeyler monta ediyordu , Bir şeyler kuruyordu *** Konavakırın = Çadır monta etmek , Çadır kurmak , Çadır çatmak *** Mı avakır = Ben kurdum , Ben tesis ettim , Ben çattım *** Te Avakır = Sen kurdun , Sen tesis ettin *** Ew avakır = O kurdu , O tesiis etti , O montaladı *** Kê avakır ? = Kim tesis etti ? Kim montaladı ? *** Avakıri ma = Tesis edilmiş kaldı , Kurulu kaldı *** Avadıwe = Kuruluyor , Tesis ediliyor *** Ava ne bû = Tesis olmadı , kurulmadı *** Ava dıkır = İnşaa ediyordu , Tesis ediyordu *** Avati nivida ma = İnşaat yarıda kaldı
<<
bkz Çëkırın >>

Avakırın 2 = Esenlik sağlamak , Esenlemek , Esenlikle şenlendirmek , Hoş beşler eylemek , Kutsamak *** Malate avawe = Evin şenlensin , Evin esenlensin , Evin kutlu olsun *** Te avawe = 1Sana kutlu olsun , Sana yarasın 2 İçkili kadeh tokuşturulmalarda şerefe demek , Yarsın
<< bkz Pirozkırın >>

Avakırın 3 [obj / syn] = 1 Gerçekleştirmek , Tahakkuk ettirmek 2 Bayındır etmek , Mamur kılmak , İmarlı ve sosyal durum sağlamak , Abadanlaştırmak *** Avadankırın (syn) = 1 Gerçekleştirmek , Gerçekleşmesisi sağlamk 2 İmar etmek , Mamurlaştırmak , Bayındır hāle getirmek , Abadanlaştırmak veya eylemek , Meskūn vaziyet aldırmak

Avakar / Avavan [adj] = 1 Tesisatcı , Motajcı 2 Usta , Erbap , Ehil , Mālik 3 Muktedir *** Avakıri = Kurucu , Montalayıcı , Tesisci / Tesis edici 

<< bkz Çëkırvan >> 

Avaraj = Avaraj 

Avantaj = Avantaj

    

Avaraj = Avaraj 
<< bkz Çëkırvan >>

Ava quysre = Gusul suyu 
Avêj = 1 Atıcı 2 Sıçratıcı , Tazikleyici 3 (tchn) İtenek , Piston 4 (vulg) Palavracı , Yalancı

<< bkz İtenek ve Piston için Defok >>

Avêtın = Atmak , Fundalamak

Avıs = Gebe , Hamile ( * 72 )

<< bkz Hemle >>


Avi 1 = Aygır , Su atı

Avi 2 = Çiğ / Çiy

Aynak [zo] Kel aynak
 
Âwana 1 [adj] = Onlar, O kişiler

Âwana 2
[obj] = Her hangi bir şey , Onlar , O şeyler , Onlardan

Awaz = Avaz , Beste , Seda

<<bkz Helbest>>

Awazi = Ezgi

Awazman = Besteci

<<bkz Helbestvan>>

Awazkırın = Bestelemek

<<bkz Helbest kırın >>

Awişen [bo] Kekik

Awize = Avize

Awur / Awır = Bakış tarzı , Bakarken mānalı bakma , İsteksiz bakma şekli , Bel bel bakış , Yan yan bakmak , Yanbakmakta bir biçim

Awusturya = Avusturya

Awusturyali = Avusturyalı

Awusturaliya = Avusturalya

Avusturyali = Avusturyalı


Avarê = 1 Sıvışma 2 Dönemeç , Viraj

Avokado [bo] = Avokado

Azad = Azat , Hür , Serbest

Azadi = Hürriyet

Azatkırın = Serbest kılmak , Azatkılmak


Azar = Azar , Paylama , Kızma sözü

Azi = Ağrı , Sızı yeri , Yakarma *** Kêderaxu Azi dıki = Nerenden Yakarıyorsun , Şikayetin nereden 

Azikırın =  Bir yerden ağrıma şikjayeti , Yakarmak *** Piyaxu azi dıkım = Ayağımdan yakarıyorum , Ayağımdan şikayetim var

 

Azot piv = Azotmetre

KÜRTÇE = TÜRKÇE sözlük FERHENG www.elat.ch